skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Het telefoonnummer van Louis de Wijze (1922-2009)

“Dat? Oh, dat is een telefoonnummer.” Zo verklaart Louis de Wijze aan zijn kinderen het nummer 175564 uit Auschwitz dat op zijn arm getatoeëerd staat. Louis de Wijze, zoon van een slager uit Cuijk, wordt nu vooral herinnerd als bestrijder van het antisemitisme.

Maar voor mensen uit Cuijk en omgeving blijft De Wijze toch in de eerste plaats de directeur van Homburg, tijdens carnaval beter bekend als Frits Frikandel.

Er valt in feite niet één leven van Louis de Wijze te beschrijven; het zijn er meerdere en allemaal even verschillend. De jonge Louis valt als 14-jarige op bij voetbalclub Quick’88. Zijn techniek mag dan wat te wensen overlaten, maar zijn wedstrijdmentaliteit maakt hem tot een talentvol spelertje. Desondanks moet hij – als jood – in 1941 van de een op de andere dag de club verlaten. “Ik moest naar een joodse club, maar die was er niet in Nijmegen.”

Toch gaat voetbal weer een belangrijke rol spelen in zijn leven. Als hij in oktober 1942 in kamp Westerbork komt, valt hij op door zijn goede spel. Dat komt hem vooral van pas als hij in maart 1944 op transport wordt gesteld naar concentratiekamp Auschwitz. Door zijn sportieve talent krijgt hij een relatief makkelijk baantje, veger in de fabriek. Later zegt hij: “Nee, uitwedstrijden speelden we niet en de Duitsers deden ook niet mee. Helaas niet, nee.”

Tijdens een zogeheten dodenmars weet De Wijze te ontkomen en hij loopt naar Berlijn. Hij verliest –naast zijn ouders en zijn stiefzus – veel familie; alleen zijn oudste zus Ellie weet op tijd onder te duiken en te overleven.

Na de oorlog pakt hij het werk op van zijn vader. Voor de oorlog was er een slachterij De Wijze, na de oorlog wordt dat Janssen-De Wijze en weer later wordt dat Homburg in Cuijk. De Wijze maakt de gigantische bloeitijd van het bedrijf mee. Van 60 werknemers in 1949 groeit het bedrijf naar 1.000 werknemers in 1970 tot bijna het dubbele, nog geen jaar later.

Aan die glorietijd komt abrupt een einde als Amerika wegvalt als land voor de ingeblikte ham. Er volgt een reeks van reorganisaties en ontslagen. De Wijze is dan directeur export. Ook aan die functie weet hij een eigen invulling te geven. Bij een congres in Italië is hij de zoveelste in een lange rij sprekers. Hij vraagt daarom in het Italiaans of hij moet praten of zingen. Cantare! roept het publiek. Wellicht opmerkelijk voor de congresgangers, maar inwoners van Cuijk kennen zijn zangtalent. Als Frits Frikandel zingt hij tijdens het carnaval onder meer Oh Cuijk aan de Maas (op de melodie van Au Champs Elysees).

Pas na zijn pensionering vertelt hij over zijn kampervaringen. In 2005 gaat hij samen met koningin Beatrix naar de herdenking van de 60-jarige bevrijding van Auschwitz. Daar ontmoet hij president Poetin en Chirac. Zonder aarzelen stapt hij op ze af en bedankt ze voor de bevrijding.

De Wijze overlijdt op 20 juli 2009. Zijn begrafenis op de joodse begraafplaats in Vierlingsbeek is de eerste sinds 1941.

Reacties (13)

Hans Stegeman zei op 11 november 2009 om 16:08
Uiterst boeiend, zelf ben ik in Cuijk geboren in 1940 en ik had zo graag veel meer van hem willen horen, hem willen spreken. Ik heb dat ok geprobeerd telefonisch, hij leefde toen nog wel maar ik kon alleen maar een antwoordapparaat inspreken helaas.
Cor v.d.Hoogen Cuijk zei op 5 december 2009 om 10:02
Beste Hans Stegeman.
Misschien ten overvloede maar zijn verhalen uit de Tweede Wereldoorlog werden opgetekend door Kees van Cadsand en in 1995 uitgegeven in het boek "Ontsnapping uit de dodenmars, herinneringen van Louis de Wijze aan de concentratiekampen en transporten".
Hans Stegeman zei op 28 december 2016 om 14:14
Vandaag, 28 december, zie ik pas dit bericht, 7 jaar later. Is dit boek nog te verkrijgen?
Hans Stegeman zei op 29 december 2016 om 16:08
ook bedankt voor je reactie. Het boek gaat denk ik voor 99% over de gruwelen vanaf de deportatie. Die zijn mij bekend uit velerlei boeken. Louis heb ik persoonlijk niet gekend. Voornamelijk was ik daarom geïnteresseerd in mogelijk verhalen van hem uit/over Cuijk, maar dat zal ik er denk ik niet in kunnen vinden.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 30 december 2016 om 19:48
Helaas hebben wij het boek niet in huis, maar wordt het vanuit onze collectie op dit moment overgebracht naar de openbare Bibliotheek in Grave. Hier zal het begin februari ter inzage zijn. Mocht je in de buurt wonen?
Albert van der Cruijsen zei op 4 januari 2017 om 16:48
Louise heeft toch ook bij Vleeswarenfabriek Homburg gewerkt en over "Homburg" is een boek uitgegeven, dat nog te koop is voor . Daarin zal zeker iets vermeld staan over Louis. De heer Kees Homburg in Cuijk zal Louis gekend hebben en over hem kunnen vertellen en ook zou Hans contact op kunnen nemen met de FAD (Foto Archief Dienst) in Cuijk.
Hans Stegeman zei op 5 januari 2017 om 11:38
Beiden bedankt, Mariet en Albert van der Cruijsen. De FAD Cuijk is mij bekend, maar ik zal daar vast nog wel eens langs gaan, hoop ik. En wie weet, binnenkort ook in Grave.
A. Kensen zei op 24 juni 2018 om 09:18
Interessante man. Het is vaak moeilijk zoeken naar achtergronden zoals boven beschreven. In dit geval naar boeken, bedrijven etc. Via https://www.zoekopnummer.nl kan je zoeken naar personen of bedrijven, zodoende kan je ook meer informatie hierover krijgen.
Hans zei op 24 juni 2018 om 12:53
Heel veel dank
reina elkerbout zei op 27 januari 2022 om 15:29
ter info voor Hans Stegeman
ik zag in de transportlijsten vanuit Nederland Wikipedia dat In het transport van mijn moeder Louis de Wijze zat. Van vrienden kreeg ik het boek Liefde in oorlogstijd van Steffie van den Oort, uitgeverij contact 2004.
Een hoofdstuk daarin is een interview met Louis de Wijze.
Misschien heb je hier iets aan.
willem oosterbaan zei op 17 februari 2022 om 15:54
Louis woonde tot zijn arrestatie op de Pontanusstraat in Nijmegen. Zijn herinneringen aan de tijd na de oorlog bij Homburg (en ook aan zijn vooroorlogse jaren in de vleeshandel) zijn opgetekend in: Schönwetter, Handelsman in vee en vlees (1999), dat helemaal over Louis gaat. Op onze website www.oorloginnijmegen.nl veel informatie over De Wijze o.a. in de Namenlijst en in het document https://www.oorloginnijmegen.nl/index.php/oorlog-in-nijmegen/razzia-s-en-deportaties/551-razzia-s/razzia-s-bron/1405-drie-families-de-wijze. Op de site ook een interview met Louis De Wijze.
Hans Stegeman zei op 17 februari 2022 om 16:08
Heel verrassend plotseling deze info. Bij de presentatie van het boek Handelsman in vee en vlees ben ik geweest en ik heb dacht ik het boek ook

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.