Archieven

2006 Mechelse aanwinsten van het bisdom Den Bosch, 1330-1719

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

2006 Mechelse aanwinsten van het bisdom Den Bosch, 1330-1719

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Printen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Stuur een reactie naar Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)

Inleiding

Historisch overzicht

Lotgevallen van het archief

Inventarisatie

Aanwijzingen voor het gebruik

Regesten

1 1330-01-28.
Wernerus Staec en zijn vrouw Margareta hebben verkocht voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Arnoldus de Scijnle, burger van 's-Hertogenbosch, een erfpacht uit land in het vrijdom van 's-Hertogenbosch op Die Sporct, geheten Bavenrot.

2 1354-07-22.
Gerardus zoon van Johannes de Lapide, smid, heeft in erfcijns gegeven voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Johannes Scraghe die Kanghieter de Jodenpoort in de Zadelmakersstraat in 's-Hertogenbosch.

3 1357-12-21.
Katherina dochter van Nicholaus geheten Coel Zebrechts heeft verkocht voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Johannes zoon van Martinus een deel van een erfcijns in de Orthenstraat in 's-Hertogenbosch.

4 1359-02-03.
Notaris Reymboldus quondam de Tefelen de Os oorkondt dat Johannes van der Locht, investiet van de kerk of quarta capella van Nuland, heer Henricus Nuelant, Nicolaus Fennen, Gerardus de Cimiterio, kerkmeesters, gezworen schepenen en ingezetenen van die parochie, en de overige parochianen aangegeven hebben enkele goederen van de kerkfabriek te willen bestemmen voor nuttigere doeleinden. Daarom hebben genoemde investiet Johannes, heer Gerardus de Nuelant, ridder, en de fabrieksmeesters van de kerk, gezworen schepenen in die parochie wonend, en de overige parochianen van Nuland, het onlangs gewijde altaar ter ere van God en Sint-Jan evangelist in de kerk van Nuland begiftigd met enkele goederen van de kerkfabriek ten behoeve van een vicarie: land grenzend aan goed van heer Henricus Bindorp (priester?); land in De Corchoven; land grenzend aan goed van de investiet of rector Johannes; en land geheten De Halve Hove. Bovendien geeft de investiet aan de kapelanie: de offergaven (oblationes) op de altaren; alle broden die hij drie keer per jaar ophaalt; de kleine tiend met toebehoren, uitgezonderd de eieren; diverse erfcijnzen; en de inkomsten voor verklaringen dat pelgrims de kerk bezocht hebben. Gedaan in de kerk of quarta capella van Nuland in aanwezigheid van heer Ricoldus Coc, ridder, Arnoldus die May, Johannes Kessel May, Michael de Tongheren, Ghiselbertus Boc en Ricoldus zoon van Belia de Os.

5 1359-02-09.
Adam, investiet van de onderling afhankelijke kerken van Orthen en 's-Hertogenbosch, oorkondt dat hij als patroon en collator van de kerk of quarta capella van Nuland, goedkeuring geeft aan de notariële akte (van 1359-02-03), waarmee hij dit schrijven getransfigeerd heeft, met voorbehoud van zijn rechten.

6 1359-02-26.
Engelbertus, bisschop van Luik, en Reynaldus de Ursinis, aartsdiaken van Kempenland, willigen het verzoek in van heer Johannes van der Locht, investiet van de kerk of quarta capella van Nuland, de fabrieksmeesters, gezworen schepenen en parochianen van die kerk, omdat de zielzorger een zo uitgestrekt gebied heeft dat een rector dat niet kan bedienen en omdat de fabriek voldoende middelen heeft voor twee priesters, een vicarie te stichten in die kerk om de rector te ondersteunen bij de zielzorg. De vicaris wordt verbonden aan het onlangs ter ere van God en Sint-Jan evangelist gewijde altaar, met de inkomsten beschreven in de notariële akte van 1359-02-03. Bij vacatie presenteert de investiet of rector principalis van Nuland een nieuwe kandidaat aan de deken van het dekenaat, die hem zal aanstellen. Heer Henr(icus) de Neynsel, deken van Cuijk, en Adam, investiet van de kerken van Orthen en 's-Hertogenbosch, patroon van de kerk van Nuland, hebben hun toestemming gegeven.

7 1366-05-07.
Aleidis Wesselene en haar natuurlijke dochter Hilla hebben beloofd voor schepenen van 's-Hertogenbosch te betalen aan de broers Henricus en Arnoldus de Wesel, priesters, een erfcijns uit de helft van een huis en erf op de Vismarkt in 's-Hertogenbosch.

8 1367-07-07.
Notaris Petrus Polselawer oorkondt dat heer Johannes van der Locht, priester en rector van de parochiekerk van Nuland hem een geschrift getoond heeft waarin deze verklaart dat alle novale tienden binnen de parochiegrenzen toebehoren aan de pastoor of de kerk van Nuland, maar dat niettemin wettige kinderen van een zekere Watermale, namelijk Henricus, Gerlacus en andere, de novale tienden op Groot Nuelant en Corthoven in bezit genomen hebben en hij hen voor het kerkelijk gerecht roept. Gedaan in de corona van de kerk van Luik in aanwezigheid van de procurator en de apparitor in het hof van de officiaal van Luik.

9 1368-07-07.
Notaris Theodericus Yper de Buschoducis oorkondt dat Jutta, dochter van Martinus de Meghen, begijn van het Groot Begijnhof in 's-Hertogenbosch, haar testament maakt, waarbij ze geld legateert aan de kerkfabriek van Sint-Lambertus in Luik, een erfcijns uit een huis met toehoren in de Triniteyt aan de Tafel van de Heilige Geest in 's-Hertogenbosch en aan het gasthuis van Anthonius bij de Bazeldonk, een erfcijns uit een erf in een zijstraat van de Peperstraat, volgens de schepenakte van 1301-07-08 van Arnoldus de Waderle en Henricus de Neynsel, aan de priesters van het begijnhof voor haar jaargetijde, een deel van een erfcijns uit een huis en erf in een straat tussen de Colperstaat en de Triniteyt aan de predikheren en de minderbroeders voor haar jaargetijde en diverse roerende goederen aan particuliere personen, onder wie de priesters Petrus Potghieter, pastoor van het begijnhof, en Theodericus de Yper, de broeders Arnoldus de Lijnter, Petrus de Dysa, Petrus de Woesijc en Willelmus de Esden, de claris Christina Roempots en de armen. Als uitvoerders van haar testament benoemt ze broeder Arnoldus de Lijnter, Elizabet Bonten en haar zuster Katerina. Gedaan in de kamer van de testatrix met als getuigen heer Arnoldus Melius, de investiet van het begijnhof heer Petrus Potghieter, de genoemde broeder Arnoldus en Marghera de Tula en andere dames.

10 1369-02-10.
Notaris Theodericus Yper de Buschoducis oorkondt dat frater Arnoldus de Lijnter en Elizabet Bonten als executeurs-testamentair van jonkvrouwe Jutta, dochter van Martinus de Meghen, verkocht hebben aan Johannes de Liemde ten behoeve van de predikheren in 's-Hertogenbosch een deel van een erfcijns uit een huis en erf in 's-Hertogenbosch in een straat die liep vanaf de Kolperstraat naar de Triniteit. Gedaan in het klooster van de predikheren.

11 1369-04-05.
Petrus de Leuwenberch, deken van Sint-Marie te Utrecht, beschermer van de rechten van het kapittel van 's-Hertogenbosch, oorkondt aan alle geestelijke gezagsdragers op verzoek van deken en kapittel van Sint-Jan Evangelist in 's-Hertogenbosch deken en kapittel in hun rechten te handhaven, naar aanleiding van hooghartige bedreigingen van enkele prelaten en rectoren van parochiekerken deken en kapittel in hoofd en leden te visiteren, te corrigeren en andere inbreuken te maken, onder meer geuit door de zielzorger in 's-Hertogenbosch Emundus de Ghemert, en stelt een straf in het vooruitzicht van 200 gulden en de mogelijkheid overtreders voor zijn hof in Utrecht te dagen.

12 1379-12-01.
Rodolphus Hacke zoon van Johannes de Riede heeft overgedragen voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Mathias de Dordrecht een erfcijns uit een deel van een huis en erf op de Vismarkt in 's-Hertogenbosch.

13 1385-02-10.
Mathias de Dordrecht heeft overgedragen voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Johannes Nellen een erfcijns uit een deel van een huis en erf aan de Vismarkt in 's-Hertogenbosch.

14 1385-05-26.
Mathias de Dordrecht heeft overgedragen voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Johannes Nellen een deel van een erfcijns uit een deel van een huis en erf aan de Vismarkt in 's-Hertogenbosch.

15 1390-01-14.
Jacobus uter Hasselt heeft beloofd voor schepenen van 's-Hertogenbosch te betalen aan Henricus Noppen, zoon van wijlen Johannes Noppen, een erfcijns uit een kamp in Berlicum in Die Hasselt, uit een akker daar tegenover en uit een streep land daar.

16 1390-02-10.
... Cranenborch natuurlijke zoon van Henricus geheten Moeler de Herlaer heeft beloofd voor schepenen van 's-Hertogenbosch te betalen (een erfcijns) uit een goed in de ...schestraat in 's-Hertogenbosch.

17 1392-06-05.
Paus Bonifacius IX oorkondt aan de deken van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, dat deze na onderzoek Henricus Keteler in de scholasterij moet installeren omdat de vorige scholaster, Gerlacus de Erpe, wegens zijn huwelijk het ambt had neergelegd, ondanks uitspraken van zijn voorganger paus Bonifacius VIII en een daarover in Rome hangend geschil. Gegeven te Rome bij Sint-Petrus.

18 1393-04-18.
Johannes de Steenberghem timmerman heeft beloofd voor schepenen van 's-Hertogenbosch te betalen aan Johannes Becker zoon van Johannes die Heirde een erfcijns uit een huis en erf in de straat Boerde in 's-Hertogenbosch.

19 1393-11-05.
Notaris Marselius de Bakel oorkondt dat in het geschil tussen Wolterus Mostaert, deken, met zijn medestanders Mathias Scilder, Paulus Borchardi, Nicolaus de Aquis, Matheus Priem, Willelmus Voet, priesters en kanunniken van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, enerzijds, en Hermannus Huwener, koster, Gerardus Groy en Tymannus de Mulsen, ook kanunniken in die kerk, anderzijds dat laatstgenoemde partij ondervraagd is door de deken en zijn metgezellen of zij instemden met een kerkelijke uitspraak van meester Johannes de Dunghen, kanunnik van Luik en pauselijk gedeputeerde, over de gelijke verdeling van de prebenden volgens de stichting van het college. Laatstgenoemde partij antwoordde bij monde van Gerardus dat bij de stichting iedere kannunik onderhouden moest worden uit het corpus van zijn eigen deel, zolang hij leefde, en dat na de dood de porties van de overledenen gemeenschappelijk worden. Die partij verklaarde het eens te zijn met de uitspraak op voorwaarde dat ze levenslang vruchtgebruik van hun eigen portie hielden. Voor hun opvolgers wensten ze de uitspraak op schrift en gezegeld te hebben. De uitspraak met bevestiging van de gemeenschappelijkheid van de prebenden en genoegdoening voor de drie, wordt vervolgens woordelijk opgenomen.
Gedaan in de Sint-Jan in aanwezigheid van meester Johannes de Hersel en Daniel Hol, priesters van Sint-Salvator, rectoren of investieten van de parochiekerken van Wanssum en Nuland.

20 1395-03-17.
Notaris Johannes Surrahonis(?) oorkondt dat Henricus, kardinaal-priester van Sint-Anastasia in Rome, geheten Neapolitanus, aanstelt als zijn zaakwaarnemers de heren Gotfridus Vetcoper, deken van Sint-Jan in Utrecht, daar aanwezig, Johannes de Dunghen, etc. Gedaan te Rome in het gastenverblijf van de kardinaal in aanwezigheid van Georgius, bisschop van Bosnië, Ricardus, elect van de kerk van Belcastro, en Pascarellus de Quintovallis de Neapoli.

21 1395-04-22.
Paus Bonifacius IX geeft opdracht aan de bisschop van Luik op verzoek van Henricus Keteler, scholaster van 's-Hertogenbosch, de scholasterij in bewaring te nemen totdat het conflict tussen Henricus en Rudolphus Arnoldi Berwout hierover is opgelost. In eerste instantie is dit geschil voorgelegd aan Guillielmus de Cellino, daarna aan Johannes, bisschop van Saint Asaph, auditores causarum van het Pauselijk Paleis. Laatstgenoemde heeft ten gunste van Henricus uitspraak gedaan en Rudolphus in de proceskosten veroordeeld, maar Rudolphus weigert hieraan gehoor te geven. Gegeven te Rome bij Sint-Petrus.

22 1395-07-16.
Johannes de Bavaria, elect van Luik, geeft vidimus van het schrijven van Paus Bonifacius IX van 1395-04-22, hem aangereikt door Henricus Keteler, en geeft opdracht aan heer Mathias Sorgen, kanunnik van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, namens hem de inkomsten van de scholasterij, te sequestreren totdat uitspraak gedaan is in het proces dat hierover hangende is.

23 1395-11-21.
Paus Bonifacius IX schrijft aan Bertrandus, bisschop van Eugubio. Aangezien Henricus Keteler en Rudolphus Arnoldi Berwout processen over de scholasterij van Sint-Jan voerden die echter voor Henricus nog geen effect sorteerden, wil Henricus vrijwillig afstand ervan doen. Bertrandus moet die, indien dit mogelijk blijkt, aanvaarden en de scholasterij vervolgens aan Johannes Paweter schenken, die tevens het kanonikaat en de prebende van de Heilige Maria verkrijgt in de kerken van Eyck (Maaseik en Aldeneik) waarvan de begeving toebehoort aan abt en convent van Sint Truiden en aan abdis en convent van Thorn.

24 1395-12-10.
Nicolaus, nu elect van Ferentino, toen auditor causarum van het Pauselijk Paleis, heeft als vonnis gewezen op 1395-06-28 in het beroep, aangespannen door Rudolphus Arnoldi de Berwout (zich uitgevend voor clericus van Luik) tegen de uitspraak van Johannes Trevor, bisschop van Saint Asaph, in de zaak tussen Henricus Keteler, scholaster van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, en Rudolphus over de scholasterij, dat diens uitspraak van kracht blijft en dat Rudolphus veroordeeld wordt tot terugbetaling van de inkomsten van de scholasterij en betaling van de proceskosten. Nicolaas stelt hierbij de hoogte hiervan vast. Notaris Gerlacus Hereberti de Esch ondertekent de akte.

25 1395-12-10.
Bertrandus, bisschop van Eugubio en auditor causarum van het Pauselijk Paleis, bekrachtigt op verzoek van Henricus Keteler, scholaster van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, de uitspraak van Nicolaus, bisschop van Ferentino, in de beroepszaak tegen Henricus, aangespannen door Rudolphus Arnoldi de Berwout over de scholasterij, en verklaart dat Rudolphus veroordeeld wordt tot terugbetaling van de inkomsten van de scholasterij en betaling van de proceskosten, in aanwezigheid van meester Theodericus de Monte, openbaar notaris en zijn schrijver, en Michael de Weyden, clerici van Utrecht en Luik. Notaris Martinus Mutsken de Eyck, clericus(?) van Luik, ondertekent de akte.

26 1395-12-15.
Johannes Trevor, bisschop van Saint Asaph en auditor causarum van het Pauselijk Paleis, oordeelt in 1394-04-03 in opdracht van paus Bonifacius IX in de zaak tussen Henricus Keteler, scholaster van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, en Rudolphus Arnoldi Berwout over de scholasterij, welke taak tevoren door de paus opgedragen was aan Guillielus de Cellino, pauselijk kapelaan. Henricus moet bevestigd worden in de de scholasterij. Rudolphus moet van die plaats verwijderd worden en wordt veroordeeld tot terugbetaling van de inkomsten van de scholasterij en betaling van de proceskosten, in aanwezigheid van de meesters Johannes Boon, Goswinus Koc en Conradus Copes, clerici van Münster en Utrecht. Nu stelt Nicolaus stelt deze kosten vast. Notaris Hermannus Mollart, clericus van Utrecht, ondertekent de akte.

27 1396-01-03.
Paus Bonifatius IX draagt op aan de bisschop van Tuy en de dekens van het kapittel van Sint-Pieter in Utrecht en de Heilige Maria in Breda, na drie rechtszaken tussen Henricus Keteler en Rudolphus Arnoldi Berwout over het bezit van de scholasterij van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch en na uiteindelijke toewijzing ervan aan Henricus door overdracht van de biretta en de veroordeling van Rodolphus in de proceskosten en terugbetaling van de inkomsten, dat Rodolphus de berekende proceskosten betaalt en dat Henricus in het bezit gesteld wordt van de scholasterij.

28 1396-02-21.
Bertrandus, bisschop van Eugubio en auditor causarum van het Pauselijk Paleis, geeft opdracht aan de bisschop van Luik, aan deken en kapittel en onderhorigen van het kapittel van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, aan allen die rechten hebben in de scholasterij van het kapittel en vooral aan Rudolphus Arnoldi Berwout, als uitvoering van de opdracht van paus Bonifatius IX van 1395-11-21 en op verzoek van Johannes Paweter, de scholasterij, waarvan Jacobus Walteri de Leodio afstand gedaan heeft namens Henricus Keteler, te geven aan Johannes Paweter en deze aan Rudophus te ontnemen. Gegeven te Rome in de kerk van Heilige Maria de Armenis in de burcht van Sint-Petrus in aanwezigheid van Martinus Mutsken de Eyck en Michael de Weyden, clerici en notarissen. Notaris Nicolaus Bertoldi de Frideberg, clericus van Mainz, ondertekent de akte.

29 1396-12-04.
De stad 's-Hertogenbosch oorkondt dat ze overgedragen heeft aan Arnt van Andel en Staes van Hedechusen ten behoeve van de bouw van de parochiekerk van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch een aantal erfrenten uit goederen in Berlicum, onder meer bij Die Loefoert, voor Coelkens Hoeve en in Die Coeloye aan Die Runne, en in en bij Vlijmen, Engelen en Deuteren.

30 1398-01-24.
Johannes de Dunghen, kanunnik van Luik en zaakwaarnemer van heer Henricus, kardinaal-priester van Sint-Anastasia in Rome, geheten Neapolitanus, rector en investiet van de kerken van Orthen en 's-Hertogenbosch, canoniek met elkaar verenigd, oorkondt krachtens de akte van 1395-03-17, aan deken en kapittel van 's-Hertogenbosch en hun onderhorigen en aan degenen die rechten hebben in de scholasterij van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, dat voor hem verschenen zijn Johannes Paeueter, priester en scholaster van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, en Arnoldus Ywani, investiet of rector van de parochiekerk, quarta capella, van Lommel, en dat hij, namens Henricus als pastoor en daarmee collator van de scholasterij, goedkeuring geeft aan de voorgenomen ruil tussen Johannes en Arnoldus van hun beneficies, zodat Arnoldus in het bezit van de scholasterij kan worden gesteld. Gedaan te Luik in de overdekte binnenhof van zijn huis. Notaris Gerardus Milde de Romde van het bisdom Utrecht, notaris van het Hof van Luik, die hierbij aanwezig is geweest, heeft deze akte geschreven en ondertekend.

31 1399-09-12.
Marcelius zoon van Johannes die Bye de Zondert heeft overgedragen voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan zijn broer Henricus het zesde deel in een erfcijns uit de Jodenpoort in de Zadelmakersstraat in 's-Hertogenbosch met toebehoren.

32 1401-11-30.
(Notaris Johannes de Vessem oorkondt dat Henricus Buc, kanunnik en priester van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch zijn testament gemaakt heeft), waarin hij zijn stenen woonhuis in de Hinthamerstraat in 's-Hertogenbosch nalaat voor onderwijs aan 10 scholieren tussen 8 à 10 en 18 jaar door een geschikte clericus als rector en met verzorging door een dienstmaagd, met als doel hun verheffing in de kerkelijke standen. Ten behoeve van het onderhoud van de scholieren en beide functionarissen schenkt hij zijn hoeve Ter Heze in Sint-Oedenrode met toebehoren. Hij geeft aanvullende inkomsten aan de rector en de dienstmaagd en treft een regeling voor het geval zijn neef Ludolphus, zoon van Ludolphus de Bommel, diens huis in Zyll liever ter beschikking van deze stichting stelt. Hij schenkt verder 7 bedden met toebehoren en andere voorwerpen, met voorbehoud voor Heylwigis, vrouw van Wilhelmus Tolckeers. Hij benoemt executeurs-testamentair en schenkt hun Dat Schildeken bij 's-Hertogenbosch in Dat Muntelken. Na hun overlijden treden de prior van Porta Celi, de provisor van de Tafel van de Heilige Geest en de kanunnik scriptor van het kapittel van Sint-Jan in hun plaats.

33 1403-12-18.
Godefridus die Bye de Goerle als echtgenoot van Agnes, natuurlijke dochter van Johannes de Aggere, heeft verkocht voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan genoemde Johannes de Aggere een erfpacht uit de helft van een windmolen met toebehoren in Corvel in Tilburg.

34 1412-06-17.
Paus Johannes XXIII, op verzoek van deken en kanunniken van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch welke kerk verenigd is met de kerk van Orthen, waarvan de collatie en de voorziening berusten bij het zusterklooster Hertoginnendal te Oudergem, staat het kapittel toe wegens zijn geringe inkomsten voor het onderhoud van 30 kanunniken de kerk van Orthen en het rectoraat van de Sint-Janskerk van 's-Hertogenbosch te incorporeren. Nu Henricus, bisschop van Sabina, vroegere bezitter van de kerk en het rectoraat gestorven is, kunnen ze er vrij over beschikken en een kanunnik of geschikte wereldpriester ervoor aanstellen. De eerst vrijvallende prebende in het kapittel komt ter begeving aan deken en kapittel gemeenschappelijk, voor de volgende wordt een kandidaat gepresenteerd aan deken en kapittel door de hertog van Brabant en zo beurtelings verder, niettegenstaande vroegere statuten en bepalingen, onder meer van paus Bonifatius VIII. Gegeven te Rome in de Sint-Pieter.

35 1413-11-25.
Heer Willem Brock, priester, en de andere kinderen van Wouter Brock, familieleden van Aert van Laerhoven en kinderen van Hessel Gobelens hebben overgedragen voor schepenen van Oisterwijk aan Jan van Catwijc Janszoen hun recht in een erfcijns uit een huis en hofstad en een erfcijns uit land in Westilborch.

36 1415-11-16.
Rodolphus zoon van Ghibo van der Rennendonck heeft verkocht voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Bernardus zoon van Johannes Berntszoen van Overmeer een erfcijns uit land in Den Dungen.

37 1416-01-04.
Bernardus zoon van Johannes Berntssoen van Overmeer heeft overgedragen voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Ghiselbertus Roesmont ten behoeve van zijn zuster Clemencia een erfcijns uit land in Den Dungen.

38 1416-04-22.
Notaris Jacobus Groy alias Loyer verklaart dat Arnoldus de Wucht en Nicolaus de Colonia, goudsmid, gemachtigden van Aelbertus Loze alias Potter, kanunnik van Sint-Paulus in Luik, bij notariële akte van notaris Jacobus Wolteri de Leodio, hebben overgedragen aan deken en kapittel: een erfpacht uit de helft van een hoeve en uit een aangrenzende hoeve in Westilborch; een erfpacht van uit tGuet ter Lymbeke in Lymbeke in Woensel, half toebehorend aan Godefridus van den Velde, deken van Woensel; een erfpacht uit een halve hoeve in Helvoirt; een erfpacht en een erfcijns uit een hofstad op de Vuchterdijk in 's-Hertogenbosch, ten behoeve van de door Aelbertus gestichte kapelanie op het altaar van Sint-Barbara naast de doopvont in de Mariakapel van de Sint-Jan, als derde fundatie, ter ere van de Heilige Drievuldigheid, de Maagd Maria, de aartsengel Michael, de evangelist Sint-Jan, Sint-Jan de Doper en de apostelen Petrus en Paulus en alle heiligen, waarvan Jacobus zelf de stichtingsakte gepasseerd heeft. Gedaan in de Sint-Jan met als getuigen meester Arnoldus Buck, cyrurgicus en deken, bastionarius en virgifer van het kapittel, en Arnoldus de Beke.

39 1417-01-15.
Johannes, vicekanselier en kardinaal-bisschop van Ostia, doet op verzoek van Henricus Fleckel, auditeur bij het pauselijk hof, namens deken en kapittel van 's-Hertogenbosch en kanunnik Johannes Batensoen, uitspraak in hoger beroep van een vonnis dat Johannes de Arwijlre, deken van Sint-Gregorius te Keulen, geveld had in het geschil over de tienden van Orthen tussen priorin en convent van Hertoginnendal te Oudergem en Hupertus de Gemerd, burger van Den Bosch, enerzijds en deken en kapittel van Sint-Jan anderzijds. Het klooster was deze tienden blijven innen ondanks de incorporatie van de kerken van 's-Hertogenbosch en Orthen in het kapittel. Na een opsomming van alle tiendplichtige percelen aan weerszijden van Die Stege wordt het kapittel in het gelijk gesteld. Gevalideerd door notaris Fredericus Stawthanner de Otinga, clericus van Salzburg en scriba van de auditeur.

40 1418-04-24.
Notaris Theodericus de Mosa Johannis verklaart dat Gijselbertus de Bakel, priester en plebaan van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, zijn testament maakt waarbij hij geld legateert aan de kerken van Luik en 's-Hertogenbosch, aan de dienstdoende plebaan heer Rutgerus, aan de koster, aan zijn bloedverwant heer Everardus de Doern en aan de fabrieksmeesters. Hij legateert een erfcijns uit huis en erf in de Hinthamerstraat aan zijn huishoudster Elizabeth, natuurlijke dochter van Michael Lange, gedurende haar leven, daarna toevallend aan zijn stichting in het nieuwe koor van de kerk aan de zuidzijde ter ere van Christus, Maria en Bartholomeus voor vier wekelijkse missen. Als hij sterft voordat het altaar gebouwd en gewijd is, dan moet genoemde Everardus die missen voorlopig opdragen aan het altaar van Sint-Lambertus achter in de kerk aan de oostzijde, op straffe van 1 oude groot per mis bij verzuim ten behoeve van de fabrieksmeesters, de canonieke uren te volgen en een mis te lezen aan het altaar, gesticht door Albertus Potter. Hij legateert aan het altaar misbenodigdheden, twee altaarkleden, zijn missaal en zijn breviarium, aan een ketting en voor ieder te lezen. Hij legateert een erfcijns uit een goed in Asmyt in Empel voor de miswijn, 4 cijnshoenen uit een goed in Empel aan de kerkmeesters, een erfcijns uit een goed aan het eind van de Hinthamerstraat aan het kapittel voor jaargetijden voor diverse personen. Hij legateert aan zijn altaar twee roggepachten, waarvan een uit een goed in Geffen. Als eerste twee bedienaren van zijn altaar presenteert hij Everardus en heer Rutgerus, daarna mogen de fabrieksmeesters een bedienaar presenteren met plicht zijn woonhuis te bewonen onder nadere voorwaarden. Hij doet schenkingen aan particulieren, regelt zijn begrafenis, kiest zijn graf bij het door hem gestichte altaar, regelt een spijnde bij de Tafel van de Heilige Geest en schenkt nog een erfcijns aan zijn altaar. Hij kiest als uitvoerders van zijn testament de heren Rutger
us de Audenhoven en Everardus de Doern en de fabrieksmeesters Johannes Sceffeneer en Arnoldus de Andel. Gedaan in het woonhuis van de testator aan de noordzijde van het kerkhof van de Sint-Jan. Op (dag niet ingevuld) februari 1421 geven deken en kapittel hun goedkeuring aan dit testament. Notaris Philippus de Bonyngen geeft authentiek afschrift.

41 1419-10-27.
Deken en kapittel van Sint-Jan te 's-Hertogenbosch kunnen wegens financiële verliezen van het kapittel als gevolg van een stadsbrand de dertig kanunniken niet meer onderhouden en verzoeken aan de paus wegens hun lasten ten aanzien van Nuland en Geffen de kerken van deze parochies, waarvan ze het presentatierecht al bezitten, te incorporeren in het kapittel. Paus Martinus V draagt de deken van Hilvarenbeek op hiernaar onderzoek te doen teneinde deze kerken te incorporeren met eerbiediging van de rechten van de aan deze kerken verbonden geestelijken. Gegeven te Florence.

42 1419-12-22.
Paus Martinus V doet op verzoek van Johannes de Thomariis de Bononia, auditeur bij het Pauselijk Hof, in hoger beroep uitspraak in het geschil tussen Rutgherus de Audenhoven, zielzorger van de parochie 's-Hertogenbosch, en Theodericus Pels, namens deken en kapittel van 's-Hertogenbosch enerzijds, en Johannes de Rijswijck, gardiaan van de minderbroeders in 's-Hertogenbosch uit naam van de met name genoemde conventleden anderzijds over de uitvaardiging van documenten door Johannes de Arwilre, deken van Sint-Georgius in Keulen, als subgedelegeerde van bisschop Otto van Munster, beschermer van de rechten van de orde der minderbroeders. De paus verklaart deze documenten, waarin sinds oktober 1414 de minderbroeders rechten kregen aangemeten inzake biechten en begraven van Bossche parochianen, ongeldig en veroordeelt de minderbroeders in de proceskosten. Gedaan in Florence in de kloostergang van Santa Maria Novella en vastgelegd door notaris Theodericus de Lynt, clericus van Utrecht en scriba van de auditeur.

43 1420-01-25.
Godefridus de Zychenis, licentiaat in de rechten, deken van de Sint-Petruskerk in Hilvarenbeek en gemachtigde van de paus, geeft afschrift van de opdrachtbrief van de paus (1419-10-27) en roept op verzoek van kanunnik Jordanus de Erkel, procurator en syndicus van het kapittel van de Sint-Jan, de rectoren van de parochiekerken van Nuland en Geffen, respectievelijk Daniel Hol de Vlimen en Philippus de Geldorp, en andere belanghebbenden voor een onderhoud in de Sint-Jan op over de voorgenomen incorporatie van beide kerken bij het kapittel. Nadat niemand van de opgeroepenen verschenen was, incorporeerde de deken beide parochiekerken bij het kapittel onder waarborg van de rechten van huidige rectoren. Gegeven in de Sint-Jan met als getuigen Jacobus van den Hornic, priester, meester Gerardus Haesten en Arnoldus Buck, cururgicus, clerici van Luik. De notarissen Johannes Osman en Jacobus Groy alias Loyer de Buscoducis bekrachtigen deze gezegelde akte met hun signet.

44 1420-05-16 (of 17, 18, 19 of 20).
Paus Martinus V schrijft aan Godefridus de Zichenis, deken van de Sint-Petruskerk in Hilvarenbeek, dat hij een verzoek gekregen heeft van Daniel de Vlimen en Philippus de Geldorp, rectoren van respectievelijk Nuland en Geffen, tot afstand van hun ambt in het belang van de zielzorg. De paus verzoekt Godefridus de daadwerkelijke incorporatie van de twee parochiekerken bij het kapittel van Sint-Jan te 's-Hertogenbosch meteen in te laten gaan en de rectoren ten laste van het kapittel schadeloos te stellen voor hun gederfde inkomsten. Gegeven te Florence.

45 1422-09-22.
Paus Martinus V draagt op aan de deken van Hilvarenbeek het verzoek in te willigen van Daniel de Vlimen en Philippus de Geldrop, dienstdoende zielzorgers van de respectievelijke kerken van Nuland en Geffen, vrijwillige afstand te doen van hun ambt om de zielzorg niet in gevaar te brengen en de voorgenomen incorporatie van hun kerken bij het kapittel (zie regest 1419-10-27) voortgang te laten vinden, en geeft hem opdracht hen daarvoor schadeloos te stellen door toekenning van een levenslange uitkering. Gegeven te Vicovaro in het bisdom Tivoli.

46 1422-09-23 of kort erna.
Godefridus de Zichen, deken van Sint-Petrus te Hilvarenbeek, door de paus tot onderstaande zaken gemachtigd, stelt zich op de hoogte ter uitvoering van de bul van Martinus V van 1422-09-22 en stelt vast in aanwezigheid van deken Petrus Crum en het kapittel enerzijds en heer Daniel de Vlymen, rector van de parochiekerk van Nuland, anderzijds dat Daniel afstand gedaan heeft van zijn ambt met levenslang behoud van de uitkering van zijn congrue portie van 200 Arnhemse gulden jaarlijks, en draagt de uitkering op aan heer Paulus Borchardi als procurator van het kapittel, waarna hij de betalingsvoorwaarden vaststelt.

47 1422-12-04.
Paus Martinus V stemt in met het verzoek van deken en kapittel van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch de scholasterij op te heffen omdat de scholasters, leermeesters of rectoren van de school te weinig inkomsten gehad hebben om goed onderricht te geven, onder meer in het zingen, en om uit de inkomsten van de scholasterij een rector van de school te mogen aanstellen. Hij geeft opdracht aan de deken van Sint-Petrus te Hilvarenbeek dit verzoek nader te onderzoeken en zo mogelijk hieraan gevolg te geven. Gegeven te Rome in de Sancta Maria Maior.

48 1423-05-04.
Godefridus de Zychenis, licentiaat in de rechten, oorkondt dat hij, als gemachtigde van paus Martinus V bij geïnsereerde akte van 1422-12-04, door hem ontvangen via heer Paulus Borchari de Zulichem, kanunnik van de Sint-Jan en syndicus van deken en kapittel, de huidige scholaster heer Arnoldus Ywani en andere belanghebbenden oproept voor hem te verschijnen op 25 september aanstaande. Gedaan in de kerk van Sint-Petrus in Hilvarenbeek in aanwezigheid van heer Daniel Hol de Vlymen en Nicolaus de Loe, clericus van Luik. Notaris Johannes zoon van Johannes de Oerscot ondertekent de akte.

49 1423-09-14 of kort erna.
Notaris Reynerus de Tielen, clericus van Kamerijk, schrijft op verzoek van deken en kapittel van Sint-Jan op de achterzijde van de dagvaarding van 1423-05-04 dat hij deze dagvaarding op 11 september gedaan heeft onder de corona van de kerk van Sint-Lambertus in Luik, onder meer met oproep aan meester Arnoldus Ywani en andere belanghebbenden en bevestiging aan de muur; en op 14 september te Tongeren na de hoogmis, opnieuw met oproep aan Arnoldus in zijn woonhuis. Gedaan in aanwezigheid van heer Arnoldus de Ham(men?) en Gerardus Buysch(?), kapelanen van de kerk van de Heilige Maria in Tongeren.

50 1423-09-25.
Notaris Reynerus de Tielen, clericus van Kamerijk, oorkondt dat hij bij de grote deur van de kerk van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch tegenover het begijnhof de aan ommezijde vermelde tekst hardop heeft voorgelezen en deze brief aan de muur bevestigd heeft. Gedaan in aanwezigheid van de heren Bernardus de Loen en Nicolaus Pistoris, kapelanen van die kerk.

51 1423-09-27.
Godefridus de Zychenis, licentiaat in de rechten, deken van Sint-Petrus in Hilvarenbeek, oorkondt als apostolisch commissaris volgens opdracht van de geïnsereerde bul van paus Martinus V van 1422-12-04, hem overhandigd door heer Paulus Borchardi, kanunnik en procurator of syndicus van het kapittel van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, dat hij de huidige scholasticus Arnoldus Ywani en andere belanghebbenden de mogelijkheid gegeven heeft tot verweer, waarvan geen gebruik gemaakt is. Arnoldus heeft via zijn gemachtigde, heer Reynerus de Tyelen, priester, afstand gedaan van de scholasterij. Godefridus geeft vervolgens uitvoering aan de opdracht van de paus. Hij heft de scholasterij van de Sint-Jan op en voegt de inkomsten toe aan deken en kapittel ter onderhoud van de rector of meester van de school. Gedaan in het koor van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch in aanwezigheid van Arnoldus Buck, bastionarius van de Sint-Jan, en de clerici Nicolaus de Loe en Daniel Crom de Oerscot. Notaris Johannes zoon van Johannes de Oerscot ondertekent de akte.

52 1424-02-06.
Schepenen in Nistelrode oorkonden dat Diric Jan Plassaertssoen en zijn vrouw hebben opgedragen aan Ghijssel Claesdochter van Moersel een roggepacht uit een land aan Dairlaer.

53 1424-03-17.
Notaris Johannes Gruter de Venrade, priester, oorkondt dat Gerardus Groy en zijn vrouw Heylwigis, dochter van Michael de Breda en weduwe van Johannes Losschart, hun testament maken. Ze herroepen al hun voorgaande testamenten, met uitzondering van dat van Heylwigis en Johannes van 1420-08-02 voor notaris Theodericus de Mosa en legaten door Gerardus aan Henricus de Aerle en de stichting van een altaar in de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch. Ze wensen begraven te worden in de koorgang van het nieuwe koor bij de sacristie naast het nieuwe altaar daar. Ze schenken geld aan de Sint-Lambertuskerk in Luik en voor hun begrafenis aan de kerkfabriek van de Sint-Jan. Aan deken en kapittel van de Sint-Jan schenken ze een roggepacht in Oss onder nadere voorwaarden omtrent hun jaargetijde; aan de kapelaans een erfcijns in Heeswijk onder vergelijkbare voorwaarden; aan de twee kapelaans op het Maria-altaar van de Lieve Vrouwe Broederschap een erfcijns uit een huis in Boerde in 's-Hertogenbosch; aan de Tafel van de Heilige Geest en de armen van het gasthuis bij de Gevangenpoort een wei bij Smeestersdonck bij 's-Hertogenbosch met een deel voor de monialen en gesluierden van het gasthuis; aan de Infirmerie van het Groot Begijnhof geld; aan de predikheren, minderbroeders, clarissen, Porta Celi en de kerkfabriek van het klooster Hooidonk in Wetten geld. Gerardus geeft aan zijn natuurlijke dochter Elisabeth, verwekt bij Ghesa dochter van Happ de Heesbeke de Oirscot, erfpachten en erfcijnzen in Nistelrode en Heeswijk; land in De Vliert en De Peper en in Orthen in de Orthensche Donck onder nadere voorwaarden; aan andere particulieren erfpachten en erfrenten, onder meer in Tilburg en in 's-Hertogenbosch (hoek Corenstrate en Kerstraet), in Vught in Wijssemien, op Die Oeteren en in de Hinthamerstraat, in de Wijacker in Dinther, in Maren, aan het eind van de Orthenstraat. Ten slotte maken ze regelingen over hun roerende goederen en het vruchtgebruik van hun onroerende goederen. Getuigen zijn heer Johannes Mynne, Willelmus de Ghiessen en Romboldus Cantor, vicarissen van de Sint-Jan. Gedaan in de Sint-Janskerk in de kapel van de Lieve Vrouwe Broederschap.

54 1425-09-02.
Arnoldus Buck, kanunnik van de Grote Kerk en proost van de kerk van Sint-Dionysius te Luik, tevens kanunnik van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, verklaart hij als executeur-testamentair van zijn oom Albertus Buck, met toestemming van bisschop Johannes van Luik, ter vermeerdering van de eer aan God een cantorij sticht in de Sint-Jan. Tot zijn dood is hij de collator, daarna de deken, de twee oudste residerende kanunniken en de kerkmeesters. De kandidaat moet de rang van subdiaken hebben of binnen een jaar verwachten te krijgen en een mantel met muts (almucium) dragen zoals de andere kanunniken. Hij mag geen omgang hebben met verdachte vrouwen, moet bij de kerk wonen en de functie zelf uitoefenen. Van de eerste opbrengen van zijn prebende moet hij een geschikte koorkap (cappa) kopen. Hij bepaalt zijn plaats in de orde van het kapittel en de gezangen bij feesten van een bepaalde rang. Als prebende wijst hij toe: een hoeve in Belveren in Berlicum; een erfcijns uit een huis op de Markt; een erfcijns uit een huis op de Markt en uit een huis in de Orthenstraat; een deel van een kamp in Empel en een erfcijns uit drie kamers aan het eind van de Hinthamertraat buiten de poort van Johannes Pijnappel. Gedaan te Luik in zijn woning in het claustrum van de kerk van Luik.

55 1425-09-19.
Kinderen van wijlen Theodericus de Hees en van Johanna hebben verkocht voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan Bela dochter van Johannes de Luet een erfcijns uit een huis in 's-Hertogenbosch bij 'der verwer put'.

56 1425-09-24.
Deken en kapittel van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch geven op verzoek van heer Arnoldus Buck, kanunnik in 's-Hertogenbosch en Luik, goedkeuring aan de stichting van een cantorij in de Sint-Jan en bekrachtigen de stichtingsakte van 1425-09-02. Notaris Theodericus de Mosa ondertekent de akte.

57 1425-11-22.
Schepenen van 's-Hertogenbosch geven vidimus van de akte van 1424-02-06 en verklaren dat Ghisella dochter van Nycolaus van Meerssel de gevidimeerde akte zal bewaren voor zichzelf en voor Johannes zoon van Gerardus IJsvoegel.

58 1424-05-16.
Schepenen van 's-Hertogenbosch geven vidimus van de akte van 1396-12-04 en oorkonden dat Arnoldus de Andel, Petrus de Best en Marselius die Lu, kerkmeesters van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, verklaard hebben de gevidimeerde akte te bewaren ten behoeve van de kerkfabriek en Heilwigis Gasteldonx, weduwe van Goeswinus Herinx, en deze desgevraagd haar ter beschikking zal stellen zolang het nodig is.

59 1426-10-01.
Henricus Noppen zoon van Henricus Noppen heeft afstand gedaan voor schepenen van 's-Hertogenbosch te behoeve van zijn zuster Mechteldis van een erfcijns uit een kamp in Berlicum in Die Haselt, uit een tegenovergelegen akker en een streep land daar.

60 1427-06-15.
Arnoldus Buck, kanunnik van de Grote Kerk en proost van de Sint-Dionysiuskerk in Luik, draagt aan deken en kapittel van Sint-Jan in 's-Hertogenbosch Johannes de Andel, kanunnik van dat kapittel, voor als cantor van de onlangs door Arnoldus krachtens testament van zijn oom Albertus gestichte cantorij.

61 1427-08-19.
Notaris Theodericus de Mosa Johannis oorkondt dat Ghiselbertus, zoon van wijlen Johannes Everardi de Hyntham, poorter van 's-Hertogenbosch, zijn testament maakt waarbij hij geld schenkt aan de kerkfabriek van Luik, de kerkfabriek van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, aan de armen van het Groot Gasthuis bij de Gevangenpoort van 's-Hertogenbosch en aan de huisarmen; een roggepacht uit 't Goet te Neysel in Sint-Oedenrode aan zijn nicht Yda, dochter van zijn broer Henricus, erfcijnzen uit goederen in Schijndel, onder meer van de kinderen van Petrus van der Weteringhen, en uit een huis in de Orthenstraat in 's-Hertogenbosch. Aan zijn zuster Elizabet in Breda legateert hij een erfcijns in Oss, erfpachten in Schijndel en Boxtel, erfcijnzen en -pachten in Helvoirt. Aan Elisabeth, vrouw van Johannes Tolinc in Hintham een erfpacht en erfcijns in Oss, een beemd in Roemput en land in Hintham; aan zijn nicht Oda, dochter van zijn broer Henricus, roggepachten in Schijndel, Esch en Boxtel; aan Theodericus Tolinc zoon van Johannes zijn woonhuis met erf en hof en een roggepacht in Haaren bij Oisterwijk in Hadichsdonck onder nadere voorwaarden. Gedaan in 's-Hertogenbosch in het woonhuis van Ghiselbertus in de Vughterstraat aan de Molenbrugge.

2006 Mechelse aanwinsten van het bisdom Den Bosch, 1330-1719

Inleiding

Regesten

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Printen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Stuur een reactie naar Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)

1427-08-19.
Notaris Theodericus de Mosa Johannis oorkondt dat Ghiselbertus, zoon van wijlen Johannes Everardi de Hyntham, poorter van 's-Hertogenbosch, zijn testament maakt waarbij hij geld schenkt aan de kerkfabriek van Luik, de kerkfabriek van de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, aan de armen van het Groot Gasthuis bij de Gevangenpoort van 's-Hertogenbosch en aan de huisarmen; een roggepacht uit 't Goet te Neysel in Sint-Oedenrode aan zijn nicht Yda, dochter van zijn broer Henricus, erfcijnzen uit goederen in Schijndel, onder meer van de kinderen van Petrus van der Weteringhen, en uit een huis in de Orthenstraat in 's-Hertogenbosch. Aan zijn zuster Elizabet in Breda legateert hij een erfcijns in Oss, erfpachten in Schijndel en Boxtel, erfcijnzen en -pachten in Helvoirt. Aan Elisabeth, vrouw van Johannes Tolinc in Hintham een erfpacht en erfcijns in Oss, een beemd in Roemput en land in Hintham; aan zijn nicht Oda, dochter van zijn broer Henricus, roggepachten in Schijndel, Esch en Boxtel; aan Theodericus Tolinc zoon van Johannes zijn woonhuis met erf en hof en een roggepacht in Haaren bij Oisterwijk in Hadichsdonck onder nadere voorwaarden. Gedaan in 's-Hertogenbosch in het woonhuis van Ghiselbertus in de Vughterstraat aan de Molenbrugge.

Ontwikkelingsstadium:

origineel inv.nr. 135

Zie ook: