Oprichting en ontwikkeling

De bijenhouderij was in Berlicum evenals in andere Brabantse dorpen van oudsher belangrijk voor de bestuiving van drachtplanten en de productie van honing en van was als grondstof voor kaarsen. Imkers werkten ook al van oudsher samen in zogenaamde bijengilden, meestal met Ambrosius als patroon. Een dergelijk bijengilde is in Berlicum echter niet bekend. Maar net zoals op veel andere terreinen van het maatschappelijk leven gebeurde, sloten de Berlicumse imkers zich aan het eind van de negentiende eeuw aan bij een vereniging. De exacte oprichtingsdatum van de bijenhoudersvereniging St. Ambrosius is voor haar leden lange tijd onduidelijk geweest. In de statuten van 1939 en 1979 wordt als oprichtingsdatum van de R.K. Vereeniging van Bijenhouders te Berlicum (kortweg Imkersvereeniging genaamd) 1 december 1927 genoemd.

Nadat de organisatie voor de festiviteiten rondom het 60-jarig bestaan al was afgerond, onthulde voorzitter Jan Charpentier in zijn welkomswoord op het jubileumfeest van 12 december 1987, dat uit onderzoek door de plaatselijke heemkundevereniging was gebleken dat er al een Berlicumse imkersvereniging had bestaan vóór de vermeende oprichtingsdatum van 1 december 1927. De vereniging zou al in 1911 zijn opgericht, wat als stichtingsjaar in de verenigingsstatuten van 1990 is opgenomen. Zo kon het gebeuren dat Bijenhoudersvereniging St. Ambrosius Berlicum - vier jaar na de festiviteiten rond haar 60-jarig bestaan - in 1991 haar 80-jarig bestaan vierde. Maar de verwarring rondom de exacte oprichtingsdatum was nog niet ten einde. Secretaris Frans van Warmerdam ontdekte dat de vereniging nog ouder was. Zij was in 1898 opgericht als afdeling van de Vereniging tot Bevordering van de Bijenteelt in Nederland (VBBN) te Wageningen. Daardoor kon in 1998 - zeven jaar na het 80-jarig bestaan - het eeuwfeest gevierd worden. Wanneer de bijenhoudersvereniging uit de VBBN is getreden en of dat tijdstip samenviel met haar toetreden tot de Bond van Bijenhouders NCB, is nog niet bekend.

Het historisch onderzoek onthulde ook de speciale rol die de Berlicumse onderwijzer Léon van Giersbergen voor de Nederlandse imkerij in haar totaal heeft gehad. Van Giersbergen was in 1905 benoemd tot 'wandelleraar' voor de bijenteelt en daarmee één van de allereerste twee Nederlandse bijenteeltleraren. Van 1919 tot 1937 was Léon van Giersbergen Rijksbijenteeltconsulent.

Volgens de oudste statuten in het archief was de bijenhoudersvereniging in 1927 lid van de Katholieke Bond van Bijenhouders van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (kortweg Bond van Bijenhouders NCB genaamd) te Tilburg. Wanneer zij tot deze bond is toegetreden is nog niet precies bekend. Uit een opgave door het gemeentebestuur van Berlicum aan de provincie over de bijenteelt in 1926 blijkt dat de bijenhoudersbond toen aangesloten was bij de 'NC Boerenbond'.

Eind 1995 maakte de Bijenhoudersvereniging St. Ambrosius te Berlicum zich los uit de moederbond van de NCB en trad met ingang van 1996 weer toe tot de Vereniging tot Bevordering van de Bijenteelt in Nederland (VBBN) te Wageningen.

In 1986 werd zij ook lid van het Samenwerkingsverband van de bijenhoudersverenigingen in de regio Midden-Brabant te Tilburg (opgericht in 1976). Deze kring hield haar bijeenkomsten te Udenhout. Na wijzigingen in de organisatiestructuur van deze bond en haar subsidieregeling beëindigde de Berlicumse Bijenhoudersvereniging in 1990 haar lidmaatschap. In 1990 werd de bijenhoudersvereniging St. Ambrosius Berlicum ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

De vereniging is gevestigd in Berlicum en haar werkgebied strekt zich uit over Berlicum en omstreken. Zij heeft tot doel de bijenteelt te bevorderen en de belangen van haar leden op het gebied van de bijenteelt te behartigen. Bijenhoudersvereniging St. Ambrosius Berlicum bestaat nog steeds, maar de imkerij is van een winstgevend nevenberoep veranderd in een vrijetijdsbesteding. Onderdeel daarvan is de uitlening van bijenvolken voor de bestuiving van gewassen elders.