Van 1957 tot 1965 woonde ik als klein kind op de Vorstenburg in Uden, naast het Birgittinessenklooster. Wij speelden altijd tussen de beukenbomen voor de kapel van het klooster. Ik vond het iets magisch hebben dat achter de nonnenmuur slotnonnen woonden die je “bijna” nooit zag.
Contact
Mijn peettante/buurvrouw had een zusje in het klooster, zuster Maria. Tot mijn 8e ging ik iedere zondag met tante Dieneke naar de kapel bij het klooster. Als de mis afgelopen was, keken wij achterom naar boven. Op de 1e verdieping zat een rij zusters achter de spijlen van het koor. Ze hadden zwarte kappen op met daaroverheen witte kruisbanden en rode stippen. Mijn ogen vlogen dan over de rij tot ik de guitige oogjes van zuster Maria ontdekte en wij onopvallend naar elkaar konden zwaaien en glimlachen. Tante Dieneke en ik voelden even een moment van geluk. Zuster Maria had ons weer gezien en wij haar.
Af en toe mocht ik mee op bezoek in het klooster. “De aaw nonne” noemden wij ze. Zuster Maria en een paar andere nonnetjes zaten achter de tralies en wij ervoor. Het was erg gezellig, want zuster Maria zat altijd vol humor en we hadden altijd dikke pret. Daarbij kregen wij heerlijk zelfgebakken witbrood met zelfgebakken ontbijtkoek als beleg. In die tijd dacht ik, misschien word ik later ook non.
Eén dag per jaar feest
Een paar jaar later werd het nog gezelliger, want toen mocht zuster Maria één dag per jaar het klooster uit naar haar zus, mijn tante Dieneke. Dat liet ik mij niet ontgaan. Ik zat dan stil in een hoekje te genieten van zuster Maria. Ondanks de strengheid van haar geloof ging zij op deze bijzondere dag helemaal los. Haar pretoogjes glommen en ze had het hoogste woord. Het ene borreltje na het andere werd achterover geslagen, sigaretjes roken, potjes kaarten en snoepen, het kon niet op. Verhaaltjes vertellen en moppen tappen de hele tijd door. Zo’n dag was voor mij een hoogtepunt in mijn jonge bestaan.
Als het weer tijd werd om naar het klooster te gaan, kreeg ze een zak snoepjes mee. De pepermuntjes werden van te voren zorgvuldig in 4 stukjes gebroken, want dan kon ze 4x op 1 pepermuntje zuigen, bovendien werd alles gedeeld met de andere zusters. Zo liep ze al zuigend op een pepermuntje om de alcohollucht te verbergen de 50 meter terug naar het klooster en was het feest weer voor een jaar voorbij.
September 2008
Pas geleden sprak ik heel toevallig Moeder Overste toen mijn moeder en ik het museum voor Religieuze Kunst bezochten. Wij kwamen haar tegen in een gang en mijn moeder herkende haar van vroeger. Wij raakten in gesprek en ik vroeg haar of zij zuster Maria nog gekend had. De ogen van Moeder Overste werden weemoedig, maar begonnen ook te stralen en zij vertelde dat zuster Maria zo’n geweldige non was geweest met zoveel humor. En ze had zoveel streken uitgehaald! Ze bracht leven in de brouwerij.
Een keer was het zo erg, vertelde Moeder Overste, dat ze bijna het klooster uitgezet zou worden door wat ze had uitgehaald. Maar zuster Maria wilde het klooster niet uit. Ze schoor snel haar hoofd kaal zodat ze haar niet weg konden sturen. “Toen zuster Maria stierf,” zei Moeder Overste, “dachten wij dat het leven in het klooster nooit meer hetzelfde zou worden. Maar ja”, zei ze schouderophalend, “het leven ging daarna toch gewoon door.”
Beeldend kunstenaar
Ik ben geen non geworden maar beeldend kunstenaar. Misschien heeft de schoonheid van de kapel wel de kiem gelegd voor mijn latere “roeping”. In verschillende van mijn kunstwerken komt zuster Maria nog voor via oude foto’s die ik van haar heb. Ze hangt bij mij als zeefdruk in de huiskamer, levensgroot, zittend aan tafel met mijn tante Dieneke, nu met een glaasje fris en een non van een andere orde met een citroentje geloof ik en een fles drank. Misschien hadden ze stiekem van glas geruild voor de foto. Zo zie ik zuster Maria nog iedere dag!
Albert van der Cruijsen
zei op 26 oktober 2008 om 10:43
Ik denk, dat tante Dieneke met de achternaam Verbakel heette en (later) getrouwd was met Floor ???. Tante Dieneke en Zuster Maria moeten dan zusjes geweest zijn van Pieta Verbakel, die getrouwd was met Willem Sprang, die ook een geweldige humor bezat en prachtige verhalen kon vertellen. Ook ik ben regelmatig met haar en ..... haar dochter bij de "ouwe nonnen" in de kapel geweest tijdens het zondagse Lof, waarin prachtig gezongen werd.
Aloys Vogels Hoenderbosch
zei op 28 oktober 2008 om 19:15
Begin jaren 60 , hadden we Piet Willems uit Volkel en ik de goten boven het klooster vernieuwd.
Rond tien uur S,morgens werden we op koffie en veel peperkoek in het klooster verwend.
S,middags weer om drie uur , koffie met peperkoek.
Volgens mij deden ze die daar zelf bakken,
Bedankt Zusterkus uit het kloster.
Rini de Groot.
zei op 9 november 2008 om 09:55
We moesten s,zondags naar het lof, na op de voormiddag, 2 h.missen bezocht te hebben.
Meestal namen we daar het lof, omdat dit snel uit was, er werd geen rozenhoedje gebeden. Behalve in de maand October, want dan duurde het exstra lang, het gebed wed zo langzaam uitgesproken.
In de maand Maart, St.Josef, werd de kapel versierd door de vele bloeiende Clivia,s.
Het Tabernakel, had iets apparts, daar zat een ingebouwde draaischijf.
Henk Buijks (namens BHIC)
zei op 9 november 2008 om 21:12
Leuk, Rini en Aloys, die herinneringen!
Wel vroeg ik me af, Rini, of jullie in oktober ook nog bij de zusters naar het lof gingen.
barbara van dijk
zei op 7 april 2009 om 15:31
Wat een leuke verhalen toch weer. Nogmaals, ik heb de site zondag jl pas ontdekt nadat mijn oog gevallen was op de foto van zr. Maria Karin (Corrie van Rosmalen) de huidige abdis van de Birgittinessen. Ik ben geloof ik al een beetje verslaafd aan deze site....
Het komt natuurlijk ook, omdat ik een echte Udense ben, geboren en getogen op de Vorstenburg. Ik ken de 'tante Dieneke' uit het verhaal van Gerrie Bouw dan ook heel goed. Zij was de 'baker'. In mijn kinderjaren werden bevallingen niet altijd gedaan met een arts of vroedvrouw: als er geen complicaties waren kon een 'baker' dat blijkbaar wel af. Ik denk dat Dieneke van Bakel (of Verbakel?) was wat wij nu een ervaren kraamhulp zouden noemen. Ik herinner mij dat Dieneke, na de geboorte van mijn jongste zus naar beneden kwam gerend om ons, de oudere kinderen, de ooievaar te wijzen, die we nog net konden zien wegvliegen!
Ook herinner ik mij dat ik met mijn grootmoeder Boley op bepaalde dagen (welke??) naar de kapel ging om aflaten te verdienen. Je ging dan het kerkje binnen om 6 onzevaders en 6 weesgegroetjes te bidden en ging dan weer naar buiten. Even later gingen we weer naar binnen en herhaalde het ritueel zich. Voor elk kerkbezoek kreeg je nl een aflaat...... We noemden het pesjonkelen (?).
Ik ben eens met oma naar een plechtigheid geweest waarbij een zuster haar eeuwige gelofte deed. Ik vond het vreselijk, al dat verdriet van die familie die afscheid moest nemen van hun dochter en zus. Ik heb er dagenlang niet van kunnen slapen.
Dieneke was getrouwd met Floor. Wij vonden dat een heel bijzondere man. Hij was van boven de rivieren en had en andere tongval, duidelijk anders dan wij. Ik herinner mij dat hij fietsen repareerde.
Wij hadden geen familieleden als zuster in het klooster zitten, maar moesten er wel eens heen om heel fijn stopwerk te brengen, dat deden de zusters nl. Ook kon je (en kun je nog steeds) een gezegend scapuliertje halen voor een baby die last heeft van de tandjes.
Christian van der Ven, namens BHIC
bhiczei op 11 april 2009 om 12:53
Hoi Barbara,
Nou, verslaafd zijn aan onze website lijkt me een prima gezonde verslaving hoor... haha!
Je weet trouwens inderdaad veel van het Udense van vroeger zeg! Als je zelf ook verhalen hebt, dan horen we het graag. Die kun je namelijk insturen voor op onze site! :-)
Toos van Dongen Sprang Breda
zei op 27 april 2009 om 13:59
Zr Maria was een echte tante van mij en mijn broers en zussen. Wij woonden recht tegenover het klooster in het Groene woud. Wij hebben bizondere herinneringen aan zr Maria: ze was een zus van mijn moeder Pieta getrouwd met Willem Sprang. Als er feest was in het klooster waren wij er als de kippen bij. Ik zelf heb nog een jaar in het klooster gewerkt. Ons moeder dacht dat ik dan ook wel roepinj zou krijgen, maar wel ben ik de opvolgster geworden van tante Dineke; ben nl kraamverzorgster geworden in Moederheil Breda en woon daar nu al meer dan 50 jaar. Jammer dat ik niet meer mag schrijven de plaats is beperkt.
T.van Dongen Sprang
zei op 30 april 2009 om 21:30
Zuster maria was inderdaad een zus van Dieneke vebakel maar zij was ook een zus van mijn moeder pieta en tante Dora en tante Marie en tante Drika tante Net en tante oom Jan en oom Christ zuster Purifica was ook een zus
zij heette Tonia .Maar mijn verhaal gaat over tante Dieneke zij was de eerste gediplomeerde Bakerhulp zoals dat toen heette mijn grootmoeder dus een generatie eerder ging ook al bij de bevallingen helpen nu komt de derde generatie en dat ben ik .Ik heb mijn opleiding tot kraamverzorgster gehad in Breda in Moederheil toen ik geslaagd was wilde mijn moeder dat ik in Uden en omstreken in de kraam zou gaan omdat zij heel trots was dat nu de derde generatie de baby's zou halen en verzorgen maar ik had een probleem doordat ik in Moederheil was opgeleid en nog een jaar in de wijk moest werken in Breda en ondertussen mijn as man gevonden had en die wilde graag trouwen maar ik ben toch nog een paar jaar in uden gaanwerken en kwam Wim in de weekenden naar uden ik moest dan wel werken maar dat vond Wim niet zo erg ik had nl nog een stel zussen die nog thuis waren en daar kon hij het ook goed mee vinden .en wat heeft dat nu met zuster maria te maken ik ben toen ik net van school was naar de oude nonnen gestuurd in de hoop dat ik ook roeping zou krijgen maar die lag toch op een ander vlak maar zuster maria heeft veel voor ons allen betekend we hebben ook veel plezier met haar gehad ze was altijd even vrolijk en ze heeft veel voor ons gebeden .Ja ik weet ook dat ze graag sigaren rookt en van een borrel was ze ook niet vies kortom het was echt een wachter mijn grootvader die eigenlijk verbakel heette was ook zo'n grapjas en kon heel goed dichten en rijmen ook voor gebeurtenissen in Uden was hij een graag geziene gast er zijn daar ook vbeel verhalen van te vertellen .Dit was dan weer een verhaal over een echte ujese familie.
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 8 mei 2009 om 09:26
Beste Toos, inderdaad jammer dat op deze plek de ruimte om je verhaal in te sturen toch beperkt is. Maar via onze website kun je ook uitgebreidere verhalen en foto's insturen. Bij alle onderdelen staat een linkje naar 'stuur verhaal/foto's in'. We zijn benieuwd naar je verdere verhalen.
ans van den broek
zei op 4 juli 2012 om 12:54
Als het goed is en het verhaal klopt Zit daar n zuster die met haar meisjesnaam Dora van Rosmalen heet Haar zustersnaam weet ik niet Mijn broer kwam ze daar n keer tegen We hebben vroeger wel samen opgetrokken Klopt dit verhaal?Ik zou dit graag weten
Groetjes Ans van Den Broek
Ellen Brouwers
zei op 31 augustus 2016 om 09:41
Tijdens mijn zoektocht naar vrouwelijke heiligen, vereerd in Brabant en in het bijzonder omgeving Uden kom ik jouw heerlijke verhaal tegen Gery. Zo herkenbaar want ook ik bezocht het klooster eens per jaar omdat mijn oudtantes Zr Reginalda en Zr. Gemma daar vertoefden als slotnonnetjes. Onvergetelijke indrukken en wel zodanig dat ook mij het kloosterleven en het religieus erfgoed dermate is blijven boeien dat het steeds blijft terug komen in mijn werk. Ik kan me alleen geen rokende, drinkende en kaartende tantes voorstellen zoals jouw tante Gery, maar wellicht kwam dat omdat ze al zeer ojd waren, zeker in mijn optiek en omdat ik totaal geobsedeerd was door de tralietjes en het witte "kroontje met rode stippen" en natuurlijk keken we uit naar de hartjes die we meekregen. Ik heb ze nog allemaal. :-)
Mariët Bruggeman
bhiczei op 1 september 2016 om 09:34
Wat leuk om jouw herinneringen aan je bezoeken aan het klooster te mogen lezen, Ellen. Blijkbaar zijn die bij ook nog zo levend dat ze in je werk en leven blijven terugkomen. Bedankt !
Albert
zei op 7 maart 2017 om 14:31
Heeft Gery Bouw nooit gereageerd of de peettante/buurvrouw inderdaad "tante Dieneke Verbakel"was. Helaas.
Albert
Lisa
zei op 13 juni 2021 om 17:54
Ik zou graag naar het klooster willen gaan met mijn nichtje van een half jaar oud, haar tandjes komen door. Moet je voor het halen van een gezegend scapuliertje een afspraak maken of kun je gewoon langs komen? Iemand enig idee?
Marilou Nillesen
bhiczei op 14 juni 2021 om 13:06
Ik durf het niet precies te zeggen, Lisa, op de site van de Zusters vind ik dit:
Contact per post:
Zusters Birgittinessen
Vorstenburg 1
5401 AZ UDEN
Misschien kun je dat proberen? Succes!
Barbara van Dijk
zei op 22 september 2022 om 12:00
Ik ben n hele tijd niet meer op deze site geweest. Jammer genoeg, vind ik nu.
Jl maandag kwam ik Rinie de Groot tegen tijdens een lezing en we raakten aan de praat. Van 't een komt dan t ander en allerlei verhalen komen bovendrijven.
Ik ben immers 73 jaar geleden geboren op de Vorstenburg en herinner me nog veel van het oude Uden.
Lisa, ik hoop dat het tandjesprobleem intussen is opgelost. Ik heb een kleine 20 Jr gewerkt in het Museum voor Religieuze Kunst (nu Krona) en veel contact gehad met de zusters.
Bij mijn weten kun je altijd terecht voor het scapuliertje (?) voor de babybedjes.
Barbara van Dijk
zei op 1 november 2022 om 16:48
Dit alles nog eens terugkerend, begrijp ik nu ineens waarom Dineke Verbakel, de baker, Dineke de Wachter werd genoemd.
Leuk al die verhalen.
De nonnen van het klooster Maria Refugie leerde ik kennen toen in in het Museum kwam werken in 1998. Moeder Abdis/zuster Karin/Dora van Rosmalen zag en sprak ik dagelijks. De andere zusters zo nu en dan. Het werken in het Museum was interessant. In een prachtig gebouw, omgeven door kunst en dan ook nog eens in een nog levende communiteit.
Marilou Nillesen
bhiczei op 2 november 2022 om 11:09
Nou, dat kan ik me voorstellen, Barbara, dat dat een inspirerende omgeving is om te werken! Kom je er nu nog wel eens?
Contact
Een paar jaar later werd het nog gezelliger, want toen mocht zuster Maria één dag per jaar het klooster uit naar haar zus, mijn tante Dieneke. Dat liet ik mij niet ontgaan. Ik zat dan stil in een hoekje te genieten van zuster Maria. Ondanks de strengheid van haar geloof ging zij op deze bijzondere dag helemaal los. Haar pretoogjes glommen en ze had het hoogste woord. Het ene borreltje na het andere werd achterover geslagen, sigaretjes roken, potjes kaarten en snoepen, het kon niet op. Verhaaltjes vertellen en moppen tappen de hele tijd door. Zo’n dag was voor mij een hoogtepunt in mijn jonge bestaan.
Pas geleden sprak ik heel toevallig Moeder Overste toen mijn moeder en ik het museum voor Religieuze Kunst bezochten. Wij kwamen haar tegen in een gang en mijn moeder herkende haar van vroeger. Wij raakten in gesprek en ik vroeg haar of zij zuster Maria nog gekend had. De ogen van Moeder Overste werden weemoedig, maar begonnen ook te stralen en zij vertelde dat zuster Maria zo’n geweldige non was geweest met zoveel humor. En ze had zoveel streken uitgehaald! Ze bracht leven in de brouwerij.
