Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Alle vonnissen in burgerlijke zaken waar meer dan vijftig gulden gevorderd werd, waren onderworpen aan hoger beroep. * Uitgezonderd van deze hoofdregel waren:
Artikelen 38-40 wet RO.
- rechtsvorderingen tot ontruiming van huizen, gebouwen, woningen, pakhuizen, stallen, zolders, kelders, pachthoeven, landerijen, tuin- en andere gronden indien de huurder / pachter geen schriftelijk bewijs van bestaande, vernieuwde of verlengde huur te berde bracht en in gebreke bleef het pand te ontruimen. In deze gevallen waren de vonnissen altijd onderworpen aan hoger beroep. *
Artikel 41 wet RO.
- Verder waren vonnissen waarin de kantonrechter een uitspraak deed over vorderingen tot ontbinding van huur / pacht van huizen, gebouwen, woningen, pakhuizen, stallen, zolders, kelders, pachthoeven, landerijen, tuin- en andere gronden onderworpen aan hoger beroep indien de huur / pacht op jaarbasis hoger was dan vijftig gulden en lager dan tweehonderd gulden (was het bedrag hoger dan behoorden deze zaken niet meer tot de bevoegdheid van de kantonrechter). *
Artikel 42 wet RO.
- Vervolgens werden vonnissen in alle geschillen welke voor dading of compromis vatbaar waren en in welke partijen zich hadden gewend tot een kantonrechter van hun keuze (mits binnen het arrondissement van de bevoegde rechtbank) in hoogste ressort gewezen. Partijen konden in deze gevallen wel de mogelijkheid van hoger beroep uitdrukkelijk voorbehouden indien dat tenminste in die gevallen mogelijk was. *
Artikel 43 wet RO.
- De laatste categorie uitzonderingen waren de gevallen waarin de kantonrechter recht sprak krachtens bijzondere wetten. In de desbetreffende wetten werd dan vaak ook een regeling gegeven over de mogelijkheden van hoger beroep.
De vonnissen door de arrondissementsrechtbanken in hoger beroep van vonnissen van de kantonrechter gewezen, waren onderworpen aan cassatie. Dit gold ook voor vonnissen van de kantonrechter in hoogste ressort (dat wil zeggen zonder de mogelijkheid van hoger beroep) gewezen. Het rechtsmiddel werd dan toegepast wanneer er sprake was van het belang der wet op vordering van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad.
Verder kon men in cassatie komen in geval van onbevoegdheid (de kantonrechter sprak recht in een zaak waarin hij dat niet mocht doen), overschrijding van rechtsmacht (de kantonrechter droeg in een zaak waarin hij bevoegd was buiten vordering van partijen aan hun iets op wat geen grond had in de wet), alsmede verzuim van vormen die vereist waren op straffe van nietigheid. Te denken valt aan het uitspreken van een vonnis zonder de gronden aan te geven waarop de uitspraak berustte of het uitspreken van een vonnis zonder open deuren, in het geheim dus. Verkeerde toepassing of schending der wet vormde geen cassatiegrond voor vonnissen van de kantonrechter. In alle andere gevallen waarin cassatie kon worden ingesteld was dat wel het geval. Deze beperkte toepassing van cassatie geschiedde alleen wanneer er sprake was van vonnissen van de kantonrechter in burgerlijke zaken. *
Artikelen 95 en 99 wet RO en Van der Kemp, a.w., 506-507.
Op 15 januari 1941 treedt het besluit in werking waarbij het kanton Helmond over gaat naar het Arrondissement 's-Hertogenbosch. Ook vindt hierbij een herindeling plaats van gemeenten en hun overgang naar de kantons. *
Besluit 20 november 1940, Staatsblad nr 207.
Op 1 februari 1952 treedt de wet in werking van 10 augustus 1951 waarbij opnieuw de rechtsgebieden en de zetels der rechtbanken en kantongerechten werden vastgesteld. *
Deze toegang bevat een of meer stukken die tot 1 januari 2035 niet zonder meer openbaar zijn. Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.