Historie

Evenals Oss wordt Berghem vermeld in een document uit 1096 waarin Paus Alexander II bevestigt dat het patronaatsrecht van de parochie toebehoort aan de Abdij van Echternach. Dit verklaart het feit dat de Heilige Willibrord ook van Berghem de patroonheilige is.

Het vanouds agrarische dorp vormde oorspronkelijk kerkelijk en bestuurlijk een geheel met Oss. Bestuurlijk behoorde het tot het Kwartier van Maasland van de Meierij van 's-Hertogenbosch

Na de Tachtigjarige Oorlog bleef Berghem nog steeds arm. In 1700 was 30% van de 1.055 inwoners hulpbehoevend. In het begin van de 19e eeuw was er weliswaar sprake van goede wei- en hooilanden, maar er was te weinig grond voor de groeiende bevolking, temeer daar de Beerse Maas regelmatig voor overstroming van het polderland zorgde. Veel Berghemenaren gingen als seizoenarbeider werken in Holland en later ook in het Ruhrgebied. Later werden de inwoners ook werkzaam in de Osse industrie.

In 1856 kwam de verharde provinciale weg van Oss naar Herpen gereed, die dwars door de bebouwde kom van Berghem liep. In 1881 kwam er een halte voor reizigers aan de nieuwe spoorlijn van 's-Hertogenbosch naar Nijmegen. In 1907 kwam er ook een goederenoverslagstation: 'eene gereede gelegenheid om meststoffen en veevoeder per wagon aan te koopen'. Hieruit blijkt dat de landbouw zich begon te moderniseren.

In 1884 kwam in Berghem een klooster van de Zusters van Liefde van Tilburg. In 1982 namen de weinige overgebleven zusters afscheid. Zij beoefenden de bejaardenzorg en gaven onderwijs. Hun klooster was vernoemd naar Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand.

Het aantal inwoners was omstreeks 1850 tot 2.000 aangegroeid, waarna het zich stabiliseerde tot aan het begin van de 20e eeuw. Daarna groeide het inwonertal weer tot 3.190 in 1950 en 5.700 in 1994.

Berghem heeft een heel sterk dorpskarakter en verenigingsleven en wil zo zelfstandig mogelijk als dorp blijven opereren. De grootste uitdaging voor Berghem is om ook in de toekomst haar eigen identiteit te behouden.
Tot 1 januari 1994 vormde Berghem een zelfstandige gemeente, sindsdien behoort het tot de gemeente Oss.

Burgerlijk armbestuur Berghem

Bij raadsbesluit van 4 sep 1855 werd het reglement vastgesteld door de gemeenteraad van Berghem. Het armbestuur bestond uit een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Deze drie leden werden benoemd, geschorst en ontslagen door de gemeenteraad. Benoeming geschiedde op voordracht door B. & W. en duurde drie jaar.
Het reglement is gewijzigd in 1913, 1921, 1928 en 1934, 1947, 1951, 1956, 1959.
In 1947 volgde een wijziging waarbij het armbestuur ging bestaan uit vijf leden, met de burgemeester van Berghem ambtshalve als lid en voorzitter. Overige leden werden benoemd etc. door de gemeenteraad.

Bij raadsbesluit van 26 jul 1965 is besloten om het burgerlijk armbestuur op te heffen na afsluiting van de dienst 1965.

Maatschappelijke veranderingen

De Algemene Bijstands Wet 1965 kwam in de plaats van de Armenwet die dateerde van 1854 en in 1912 slechts iets was aangepast. Met de ABW kwam het primaat van de armenzorg bij de overheid te liggen. Voorheen waren de gemeenten, kerken en particuliere instellingen hoofdverantwoordelijk voor de armenzorg. Dat gebeurde op basis van liefdadigheid. Vanaf 1965 was bijstand een recht.
De taken van de burgerlijke armbesturen werden overgenomen door de Algemene Bijstandswet en de gemeentelijke sociale diensten.