Gedurende de Tweede Wereldoorlog is door de Duitse bezetter steeds getracht de organisatie van het provinciaal bestuur ingrijpend te veranderen. Van dit alles zijn na de bevrijding vrijwel geen sporen overgebleven. Na de oorlog bestond er wel behoefte aan een vernieuwing van het bestuurlijk bestel. De bepalingen van het provincierecht waren geleidelijk verouderd en moesten worden herzien. Een drietal commissies heeft tussen 1946 en 1950 de Provinciale wet en de Grondwet aan een nadere beschouwing onderworpen

De commissie onder voorzitterschap van S.J.R. de Monchy adviseerde de minister in 1950 over de mate waarin er behoefte bestond aan zowel rechtsbescherming van de burger tegenover de overheid als van de publiekrechtelijke lichamen tegen inmenging van hoger gezag in hun autonome sfeer. De commissie beval in haar rapport aan de Provinciale wet te herzien. Op het gebied van de administratieve rechtspraak zag zij een duidelijke taak weggelegd voor Gedeputeerde Staten

De commissie die onder leiding stond van M.J. Prinsen kreeg de opdracht de regering te adviseren over de wijzigingen die, binnen het kader van de staatsrechtelijke verhoudingen, in de Provinciale wet dienden te worden aangebracht. In 1954 kwam de Commissie Prinsen met een ontwerp voor een geheel nieuwe wet. De structuur van het ontwerp verschilde niet veel van de wet van 1850. Voor het realiseren van de voorstellen, die door de regering grotendeels werden overgenomen, was wel eerst een wijziging van de Grondwet noodzakelijk.

De Staatscommissie Van Schaik onderzocht de mogelijkheid de Grondwet te herzien. In 1954 kwam de commissie met een rapport met daarbij een ontwerp voor een naar inhoud en indeling geheel nieuwe Grondwet. In 1956 werden bij wet van 23 augustus 1956 (Staatsblad 441) een zestal wijzigingen in hoofdstuk IV van de Grondwet doorgevoerd. Zij hadden ten doel de wetgever meer vrijheid te geven bij de regeling van het provinciaal bestuur. Zo werd het regelen van de zittingsduur van de staten voortaan aan de gewone wetgever overgelaten. De bepaling in de wet die het aantal vergaderingen van de staten regelde werd geschrapt evenals artikel 138 waarin het formulier van de eden was opgenomen. Dit werd overgelaten aan de nog vast te stellen Provinciewet van 1962. De eis tot goedkeuring door de Koning van alle provinciale verordeningen werd geschrapt. Voor een bepaalde groep verordeningen bleef de eis van de koninklijke goedkeuring bestaan. Ook de bepaling waarin stond dat de Commissaris van de Koningin belast was met het toezicht op de verrichtingen van de staten werd geschrapt.

Nadat door de grondwetsherziening van 1956 voor de wetgever de mogelijkheid was geopend het provincierecht te moderniseren, werd bij wet van 25 januari 1962 (Staatsblad 17) de nieuwe Provinciewet vastgesteld. De belangrijkste verschillen met de oude wet zijn:
1. De oude wet moest worden aangehaald als Provinciale wet, de nieuwe als Provinciewet. De nieuwe benaming was beter omdat een provinciale wet suggereert een wet te zijn die door de provincie is vastgesteld (artikel 188)
2. De Commissaris van de Koningin wordt genoemd als bestuursorgaan van de provincie (artikel 5)
3. Het aantal statenleden wordt gerelateerd aan het aantal inwoners van de provincie (artikel 7)
4. Het aantal vergaderingen wordt vrijgelaten aan Provinciale Staten (artikel 15)
5. Er worden voorschriften opgenomen over provinciale commissies (artikel 64-66)
6. De eis van koninklijke goedkeuring op besluiten van Provinciale Staten wordt zeer beperkt (artikel 91 en 100)
7. Er wordt een regeling opgenomen over de procedure van de behandeling door Gedeputeerde Staten van administratiegeschillen (artikel 101-112)
8. De bepalingen over de controle op de provinciale rekening worden gemoderniseerd (artikel 135 en verder).