Meierijsche museumboerderij

In januari 1970 vroeg en kreeg het plaatselijke V.V.V. aan het gemeentebestuur om de boerderij Meerstraat 20 als museum te mogen huren, inrichten en exploiteren. Subsidie aanvraag bij het rijk werd aanvankelijk afgewezen. Enkele jaren later werd wel subsidie verkregen, o.m. voor de restauratie van het rieten dak.
Op 21 juni 1975 werd de museumboerderij officieel geopend. Er was toen al enkele jaren hard gewerkt door het VVV en zijn vrienden om de plm. 250 jaar oude boerderij te restaureren en in te richten naar de leef- en werkgewoonten van een eenvoudig Meierijsch boerengezin van rond 1900.
De meeste boerderijen in dit gedeelte van Brabant zijn of waren van het frankische langgeveltype.
De museumboerderij is naar bouw en inrichting authentiek en van het saksische kortgeveltype,
met herd, geut en kelder, de goeikamer, opkamer voor de meid of knecht, huiskamer met kabinet en achterhuis met potstal.
In april 1976 werd het beheer overgedragen aan de daartoe opgerichte Stichting Meierijsche Museumboerderij. In 1984 bouwden de vrijwilligers van oude materialen nog een zg. schop, een authentieke boerenschuur bij de boerderij. Vrijwilligers, meestal gepensioneerden, gidsen geïnteresseerde bezoekers door het pand en het erf rond.

De eerste boer

Al vanaf de middeleeuwen vonden er agrarische activiteiten plaats op de locatie van het museum. In 1580 pachtte Joost Ghijsberts de boerderij die toen op deze plek stond van de Abdij van Heeswijk. Hij betaalde in natura: 24 mud rogge, 1 mud boekweit, 25 el linnen, 25 pond spurrieboter en 5 kapoenen (gesneden hanen). De abdij verplichtte hem om heesters te planten en zo stuifzand tegen te gaan en om de boerderij goed te onderhouden. Ghijsberts is de eerste boer op deze plek wiens naam we weten.

De laatste boer

In1962 namen Jo en Miet Sigmans de boerderij over van hun ouders Hein en Mie Sigmans. Hein en Mie leefden nog tamelijk traditioneel: Mie kookte bijvoorbeeld nog lange tijd boven open vuur.
Jo en Miet ( zie hieronder) renoveerden de boerderij zoals dat in hun tijd gebruikelijk was. De zolder werd begaanbaar door een trap in de geut. De kleine raampjes werden vervangen door moderne vensters. Ook Heeswijk groeide en moderniseerde. Na lang beraad namen Jo en Miet in 1969 het besluit om hun bedrijf te verkopen aan de gemeente ten behoeve van uitbreiding van camping De Wildhorst.

Museum

In 1976 kreeg de boerderij haar nieuwe functie als museum. Antiek huisraad werd ijverig verzameld en via een gedreven verzamelaar kwam het museum in het bezit van een collectie landbouwwerktuigen . Sindsdien omvat de museumcollectie een complete en levensechte huishouding met betrekking tot leven, wonen en werken op de schrale zandgrond in de Meierij van Den Bosch in de periode 1900-1930.

Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om het museum te vullen met voorwerpen die niet thuishoren in een boerderij uit die tijd. Het museum moet "levensecht" zijn. Dat wil zeggen, dat een boer en boerin uit de tijd rond 1900 zich onmiddellijk weer zouden thuisvoelen als ze voor even terug zouden komen !
Alle voorwerpen zijn zorgvuldig geregistreerd en beschreven.

Uit de tijd van toen

De boerderij geeft een beeld van de tijd van 1900-1930. Via de geschiedenis van de boerderij en zijn bewoners zoals die gepresenteerd wordt, krijg je een indruk van het Meierijsche platteland vanaf de middeleeuwen. Dan valt op hoezeer de geschiedenis van een ogenschijnlijk eenvoudige boerderij samenhangt met de Abdij van Berne, het kasteel van Heeswijk, de gegoede middenstand en handelslui en diverse ambachtelijke bedrijven zoals de smidse en de Kilsdonkse Molen. Je mag gerust zeggen dat het agrarisch leven altijd in beweging is geweest!

Publicaties en onderzoek

Over het museum zijn een drietal boeken verschenen, te weten:
1. Rapport 26, Stichting Historisch Boerderij Onderzoek, Arnhem oktober 2001. door ir. Andre Viersen. Adres: Postbus 649, 6800 AP Arnhem.
2. "Leven en werken rond 1900", uitgave Meierijsche Museumboerderij, 2e druk 2007. Te koop in de Meierijsche Museumboerderij Heeswijk-Dinther.
3. "De historie van een Brabants boerenhuis" door prof.dr. Gerard Rooijakkers, drs. Anneke van Lierop en drs. Renate v.d. Weijer. Uitgave SUN, Nijmegen 2002. ISBN 90 5875 0132
De boerderij en de ernaast gelegen schob zijn sinds 1995 eigendom van Stichting Het Geleer. In 2006 heeft deze stichting de boerderij grondig en, deels met eigen middelen laten restaureren.