skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

Archieven

1232 Illustre lieve vrouwe broederschap in 's-Hertogenbosch, (1291) 1318 - 2005

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
De broederschap vóór 1642
De broederschap na 1642
1232 Illustre lieve vrouwe broederschap in 's-Hertogenbosch, (1291) 1318 - 2005
Inleiding
Historisch overzicht
De broederschap na 1642
Het verzoek van enkele protestanten in 1641, onder wie de gouverneur van 's-Hertogenbosch, toegelaten te worden tot de broederschap, leidde tot heftige interne discussies. Uitkomst in het jaar daarop was een volledige omvorming van de broederschap tot een instelling bestaande uit achttien katholieke en achttien protestantse leden (gezworenen) met aangepaste statuten. Toenadering tussen katholieken en protestanten werd het belangrijkste doel, hetgeen in protestantse kringen veel ophef veroorzaakte. De broederlijke maaltijden namen in de loop der jaren in aantal af. De armenzorg werd op de oude wijze voortgezet. Het systeem van buitenleden werd afgeschaft, het aantal Zwanenbroeders werd op maximaal vier gesteld. Van de twee proosten moest er een uit de katholieke lijn en een uit de protestantse lijn komen. De oudste proost heette voortaan regerend, de jongste toeziend proost. De financiële verantwoording kwam geheel bij de rentmeester te liggen: de proosten schreven geen rekeningen meer.
In de tweede helft van de achttiende eeuw werd het bestuur gewijzigd: voortaan waren er uit iedere lijn vier proosten, de oudste leden van de broederschap. Woonde men buiten de stad dan heette men proost honorair. In die tijd wordt sporadisch het begrip Illustre toegevoegd aan de naam van de broederschap, waarbij 'illuster' slaat op Maria, niet op broederschap. Vanaf 1778 werd een griffier benoemd die dienst deed als secretaris. Slechts zelden werd nog iemand als Zwanenbroeder benoemd, totdat in 1818 ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan Prins Willem van Oranje (de later koning Willem II) gevraagd werd als Zwanenbroeder toe te treden. Zijn acceptatie leidde ertoe dat deze titel voortaan alleen aan vorstelijke personen werd verleend. Het Zwanenbroedershuis in de Hinthamerstraat bleef het middelpunt. Daar werd vergaderd en vonden de broederlijke maaltijden plaats. In 1846-1847 werd het in verval geraakte pand volledig vernieuwd. In de Tweede Wereldoorlog werd de broederschap door de bezetter opgeheven en werden haar bezittingen -voor zover ze die niet zelf tevoren in veiligheid hadden gebracht -geconfisceerd. Na de oorlog kregen ze die voor een deel terug.
Het Tweede Vaticaans Concilie bracht meer openheid in de katholieke kerk en beweging in de broederschap. Ze kon een nieuwe koers zoeken om het ideaal van 1642, toenadering tussen de christenen, te verwezenlijken. Geestelijke verdieping en bezinning werden toegevoegd aan de broederlijke maaltijden en voorzichtig zette de broederschap de deur naar buiten op een kier. Daarvoor maakte ze gebruik van het monumentale Zwanenbroedershuis, de kunstschatten en het archief. Momenteel bestaat de broederschap uit 36 leden (achttien uit iedere lijn), vier candidati (twee uit iedere lijn) en een groep candidandi. De zogeheten honorairen zijn leden die niet tot de kerngroep willen gaan behoren of ouder zijn dan 72 jaar. Een aantal leden van de koninklijke familie is Zwanenbroeder. Het Fonds Christen Armen is door de broederschap opgericht ten behoeve van de ondersteuning van armen en dak- en thuislozen in de stad 's-Hertogenbosch.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlage: concordantie

Kenmerken

Datering:
(1291) 1318 - 2005
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Openbaarheid:
Deze toegang bevat een of meer stukken die tot 1 januari 2077 niet zonder meer openbaar zijn.
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.

Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.