skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

Archieven

7161 Wederopbouw archief J. Thoonen - H.A.R.K. Vierlingsbeek, 1945-1951

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
Inleiding
7161 Wederopbouw archief J. Thoonen - H.A.R.K. Vierlingsbeek, 1945-1951
Inleiding
De heer J.P.A. Thoonen is als hoofd Dienst Sociale Zaken te Vierlingsbeek werkzaam geweest. Hij woonde op het adres B21 te Maashees, gemeente Vierlingsbeek. De gemeente Vierlingsbeek bestond destijds uit 4 kernen Vierlingsbeek - Groeningen, Overloon, Vortum-Mullem en Maashees - Holthees.
Aan het einde van de oorlog zou Vierlingsbeek zwaar getroffen worden door oorlogshandelingen. Vanaf 24 september 1944 was de gemeente Vierlingsbeek frontgebied geworden. De tankslag bij Overloon is beroemd en berucht. Op 27 september 1944 werden de inwoners op bevel van de Duitsers geëvacueerd naar Noord-Limburgse dorpen, alwaar zij op 27 november 1944 werden bevrijd. Echter in plaats van terug te kunnen keren naar hun woningen, werden ze -ditmaal op last van de Engelsen- nogmaals geëvacueerd. Het bleek dat Vierlingsbeek en Maashees Overloon als gevolg van de oorlogshandelingen voor een groot deel in puin lagen.
Ten einde de hulpverlening op gang te brengen werden er hulpcomités opgericht. J. Thoonen werd vanuit het gemeentebestuur aangesteld als persoon die de algehele leiding zou hebben en het comité naar buiten vertegenwoordigde (zie inv.nr. 63). Hij werd benoemd als hoofd plaatselijk H.A.R.K. comité, repatriëringsleider en hoofd wederopbouw, voorzitter van de plaatselijke werkgemeenschap Vierlingsbeek voor herstel Noord-Brabant en Brabants Volksherstel, en ook nog betrokken bij de stichting van het oorlogsmuseum Overloon.
"In de zomer van 1945 was het geregelde leven in de gemeente Vierlingsbeek nog lang niet hersteld. Daarom werd er een rondschrijven gemaakt om ondersteuning te krijgen voor de wederopbouw.... Hulpakties zijn dan ook bitter nodig. In het archief hiervan bevinden zich nog de lijsten hoeveel meubilair of andere roerende goederen aan de huishoudens zijn verstrekt". (citaat artikel: De evacuaties en verdere lotgevallen van de inwoners van de gemeente Vierlingsbeek in de oorlogstijd van de jaren 1944/1945 in Merlet, 1991, blz. 42-46, door H. Douma)

Als repatriëringsleider ten tijde van de evacuaties heeft hij een geleidelijke en ordelijke terugkeer van de bevolking bewerkstelligd. Veel van zijn functies overlapten elkaar danig, waardoor veel archivalia niet te scheiden zijn. Evacuatievergoedingen voor inwoners, noodwoningen, hulpakties, ondersteuning oorlogsslachtoffers, het behoorde allemaal tot zijn taken.


Het werk te Vierlingsbeek - Maashees werd ondersteund door vijf adoptie gemeenten die de heer Thoonen wist te mobiliseren om hulpakties te organiseren voor het zwaar geteisterde Vierlingsbeek en Maashees-Overloon: Dit waren Haarlemmermeer, Haarlemmerliede-Spaarnwoude, Nieuwer-Amstel, Ouder-Amstel en Uithoorn. Bijdragen voor het wit-gele kruis, gezinszorg, bewaarschool, oorlogsmuseum, consultatiebureau, sanatorium, jeugdzorg, muziekgezelschappen en individuele hulp werden gedoneerd. In dank daarvoor werd er in de raadhuizen van die plaatsen een keramiek in de vorm van een gevelreliëf geplaatst. Een sigaretten-actie door Volksherstel bracht voor het Fonds Noodgebieden enkele miljoenen op, uiteindelijk toch niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Structureel bleef de gemeente die zwaar waren getroffen was tijdens de oorlog nog lang behoeftig op allerlei gebied.
In deze hoedanigheden heeft hij een archief gevormd over deze naoorlogse periode van het zwaargetroffen Vierlingsbeek. Veel archivalia zijn echter niet
Er was een groot tekort aan noodwoningen, meubilair, 2e hands kleding, prothesen voor oorlogsinvaliden, medische zorg. Tot ver na de oorlog (tot in de jaren 50) bleven de noden van de bevolking voelbaar in deze gemeente.
Ook is de heer Thoonen betrokken geweest bij de stichting Oorlogsmuseum Overloon.


Overigens wil ik er op wijzen dat -naast deze stukken van de heer Thoonen- er vanuit de gemeente ook nog stukken worden overgebracht naar het BHIC over de wederopbouw periode. Deze zullen in de toekomst worden beschreven in toegang 1421.

Kenmerken

Datering:
1945-1951
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch