Mijn Studiezaal (inloggen)
1372
Commissaris van de Koningin CdK, 1970 - 1986
Inleiding
Historisch overzicht 
1372 Commissaris van de Koningin CdK, 1970 - 1986
Inleiding
Historisch overzicht
De grondwet van 1814 bepaalde dat in alle provincies of landschappen commissarissen van de Soevereine Vorst zouden komen. Deze functionarissen, Gouverneur genaamd, zouden de Provinciale en Gedeputeerde Staten voorzitten. De taken en verplichtingen van de Gouverneur waren eveneens in 1814 vastgelegd in een voorlopige instructie. In 1820 werd deze door een definitieve vervangen. In Noord-Brabant werd mr. C.G. Hultman als eerste Commissaris des Konings benoemd. Hij trad in de provincie op als vertegenwoordiger van de Koning en had bestuurlijke bevoegdheden. De naam 'Commissaris des Konings' hield in, dat hij de vertegenwoordiger was van Zijne Majesteit's regering in de provincie. Volgens zijn instructie was de Commissaris onder andere belast met het toezicht op de juiste uitvoering van de rijkswetten door het provinciaal bestuur.
Bij de invoering van de parlementaire democratie in 1848 werd zijn positie gewijzigd en als volgt omschreven:
1. uitvoeren van de koninklijke bevelen;
2. toezicht houden op de verrichtingen der staten.
In de provinciale wet van 1850 en zijn ambtsinstructie werden deze taken nader uitgewerkt. Zoals boven geschetst was hij reeds rijksfunctionaris, in 1850 werd hij rijksfunctionaris met een controlerende taak. Hij werd niet formeel een orgaan van de provincie, wel ging de verdere ontwikkeling van het ambt in de richting van een provinciaal bestuursorgaan.
1. uitvoeren van de koninklijke bevelen;
2. toezicht houden op de verrichtingen der staten.
In de provinciale wet van 1850 en zijn ambtsinstructie werden deze taken nader uitgewerkt. Zoals boven geschetst was hij reeds rijksfunctionaris, in 1850 werd hij rijksfunctionaris met een controlerende taak. Hij werd niet formeel een orgaan van de provincie, wel ging de verdere ontwikkeling van het ambt in de richting van een provinciaal bestuursorgaan.
Bij koninklijk besluit van 12 januari 1966 is een nieuwe instructie vastgesteld ter vervanging van die van 27 september 1850. In 116 jaar was veel veranderd. Directe aanleiding was de nieuwe Provinciewet van 1962, die de aard van het oude gouverneursambt heeft gewijzigd, maar niet in die mate, dat de hoogste gezagsdrager in de provincie een onafhankelijk man was geworden: hij kreeg een nieuwe instructie, die zijn hoge, maar ambtelijke status blijft aangeven. De nieuwe ambtsinstructie is aanzienlijk korter-13 artikelen tegenover 22 -, mede omdat bepaalde voorschriften in de wet zelf zijn opgenomen, zoals bijvoorbeeld de ambtseed die nu in de Provinciewet te vinden is.
Artikel 2 onderstreept zijn hiërarchieke positie nog eens door de bevoegdheid van de minister tot het geven van aanwijzingen.
Speciaal de Civiele Verdediging en rampenbestrijding worden in het nieuwe artikel 3 vermeld. Waren eertijds drie artikelen gewijd aan de administratieve bezoeken aan de gemeenten, nu wordt met één artikel volstaan.
Eveneens zijn vervallen de jaarverslagen, welke in de 19e eeuw voor de kennis van de provinciale verhoudingen van zeer veel belang waren, maar nu, mede door de snelle berichtgeving onzer dagen, hun betekenis hebben verloren.
Een speciaal aspect van het hoge ambt, dat specifiek zijn fundament in de instructie vond, was de verhouding tot de rijksambtenaren, de diensthoofden in het gewest. In de nieuwe instructie is slechts nog sprake van bevordering van samenwerking en het verstrekken van inlichtingen. Bij de behandeling van het uitvoeren van de rijkstaken ingevolge de ambtsinstructie wordt hier verder op ingegaan.
Door de wijziging van de Grondwet in 1956 en de invoering van de Provinciewet in 1962 wordt de Commissaris naast rijksfunctionaris ook provinciaal bestuursorgaan. In de Grondwet van 1983 wordt deze positie constitutioneel vastgelegd. Als provinciaal bestuursorgaan is hij verantwoording schuldig aan Provinciale Staten. Dit geldt niet ten aanzien van de behartiging van zijn rijkstaken. De Commissaris leidt de vergaderingen van Provinciale Staten en heeft daarbij een adviserende stem. In de vergaderingen van Gedeputeerde Staten evenwel beperkt de rol van de Commissaris zich niet tot het voorzitterschap sec. Hoewel de Commissaris geen lid is van dit college van gekozen bestuurders heeft hij in de vergaderingen van Gedeputeerde Staten wél stem, soms zelfs een beslÃssende stem en geeft hij aldus mede vorm aan het provinciaal beleid. De rijkstaken zijn vastgelegd in de eerder genoemde ambtsinstructie van 1966.
Rijkstaken
Taken als provinciaal orgaan
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlagen i
1.088 beschreven archiefstukken
832 gedigitaliseerd
totaal 75.192 bestanden
Inventaris
1.088 beschreven archiefstukken
832 gedigitaliseerd
totaal 75.192 bestanden
Kenmerken
Datering:
1970-1986
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Openbaarheid:
Deze toegang bevat een of meer stukken die tot 1 januari 2062 niet zonder meer openbaar zijn.
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.
Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.
Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.
Categorie:
1.088 beschreven archiefstukken
832 gedigitaliseerd
totaal 75.192 bestanden