In maart 2004 vonden archeologen tijdens opgravingen in Nistelrode (bij het buurtschap Mortel) een grote verzameling bronzen voorwerpen uit de Romeinse tijd. Deze "bronsschat" bestaat uit 31 goed bewaarde gebruiksvoorwerpen, die waarschijnlijk uit de derde eeuw na Christus stammen. De borden, schalen, kandelaars en setjes wijnzeven waren, zorgvuldig opgestapeld, met opzet begraven in de grond.
De archeologen vermoeden dat de eigenaar ze heeft willen verbergen voor plunderaars. De gevonden voorwerpen bleken uitzonderlijk gaaf. Men was daar begonnen met graven, omdat er eerder stukken dakpan uit de Romeinse tijd waren gevonden in proefsleuven op het tracé van de A50 in aanleg. Dat soort dakpannen duidt erop dat daar vroeger wel eens een nederzetting met redelijk luxe huizen geweest zou kunnen zijn.
Het resultaat overtrof alle verwachtingen: nooit eerder werd zo'n grote collectie bronzen voorwerpen van die ouderdom aangetroffen. De belangrijkste vondst tot dan toe was gedaan in Weert: zes gebruiksvoorwerpen. Het gaat vermoedelijk om materiaal uit de derde eeuw na Chr.
In Nistelrode zijn maar liefst 31 bronzen borden, kandelaars, kannen, schalen en wijnzeven aangetroffen! En niet alleen het aantal is uitzonderlijk, ook de luxe uitvoering mag er wezen. De kannen zijn bij het handvat rijkelijk versierd met afbeeldingen van Bacchus, de god van de wijn, en van figuren onder invloed. Bronzen kandelaars zoals hier, zijn nog vrijwel nergens aangetroffen.
