1. Beknopte historische schets gemeente Oss
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog is het beleid van de overheid in Nederland gericht op wederopbouw en sociaal-economische ontwikkeling. Deze ontwikkeling is ook duidelijk te zien in Oss. De regering wijst Oss in 1959 aan als kerngemeente. Dit betekent dat het Rijk de vestiging van nieuwe bedrijven en de uitbreiding van bestaande bedrijven stimuleert. Ondernemers krijgen een premie per vierkante meter nieuw vloeroppervlak. De gemeente krijgt steun voor het ‘wegwerken van bestaande structurele tekortkomingen‘: een hogere uitkering uit het Gemeentefonds, de toewijzing van extra woningen en subsidie voor de aanleg van kanaal en haven. De stad krijgt in 1968 een haven, die via het Burgemeester Delenkanaal wordt aangesloten op de Maas. Tot 1989 profiteert Oss van een “investeringspremieregeling”.

In de periode 1961-1993 kent de stad een ware metamorfose en dat is o.a. te merken aan talrijke nieuwbouwprojecten zoals de bouw van een sociaal-maatschappelijk centrum in 1963 met een belangrijke bijdrage van de familie Jurgens: het Anton Jurgenshuis.
Ook het St. Anna-ziekenhuis krijgt nieuwbouw. Tot het begin van de jaren zestig is het ziekenhuis gevestigd aan de Begijnenstraat, maar gebrek aan capaciteit en moderne voorzieningen maken nieuwbouw noodzakelijk. In 1961 verhuizen patiënten, medische staf en medewerkers naar de nieuwbouw aan de Johannes Zwijsenlaan. Begin jaren 60 liggen er plannen klaar voor een sociaal-cultureel centrum en in 1968 wordt de schouwburg de Lievekamp geopend. Plannen voor nieuwbouw van het gemeentehuis (in 1974 geopend) worden in deze periode gerealiseerd.

Omstreeks 1963 wordt in het centrum de Heuvel opgeknapt en in 1974 krijgt Oss zijn eerste voetgangersgebied. Het aantal winkels neemt gestaag toe. Ook het aantal inwoners neemt in de loop van de jaren toe en op 30 december 1983 wordt de 50.000ste inwoner ingeschreven. De bijdrage uit het Gemeentefonds wordt maar liefst met ruim vier miljoen gulden opgehoogd!
Enkele jaren later neemt de provincie Noord-Brabant het initiatief voor een grote herindeling. Voor Oss betekent dit dat per 1 januari 1994 sprake is van “groot Oss”, omdat zowel Berghem als Megen,Haren en Macharen aan Oss worden toegevoegd.

Het gemeentebestuur

Burgemeesters in deze periode waren:
G.J. Delen 1946–1963
L.F.W. Jansen 1963-1980
E.P. van Veldhuizen 1980-1993

Als gemeentesecretaris hebben in deze periode gefungeerd: Chr.B.P. van Herpen, waarnemend van 1944 – 1945
secretaris van 1945 – 1975
J. Kuijpers 1975-1995

De gemeenteraad telde gedurende de periode 1961-1965 21 leden.
Dit aantal bleef gehandhaafd tot 1983, het jaar waarin het aantal raadsleden werd uitgebreid tot 29, vanwege de stijging van het aantal inwoners tot 50.000.
Het aantal inwoners steeg van 30.672 inwoners in 1960 tot 50.000 eind 1983 en naar 52.647 in 1993. Na de herindeling met Berghem en Megen, Haren en Macharen per 1 januari 1994 telt de nieuwe gemeente Oss ongeveer 58.100 inwoners.
Gemeentehuis
In de beschreven periode was de secretarie gehuisvest in het pand "Villa Johanna" aan
de Molenstraat, tegenwoordig het gemeentelijk museum, Jan Cunen Centrum.

Dit pand werd in 1921 in gebruik genomen als gemeentehuis en heeft tot 1974 als
zodanig dienst gedaan. In dat jaar werd het huidige gemeentehuis aan de Raadhuislaan 2 geopend, dat nadien nog enkele keren is verbouwd en uitgebreid.
De diensten waren gehuisvest in verschillende gebouwen, verspreid over de stad Oss.

In 1989 bij de reorganisatie en opheffing van de diensten werden alle afdelingen weer in het gemeentehuis gehuisvest, met uitzondering van de afdeling Openbare Werken (gemeentewerf) die nog apart gehuisvest bleef.

2. Beknopte beschrijving van de geschiedenis van het archiefvormend orgaan

Huisvesting
De Dienst Publieke Werken is bij besluit van de burgemeester van de gemeente Oss d.d. 22-02-1943 aangewezen als tak van dienst. In datzelfde besluit is de “Beheersverordening der Gemeentebedrijven” vastgesteld. Het eerste kantoor stond destijds aan de Gasstraat en men verkaste begin jaren vijftig naar het pand Vierhoekstraat 49. Dit laatste gebouw is vanwege uitbreiding van taken diverse keren aangepast en uitgebreid. De laatste grote verbouwing en uitbreiding dateert van 1981. De slechte huisvestingssituatie van de afdeling weg- en waterbouw was hier debet aan. Vooral in de zomerperiode kende men veel warmte-overlast. Door voldoende budget ter beschikking te stellen kon men het pand dat inmiddels omgedoopt was tot Geurdenhof 49, weer als “nieuw” bestempelen.
De laatste twee jaar van het bestaan van de dienst, werd nog het besluit genomen om ook de dienst Sport Jeugdzaken en Recreatie onder te brengen in het pand Geurdenhof 49.

Medio tachtiger jaren startte men met de voorbereiding van de wijziging van de organisatiestructuur en dit mondde uit in de opheffing van de diensten, waaronder de gemeentelijke Dienst Publieke Werken per 1 januari 1989. Met ingang van deze datum ging men over op het zogenaamde sectorenmodel, waarbij alle afdelingen zoveel mogelijk in het gemeentehuis werden gehuisvest.

Organisatie
In het archief van de dienst zijn diverse dossiers te vinden die betrekking hebben op de organisatiestructuur van de dienst. (Inventarisnummers 44 t/m 46)
Zo verscheen er medio 1963 al een omvangrijke rapportage waarbij met name ingegaan werd op de technische organisatorische werkwijze binnen de dienst Publieke Werken alsmede de taakverdeling binnen de Energiebedrijven. Opmerkelijk detail daarbij is het gegeven dat men stilstaat bij het fenomeen van archivering en postbehandeling. Zo constateert men dat het zinvol is om dit taakonderdeel strikt gescheiden te houden, zodat de archivering en postbehandeling van deze twee organisatieonderdelen per dienst opgezet dient te worden. Tevens zijn uitgebreide taakomschrijvingen opgesteld van de verschillende subafdelingen alsmede treft men hier organogrammen aan van de gewenste organisatie-structuur. (Zie inventarisnummer 44, met name bijlage 12).

De objecten, die aan de zorg van Publieke Werken zijn toevertrouwd, laten zich betrekkelijk
gemakkelijk in een paar hoofdgroepen indelen. Daarmee is ook de meest gewenste
indeling in afdelingen gegeven:

Onder de directie tref je de onderstaande afdelingen aan:
*Secretariaat
*Bouwkundige afdeling
*Bouw- en woningtoezicht
*Beheer waterzuivering en stadsreiniging
*Weg en Werken Projecten
*Weg en Werken Uitvoering
*Plantsoenen


Personeelsformatie
De personeelsbezetting van de dienst Publieke Werken heeft in haar bestaan een sterke stijging laten zien. Het personeelsbestand had het onderstaande verloop:
1948: gestart met 9 medewerkers
1950: 11
1956: 89
1973: 138
1980: 152
1988: 182 bij de opheffing van de dienst

3. Verantwoording van de inventarisatie
Bij de start van de inventarisatie bedroeg de omvang van het te inventariseren archief ongeveer 20?? m1. Na selectie en bewerking van de dossiers is het aantal m1 dat nu uiteindelijk naar het BHIC wordt overgedragen, teruggebracht naar ongeveer 8.

Tijdens de inventarisatie is een aantal zaken naar voren gekomen die een nadere toelichting verlangen. Hieronder een beknopte weergave:

1.Veel originele exemplaren van archiefstukken bleken in het dienstarchief van de Dienst Publieke Werken te zitten. Soms bleken ook originele exemplaren in het secretarie archief te zitten. In het archief van de Dienst Publieke Werken waren dan de afschriften opgenomen! (‘bestemd voor’ exemplaren). We hebben er bij de uitvoering voor gekozen om de originele documenten te laten zitten bij hun vindplaats.
PS : met ingang van 1989 zitten de originele stukken alleen nog maar in het secretarie-archief omdat in dat jaar een reorganisatie heeft plaatsgevonden. De gemeente Oss heeft de diensten toen opgeheven en het sectorenmodel ingevoerd.


2.In het archief van het gemeentebestuur Oss 1961-1993 is een aantal dossiers opgenomen met te bewaren stukken welke correspondentie vanuit de secretarie met de verschillende diensten bevat. Deze zijn geclassificeerd op Romeinse cijfers van de dienst:
I DIENST SOCIALE ZAKEN
II DIENST PUBLIEKE WERKEN
III VLEESKEURINGSDIENST
IV DIENST SPORT JEUGDZAKEN EN RECREATIE
V POLITIE
VI BRANDWEER (HIERVAN IS EEN APARTE PLAATSINGSLIJST ZIE HIERONDER)
VII GEMEENTELIJKE ENERGIEBEDRIJVEN
VIII GRONDBEDRIJF
IX GEMEENTELIJK WONINGBEDRIJF
X DIENST CENTRALE ADMINISTRATIE
C.A.B. CENTRAAL ANTENNEBEDRIJF

Deze treft u aan, onderaan in de inventaris van het archief van het gemeentebestuur van Oss 1961-1993 bloknummer 1566 dat reeds bij het BHIC staat . (Bijvoorbeeld II.07 Viering 40 jaar Dienst Publieke Werken 1948-1988 Inventarisnr. 598)

4. Beperkingen openbaarheid Er zijn geen dossiers aangetroffen die onder de kwalificatie “beperkingen openbaarheid”
vallen.

5. Specifieke dossieromschrijvingen
Zie voor deze dossieromschrijvingen de inventaris opgemaakt in Excel met
DMS nr. 2443449