Mijn Studiezaal (inloggen)220.38 Index Beurzenstichtingen (220.38)
76e [VERVOLG AKTE 5] tot behoeff vanden pastoor ofte enen gemeijnen dienaer der kercke van Nuenen, alsser maer een misse gedaen en wort, alwordende dese misse vanden pastoor ofte dienaer inde plaetse vanden vroechmisse gedaen, maer mijn wille ende intentie is, dat aldaer alle sondagen ende heijlichdagen twee missen moeten gedaen worden – die een die ick nu fondere totter vroechmissen ende die andere soude wesen die hoochmisse.
Item om dese voors. vroechmisse te doen mijn naeste bloetgewanten priesters wesende altoos preferentie hebben, ende men sal alle reijsen lesen post missam die psalmen Miserere et De profundis cum duabis collectis voor de siele vanden fundateur ende sijn vrienden ende weldaders zielen.
Item als het jaer nu om sal wesen, dat al dusdanige priesters die voors. vroechmisse gedaen te hebben als den selven nu oms sijn gelt comt, off fawer ijemant met sijne quitancie sent, soos al senselven alle reijse verbonden ende gehouden wesen attestatie te brengen, ofte te seijnden vanden pastoor ofte den schepenen ofte den secretaris van Nuenen, dat aldaer voor sulcken tijt als denselven priestere betalinge versoeckt , alle sondagen ende heijlichdagen soo lange die vroechmisse ende oock die hoochmisse inde kercke gedaen is tot Nuenen ofte faute van desen en soude men den selven niet schuldich sijn te betaelen, dan alleen voor alsulcker tijt ende niet langer dan die voors. missen als boven gedaen souden wesen, oock met conditiën hierin toegedaen oft den selven priestere, die dese sondaechse ofte heijlichdaechse misse sal aengenomen hebben, het zij voor een jaer ofte langer ende den selven [276r] hen dickwils absenterende, soo salmen den selven voor elkcke misse, die hij ongedaen sal laeten staen corten ende aen deselve somme afftrecken alle reijse vijff st.
VANDEN SCHOOL DOMINICAEL ENDE FESTIVAEL TOT NUENEN
Item noch maecke ick tot een sondaechse ende heijlichdaechsche school te Nuenen twelff Crolus gulden jaerlijcx, behoudelijck dat de schoolmr.
Item om dese voors. vroechmisse te doen mijn naeste bloetgewanten priesters wesende altoos preferentie hebben, ende men sal alle reijsen lesen post missam die psalmen Miserere et De profundis cum duabis collectis voor de siele vanden fundateur ende sijn vrienden ende weldaders zielen.
Item als het jaer nu om sal wesen, dat al dusdanige priesters die voors. vroechmisse gedaen te hebben als den selven nu oms sijn gelt comt, off fawer ijemant met sijne quitancie sent, soos al senselven alle reijse verbonden ende gehouden wesen attestatie te brengen, ofte te seijnden vanden pastoor ofte den schepenen ofte den secretaris van Nuenen, dat aldaer voor sulcken tijt als denselven priestere betalinge versoeckt , alle sondagen ende heijlichdagen soo lange die vroechmisse ende oock die hoochmisse inde kercke gedaen is tot Nuenen ofte faute van desen en soude men den selven niet schuldich sijn te betaelen, dan alleen voor alsulcker tijt ende niet langer dan die voors. missen als boven gedaen souden wesen, oock met conditiën hierin toegedaen oft den selven priestere, die dese sondaechse ofte heijlichdaechse misse sal aengenomen hebben, het zij voor een jaer ofte langer ende den selven [276r] hen dickwils absenterende, soo salmen den selven voor elkcke misse, die hij ongedaen sal laeten staen corten ende aen deselve somme afftrecken alle reijse vijff st.
VANDEN SCHOOL DOMINICAEL ENDE FESTIVAEL TOT NUENEN
Item noch maecke ick tot een sondaechse ende heijlichdaechsche school te Nuenen twelff Crolus gulden jaerlijcx, behoudelijck dat de schoolmr.
Vervolg:
aldaer niemanden van de gene die des sondagen ende des heijlichdaehse schoole sullen comen ende dagelijcx niet scholen en gaen eenich gelt aff en sal nemen, ten waer dat ijemant van selffs begeerde te geven, ende denselven schoolmeester sal verbonden wesen die selve dagen den scholieren te leren dat fundament den christen gelooffs comformelijck dat heijlich consilio van Trenten, ende oock voorts nae de ordonnantie die de naebeschreven eerweerdige heeren proviseuren hier aff believen sullen te maecken.
VAN SCHOOL DOMINICAEL ENDE FESTIVAEL TOT MIRLOO
Item van gelijcken saecken ick alnoch tot een school dominicael ende festivael inder heerlicheijt van Mirloo twelff Carolus gulden jaerlijcx op den selven voet ende conditie, gelijck die van Nuenen hier voor gemaeckt ende gelaeten sijn oock alle nae den regel die mijn heeren proviseuren sal believen te maecken – Item ende dese twee maeckselen van de voors. schoolen begeer ick dat bijden rentmr. der voors. mijnder fundatie vande beurssen uijtgereijckt sullen worden vande penningen derselver fundatiën op conditiën ende protestatie nochtans want dese schoolen niet gehouden worden nae den regel ofte ordonnantie vande voors. heeren proviseurs, dat alsdan geensints daer toe eenich gelt uijtgereijckt oft betaelt sal worden [277] ende daer om sal een ijeder twee principale schoolmrs. die dese schoolen metten hunnen sullen houden alle jaer als dieselve om gelt sullen comen ofte met hunnen quitancie daer ijemanden om seijnden schuldich ende verbonden sijn, hier van mede te brengen ofte seijnden attestatie vande pastoor ofte schepenen ofte vanden secretaris der selver plaetsen, dat dieselve schoolen nae behooren sijn gehouden geweest ende dese den rentmr. der fundatie gebleecken wesende sal een ijeder sijn voors. maecksel uijtreijcken ende betaelen ende anders oock niet.
Item oft deselve al te samen, ofte eenige van hun hier eenige schoolen aff lieten staen ende en begeerden die niet te doen, soo sullen alle dese
VAN SCHOOL DOMINICAEL ENDE FESTIVAEL TOT MIRLOO
Item van gelijcken saecken ick alnoch tot een school dominicael ende festivael inder heerlicheijt van Mirloo twelff Carolus gulden jaerlijcx op den selven voet ende conditie, gelijck die van Nuenen hier voor gemaeckt ende gelaeten sijn oock alle nae den regel die mijn heeren proviseuren sal believen te maecken – Item ende dese twee maeckselen van de voors. schoolen begeer ick dat bijden rentmr. der voors. mijnder fundatie vande beurssen uijtgereijckt sullen worden vande penningen derselver fundatiën op conditiën ende protestatie nochtans want dese schoolen niet gehouden worden nae den regel ofte ordonnantie vande voors. heeren proviseurs, dat alsdan geensints daer toe eenich gelt uijtgereijckt oft betaelt sal worden [277] ende daer om sal een ijeder twee principale schoolmrs. die dese schoolen metten hunnen sullen houden alle jaer als dieselve om gelt sullen comen ofte met hunnen quitancie daer ijemanden om seijnden schuldich ende verbonden sijn, hier van mede te brengen ofte seijnden attestatie vande pastoor ofte schepenen ofte vanden secretaris der selver plaetsen, dat dieselve schoolen nae behooren sijn gehouden geweest ende dese den rentmr. der fundatie gebleecken wesende sal een ijeder sijn voors. maecksel uijtreijcken ende betaelen ende anders oock niet.
Item oft deselve al te samen, ofte eenige van hun hier eenige schoolen aff lieten staen ende en begeerden die niet te doen, soo sullen alle dese
Vervolg 2:
selve penn: oock al wederom blijven tot behoeff deser fundatie van vijff beurssieren, gelijck oock vande vroechmisse tot Nuenen is geseijt, soo oft nu schier off mergen gebeurden dat die voors. vroechmissen tot Nuenen ende dese voors. schoolen dominicael geheel ofte meestendeel ongedaen bleven staen, ende dat oock mocht comen vande beurssiers door hun foute merckelijck restitutoe soo en in sulcken geval sullen die heeren proviseurs noch eenen beurssier inden iersten ofte tweeden camp mogen aennemen ter tijt toe dat die voors. missen endde schoolen wederom worden gecelebreert ende gehouden.
Item ende off oock gebeurde dat die beurssiers schier ofte morgen door groote dier tijden metter voors. portien, die geheel schemel mochten wesen, ende ter werelt anders niet e hadden aen haer niet costen bedragen – Soo sullen die heeren proviseurs vanden [277r] selve overschot alsulcken schemele beurssiers t’zij hier ofte oock tot Loven naer haer discretie ende noot die daer soude mogen wesen een weijnich believen toe te vugen, opdat deselve beurssiers door gebreck van nootelijck onderhout hunnen begonnen cours niet en verlaten, mits dat ick altoos, als hier voor is geseijt, die alderschamelste ende verlatentste hier inne versuecke te hebben preferentie in alsulcken geval en salmen egeen meer innemen dan het voors. ierst getal.
Item en oft gebeurde datter schier oft morgen eenige vande voors. renten gelost ende gequeten worden oft datter eenige reductie op mocht comen, dat die penn: soo veel s’jaers niet op en brochten, soo sullen nochtans die heeren proviseurs die maeckselen, soo vander misse tot Nuenen metter schoolen dominicael ende festivael o pconditien als boven verhaelt, even wel sijn vol gelt een ijeder uijt laeten reijcken, gelijckmen oock van gelijcken doen sal den beurssiere, maer in sulcken cas ende gevallen, salmen daertegen eenen beurssier te langer uijt laeten blijven, sonder eenen nieuwen in te nemen alsser eenige uijtgegaen sal wesen.
Item ende off oock gebeurde dat die beurssiers schier ofte morgen door groote dier tijden metter voors. portien, die geheel schemel mochten wesen, ende ter werelt anders niet e hadden aen haer niet costen bedragen – Soo sullen die heeren proviseurs vanden [277r] selve overschot alsulcken schemele beurssiers t’zij hier ofte oock tot Loven naer haer discretie ende noot die daer soude mogen wesen een weijnich believen toe te vugen, opdat deselve beurssiers door gebreck van nootelijck onderhout hunnen begonnen cours niet en verlaten, mits dat ick altoos, als hier voor is geseijt, die alderschamelste ende verlatentste hier inne versuecke te hebben preferentie in alsulcken geval en salmen egeen meer innemen dan het voors. ierst getal.
Item en oft gebeurde datter schier oft morgen eenige vande voors. renten gelost ende gequeten worden oft datter eenige reductie op mocht comen, dat die penn: soo veel s’jaers niet op en brochten, soo sullen nochtans die heeren proviseurs die maeckselen, soo vander misse tot Nuenen metter schoolen dominicael ende festivael o pconditien als boven verhaelt, even wel sijn vol gelt een ijeder uijt laeten reijcken, gelijckmen oock van gelijcken doen sal den beurssiere, maer in sulcken cas ende gevallen, salmen daertegen eenen beurssier te langer uijt laeten blijven, sonder eenen nieuwen in te nemen alsser eenige uijtgegaen sal wesen.
Persoon in schepenakte:
T Nuenen
N School
T Mirloo
Datering:
1.8.1613 en 13.6.1653
Pagina:
266-281
Soort akte:
Testament
Plaats:
Oirschot / 's-Hertogenbosch / Hees / Aarlebeek / Asten / Nuenen / Eindhoven / Someren / Leuven / Vessem / Bladel / Westelbeers / Middelbeers / Wintelre / Best / Antwerpen / Gerwen / Mierlo
Toegangsnummer:
220
Inventarisnummer:
Bron:
Beurzenstichtingen
1 gedigitaliseerd
220.38 Index Beurzenstichtingen (220.38)
76d [VERVOLG AKTE 4] eenige van mijnen beurssen hebbende vrij wesen inde drie voors. campen van alle restitutien hier boven verhaelt, oft deselve totten priesterlijcken staet comen, ofte niet, oft zij hen oock tegen de fundatie misdroegen, behoudelijck nochtans ende met conditie hierinne toegedaen – want deselve hen misdragen tegen dese mijne fundatie – dat die selve soo veel gepriveert sullen worden als eenige andere beurssieren van mijner bloet niet wesende, maer ofter eenige andere tot Loven quamen te studeren al op conditie als voors. is ende zij en quamen alsdan niet totten priesterlijcken staet, ofte oock soo neersticht niet en studeerde als achtervolgende deser fundatie, dieselve sullen in sulcken gevalle aleerse naer Loven sullen gesonden worden behoorlijcke borgen moeten stellen, gelijck andere voorss. beursiers, om in cas als boven die een helft te restitueren diese tot Loven genoten sullen hebben.
Item oock met conditie dat men vande beurssieren van de voorss. plaetsen, altoos den outsten, cloecksten ende geleertsten preferentie sal laeten hebben ende den jongsten ende ongeleertsten, zoo lange sal laeten wachten ten waere nochtans datter bevonden worden jonger van jaren als zij hennen ouderdom voorss. offenwel hadden, die cloecker ende geleerder waeren dan die outste, in desen geval sal den jongsten preferentie hebben.
[274r]
Item als nu dese voorss. vijff plaetsen sullen volbracht wesen, soo sullen wederom ierst ende voor al presentie hebben alle mijn susters voorss. kinderen ende alle navolgende neven ende vrienden ende magen ende daer naer die voors. ende gementioneerde heerlicheden ende dorpen ende wanter onder deselve geen bequaem bevonden en worden, soo sullen de heeren proviseurs ende rentmeesteren alsser eenige beursse sal vaceren op de groote schoole vanden Bossche in brieffken laten stellen ende het selve oock laeten seggen, ende op den preeckstoel St.Jans ende ten predicheeren Nuenen, Oirschot en Mierloo ende die ure plaetse ende dach
Item oock met conditie dat men vande beurssieren van de voorss. plaetsen, altoos den outsten, cloecksten ende geleertsten preferentie sal laeten hebben ende den jongsten ende ongeleertsten, zoo lange sal laeten wachten ten waere nochtans datter bevonden worden jonger van jaren als zij hennen ouderdom voorss. offenwel hadden, die cloecker ende geleerder waeren dan die outste, in desen geval sal den jongsten preferentie hebben.
[274r]
Item als nu dese voorss. vijff plaetsen sullen volbracht wesen, soo sullen wederom ierst ende voor al presentie hebben alle mijn susters voorss. kinderen ende alle navolgende neven ende vrienden ende magen ende daer naer die voors. ende gementioneerde heerlicheden ende dorpen ende wanter onder deselve geen bequaem bevonden en worden, soo sullen de heeren proviseurs ende rentmeesteren alsser eenige beursse sal vaceren op de groote schoole vanden Bossche in brieffken laten stellen ende het selve oock laeten seggen, ende op den preeckstoel St.Jans ende ten predicheeren Nuenen, Oirschot en Mierloo ende die ure plaetse ende dach
Vervolg:
designeren, ende dit acht ofte tien dagen te vooren, aleer die vergaderinge sal gescieden ende daer van een uijtkiesen vande cloeckste ende beste verstanden ende die beste affectie hebben tot den priesterlijcken staet, ende den armsten ende verlaetsten even cloeck ende vernuftich wesende sullen altijts preferentie hebben, maer alle deselve beurssieren deser fundatie moeten wesen van wettelijcken houwelijcken ende gebooren in dit Bisdom vanden Bossche ende egeen anderen ten waer mijn voors. nichte, die woont int Bisdom van Antwerpen.
Item alsoo hier voor is gestelt seeckere preferentie voor beurssiers van restitutie, soo ist dat ick wil en begeere, dat alsdan alle neven ende ncihten kijnderen ende alle vordere vrienden ende magen, soo wel [275] inde borchtocht ende restitutie gehouden ende verbonden sullen sijn te stellen ende voldoen door faute als boven verhaelt als vreemde persoonen, mits dat zij voordeel hebben, datse altoos voor vremde mogen gaen, ende mits dat elck van mijn susters soonen, als boven verhaelt vrij daer mogen instellen sonder eenige restitutie te doen ende als boven breeder verhaelt staet.
VAN SONDAEGHSCHE ENDE HEIJLICHDACHECHSE MISSEN TOT NUENEN
Item alsoo ick inder heerlicheijt van Nunen gebooren ende opgevoet ben ende daer tegen woordich meestendeel mijn vrienden ende bloetgewanten sijn woonende, ende daer oock sijn hebbende verscheijde tijtelijcke goederen, ende alsoo die Kerck van Nuenen tegenwoordich qualijck van Godtsdienst is versien, overmits dat gebreck van goed onderhout, alsoo datter in seeckere verleden jaeren maer alleen is geweest eenen priester, alsoo dat aldaer Sondaechs ende Heijlichdaechs egeen vroechmisse en is gedaen geweest ende alsoo Heer Aert Wouters priester zaliger memorie mijn oud heeroom hiertoe gemaeckt hadde bij testament een hondert gulden eens, die daer nae beleijt sijn op een onderpant tot Gerwen aende Val nu toecomende Jan Willen Gerits tot Gerwen ende uijtgegeven voor een jaerlijcke rente van 6
Item alsoo hier voor is gestelt seeckere preferentie voor beurssiers van restitutie, soo ist dat ick wil en begeere, dat alsdan alle neven ende ncihten kijnderen ende alle vordere vrienden ende magen, soo wel [275] inde borchtocht ende restitutie gehouden ende verbonden sullen sijn te stellen ende voldoen door faute als boven verhaelt als vreemde persoonen, mits dat zij voordeel hebben, datse altoos voor vremde mogen gaen, ende mits dat elck van mijn susters soonen, als boven verhaelt vrij daer mogen instellen sonder eenige restitutie te doen ende als boven breeder verhaelt staet.
VAN SONDAEGHSCHE ENDE HEIJLICHDACHECHSE MISSEN TOT NUENEN
Item alsoo ick inder heerlicheijt van Nunen gebooren ende opgevoet ben ende daer tegen woordich meestendeel mijn vrienden ende bloetgewanten sijn woonende, ende daer oock sijn hebbende verscheijde tijtelijcke goederen, ende alsoo die Kerck van Nuenen tegenwoordich qualijck van Godtsdienst is versien, overmits dat gebreck van goed onderhout, alsoo datter in seeckere verleden jaeren maer alleen is geweest eenen priester, alsoo dat aldaer Sondaechs ende Heijlichdaechs egeen vroechmisse en is gedaen geweest ende alsoo Heer Aert Wouters priester zaliger memorie mijn oud heeroom hiertoe gemaeckt hadde bij testament een hondert gulden eens, die daer nae beleijt sijn op een onderpant tot Gerwen aende Val nu toecomende Jan Willen Gerits tot Gerwen ende uijtgegeven voor een jaerlijcke rente van 6
Vervolg 2:
gulden, soo ick dat wil ende begeere in soo verre die van Nuenen eenen priester connen becomen, die belieft alle sondagen ende heijlichdagen die vroechmisse op het Heijlich Cruijs altaer aldaer tot Nuenen inde kercke te doen dat den rentmr. des voors. mijnder fundatie vande beurssen, den selven alle jaer sal promptelijck betaelen een somme van vijff en twintich gulden, dese geaddeert bijde voors. ses gulden, soude [275r] soude soo maecken jaerlijcx een en dertich gulden, waer voor ick verhoope, dat zij wel eenen priester sullen crijgen, wel te verstaen en met expresse conditie hierin toegedaen dat dese vrouchmisse alle mergen twee ofte anderhalve ure gedaen moet wesen, aleer den pastoor die hoochmisse sal bestaen op dat de goede lieden, die verre te gaen hebben, malcanderen mogen wisselen als den eenen te kercke geweest is, dat den anderen dan wederom in tijts aende hoochmisse mogen wesen.
Item ende oft saecke waer, dat die van Nuenen geenen priester en costen becomen ende die voors. vroechmisse en worden niet gedaen, soo en sal de rentmr. de voors. fundatie die voors. vijff en twintich gulden niet uijtreijcken, maer die wederom behouden tlot deser selver fundatie, soo lange ende ter tijt toe dier kerkckmeesters van Nuenen ofte den priester die den dienst aengenomen heeft, dat aenden selven rentmr. deser fundatie te kennen sullen geven, dan bij faute als boven, soos al den rentmr. deser ijnder fundatie, dan soo lange een weeckmisse alle woensdagen doen ofte doen doen op St.Catharinen Altaer in St.Jans kercke binnen den Bossche, bij aldien ick aldaer begraven legge ende want ick tot Oirschot ligge, soo salmen die selve mogen doen op St. Peeters ende Pauwels altaer oock in St.Jans kercke hier toe laetende in geval ende bij faue als boven inde plaetse vande voors. vijff en twintich guldenpro rata tegent jaer twelff gulden onder den last alst volcht, want ick en wil geensints dat dese voors. vijffentwinticg gulden uijtgegeven sullen [276] worden
Item ende oft saecke waer, dat die van Nuenen geenen priester en costen becomen ende die voors. vroechmisse en worden niet gedaen, soo en sal de rentmr. de voors. fundatie die voors. vijff en twintich gulden niet uijtreijcken, maer die wederom behouden tlot deser selver fundatie, soo lange ende ter tijt toe dier kerkckmeesters van Nuenen ofte den priester die den dienst aengenomen heeft, dat aenden selven rentmr. deser fundatie te kennen sullen geven, dan bij faute als boven, soos al den rentmr. deser ijnder fundatie, dan soo lange een weeckmisse alle woensdagen doen ofte doen doen op St.Catharinen Altaer in St.Jans kercke binnen den Bossche, bij aldien ick aldaer begraven legge ende want ick tot Oirschot ligge, soo salmen die selve mogen doen op St. Peeters ende Pauwels altaer oock in St.Jans kercke hier toe laetende in geval ende bij faue als boven inde plaetse vande voors. vijff en twintich guldenpro rata tegent jaer twelff gulden onder den last alst volcht, want ick en wil geensints dat dese voors. vijffentwinticg gulden uijtgegeven sullen [276] worden
Persoon in schepenakte:
Aert Wouters
Jan Willen Gerits
N Sondaeghsche
T Nuenen
Datering:
1.8.1613 en 13.6.1653
Pagina:
266-281
Soort akte:
Testament
Plaats:
Oirschot / 's-Hertogenbosch / Hees / Aarlebeek / Asten / Nuenen / Eindhoven / Someren / Leuven / Vessem / Bladel / Westelbeers / Middelbeers / Wintelre / Best / Antwerpen / Gerwen / Mierlo
Toegangsnummer:
220
Inventarisnummer:
Bron:
Beurzenstichtingen
1 gedigitaliseerd
220.38 Index Beurzenstichtingen (220.38)
76c [VERVOLG AKTE 3]
Item elcken beurssier in d’incomen sal gehouden wesen een ijeder van sijn mede beurssiers te geven een pot biers ende int uijtgaen eenen halven pot wijns ende voor d’overledene beurssiers ende den fundateur een vigilie van negen lessen te lesen ende verhoopende dat hij besonder in cas van hooger staet, meerder diginiteijt ofte tijtelijcke prosperiteijt, alsulke compensaie doen sal aen gelijcke scholieren tot handel clericael ende den dienst ecclesiaticael op te brengen als de quantiteijt deser ontfangen penningen sijnder devotien sullen mogen vereijschen.
8a
Item moeten al eer men mach worden gevisiteert ende vanden eenen camp inden anderen gestelt, onder verbintenisse van sijnen persoon, cautien ende borchtocht derhalven nootelijck ende mogelijck den heeren proviseurs willich ende wettich geloven desen regel militaer niet alleen t’geen wes voor ende nae verhaelt staet ofte dien eenichsints aengaet ende dat noch vande eerweerdige heeren proviseurs ende collateurs deser fundatie gestelt ende verandert ofte verbetert sal [272r] woren te onderhouden ende sonder bedroch arch ende list in alle vromicheijt ende getrouwicheijt nae vermogen ende nae die gratie die Godt sal geven met den werck te volbrengen ende te achtervolgen ende dit al op den peen van legael ofte scholasticael punitie ende van terstont patientelijck met David te verdragen die verdiende correctie, oock in cas van merckelijcken degeneratie, tergiversatie, mits ick egeen ander dan alleen clericael ende geheel als voor ende naer vruchtber scholiers en wille alimenteren ofte tolereren, op den peen van privatie ende van terstont off onlangs aende handen van de rentmr. deser fundatie nae gelegentheijt des staet ende misdaets [sonder retracteren] met den knecht schalck ende traech te restitueren van ontfangen provisien ende penningen voorss. als Evangelische ponden niet sonder groote schaden ende interest inder aerden bevonden, inden iersten inde twee iersten campen, te weten die hier
Item elcken beurssier in d’incomen sal gehouden wesen een ijeder van sijn mede beurssiers te geven een pot biers ende int uijtgaen eenen halven pot wijns ende voor d’overledene beurssiers ende den fundateur een vigilie van negen lessen te lesen ende verhoopende dat hij besonder in cas van hooger staet, meerder diginiteijt ofte tijtelijcke prosperiteijt, alsulke compensaie doen sal aen gelijcke scholieren tot handel clericael ende den dienst ecclesiaticael op te brengen als de quantiteijt deser ontfangen penningen sijnder devotien sullen mogen vereijschen.
8a
Item moeten al eer men mach worden gevisiteert ende vanden eenen camp inden anderen gestelt, onder verbintenisse van sijnen persoon, cautien ende borchtocht derhalven nootelijck ende mogelijck den heeren proviseurs willich ende wettich geloven desen regel militaer niet alleen t’geen wes voor ende nae verhaelt staet ofte dien eenichsints aengaet ende dat noch vande eerweerdige heeren proviseurs ende collateurs deser fundatie gestelt ende verandert ofte verbetert sal [272r] woren te onderhouden ende sonder bedroch arch ende list in alle vromicheijt ende getrouwicheijt nae vermogen ende nae die gratie die Godt sal geven met den werck te volbrengen ende te achtervolgen ende dit al op den peen van legael ofte scholasticael punitie ende van terstont patientelijck met David te verdragen die verdiende correctie, oock in cas van merckelijcken degeneratie, tergiversatie, mits ick egeen ander dan alleen clericael ende geheel als voor ende naer vruchtber scholiers en wille alimenteren ofte tolereren, op den peen van privatie ende van terstont off onlangs aende handen van de rentmr. deser fundatie nae gelegentheijt des staet ende misdaets [sonder retracteren] met den knecht schalck ende traech te restitueren van ontfangen provisien ende penningen voorss. als Evangelische ponden niet sonder groote schaden ende interest inder aerden bevonden, inden iersten inde twee iersten campen, te weten die hier
Vervolg:
ten Bossche sullen st uderen usque af finem als boven verhaelt, dat een vierendeel – Item ende tot Loven het welck sal wesen den derden camp theologicael dese beurssiers sullen gehouden ende verbonden wesen te restitueren het een derdendeel van alle t’geene t’sij van dese selve beursen eenichsints genoten sullen hebben.
Item en soo ofter nu eenige beurssieren waren hunner cours als boven alhier ten Bossche ende tot Loven volbracht ende den ouderdom hebben ende oock van gelijcke tot Loven post promotionem oft als zij sullen wesen Baccalurei formati ende hen metterdaet sonder eenich langer vertreck oft ten langsten binnen [273] een halff jaer daer naer totten priesterlijcken staet off in eenige geapprobeerde cloosteren in dit bisdom vanden Bosse niet en begaff, die selve sullen schuldich ende verbonden wesen die restitutie oft hun beurge [dubieus] in hunnen naem ende alle clausulen hier boven verhaelt terstont te voldoen aen handen van den rentmr. deser fundatie uijtgenomen dat in die restitutien alleen vrij ende exempt sullen sijn ende blijven, alleen ende anders oock egeen dan die hier inde navolgende preferentie uijtgedruckt sullen worden.[in de marge: zie fo 533 vo]
PRESENTIE
Item tot die voors. beurssen sullen preferentie hebben alle die geene die van mijnen bloede sullen sijn, waer van die alder naeste altoos sullen voorgaen ende die geene die effen nae sijn daer van sal den armsten ende verlaetsten ende den outsten even cloeck van verstant wesende preferentie hebben.
Item men sal eerst beginnen aen mijn geheel ende halff susters kinderen, soo verre die bequaem sijn, achtervolgende den regel der mijner fundatie - Iten en alsser egeenen van mijnen bloetgewanten bequaem en sijn, als vooren verhaelt, soo sullen hier naer preferentie hebben die van de heerlijcheijt van Nuenen, daer nae die van Oirschot ende daernae die van Mierloo, daer nae oock van Vessem, Bladel, Westelberse, Middelberse, Wijntelre ende Best, indifferentelijck alwaer het capittel van
Item en soo ofter nu eenige beurssieren waren hunner cours als boven alhier ten Bossche ende tot Loven volbracht ende den ouderdom hebben ende oock van gelijcke tot Loven post promotionem oft als zij sullen wesen Baccalurei formati ende hen metterdaet sonder eenich langer vertreck oft ten langsten binnen [273] een halff jaer daer naer totten priesterlijcken staet off in eenige geapprobeerde cloosteren in dit bisdom vanden Bosse niet en begaff, die selve sullen schuldich ende verbonden wesen die restitutie oft hun beurge [dubieus] in hunnen naem ende alle clausulen hier boven verhaelt terstont te voldoen aen handen van den rentmr. deser fundatie uijtgenomen dat in die restitutien alleen vrij ende exempt sullen sijn ende blijven, alleen ende anders oock egeen dan die hier inde navolgende preferentie uijtgedruckt sullen worden.[in de marge: zie fo 533 vo]
PRESENTIE
Item tot die voors. beurssen sullen preferentie hebben alle die geene die van mijnen bloede sullen sijn, waer van die alder naeste altoos sullen voorgaen ende die geene die effen nae sijn daer van sal den armsten ende verlaetsten ende den outsten even cloeck van verstant wesende preferentie hebben.
Item men sal eerst beginnen aen mijn geheel ende halff susters kinderen, soo verre die bequaem sijn, achtervolgende den regel der mijner fundatie - Iten en alsser egeenen van mijnen bloetgewanten bequaem en sijn, als vooren verhaelt, soo sullen hier naer preferentie hebben die van de heerlijcheijt van Nuenen, daer nae die van Oirschot ende daernae die van Mierloo, daer nae oock van Vessem, Bladel, Westelberse, Middelberse, Wijntelre ende Best, indifferentelijck alwaer het capittel van
Vervolg 2:
Oirschot de tiende mede sijn hebbende ende daer nae allen andere onder t’Bisdom deser stadt vanden Bossche gebooren.
Item alsoo Anneken mijn eenige suster alnoch niet gehout [273v] en is en off zij niet en quame te houden, soos al die selve mijn voorss. suster een nominatie tot een vacerende beurse tot behoeff van onse vrienden mogen hebben al achtervolgende dese fundatie ende anders niet.
Item alsoo Lijsken mijn eijgen suster zaliger achtergelaeten heeft twee soonen verweckt bij Joosten Henricx van Deurssen haere man den eenen genoemt den Heer ende Mr. Adam ende den andere Joachim, soo saL DESER Joachim mijnen neeff, soo verre hij daer toe bequaem is, ende anders oock niet, van de voors. beurssen eene vande ierste mogen genieten – Item alsoo Catharina mijn suster zaliger alleen een dochter achtergelaten heeft, genoemt Lijntken, verweckt bij Jan Henricx haeren man za: ende mits deser Lijntken selver nu oock gecomen is totten houwelijcken staet soo sal deselve oock een van haere bequaemste soonen daertoe bequaem wesende, op sijnen tijt mogen presenteren ende een plaets genieten.
Item alsoo ick ooch noch hebbed rij halve susteren waeraff de outste genoemt is Mariken, geweest naegelaeten weduwe van Lauwereijs Geraertsen van Roij ende daerbij verweckt seeckere soonen ende hier nae wederom verhout aen Jan Gerits van Vechel, soo sal oock int ierste alleen eenen soon vande bequaemste het zij van de ierste ofte tweede man in dese beursse mogen comen ende genieten.
Item de tweede h suster genaemt Geertruijt oft Truijken geweest de huijsvrouw van Peter Wouters daer van sal oock alleen een van haeren bequaemsten soon [274] in dese beurse mogen comen – Item de derde halve suster, is oock genoemt Marieken, huijsvrouwe van Evert Aerts, dese selve sal oock een van haere bequaemste soonen op haeren tijt mogen presenteren ende inbrengen ende sullen mijnder heele ende halve susters kijnderen vande eerste graed
Item alsoo Anneken mijn eenige suster alnoch niet gehout [273v] en is en off zij niet en quame te houden, soos al die selve mijn voorss. suster een nominatie tot een vacerende beurse tot behoeff van onse vrienden mogen hebben al achtervolgende dese fundatie ende anders niet.
Item alsoo Lijsken mijn eijgen suster zaliger achtergelaeten heeft twee soonen verweckt bij Joosten Henricx van Deurssen haere man den eenen genoemt den Heer ende Mr. Adam ende den andere Joachim, soo saL DESER Joachim mijnen neeff, soo verre hij daer toe bequaem is, ende anders oock niet, van de voors. beurssen eene vande ierste mogen genieten – Item alsoo Catharina mijn suster zaliger alleen een dochter achtergelaten heeft, genoemt Lijntken, verweckt bij Jan Henricx haeren man za: ende mits deser Lijntken selver nu oock gecomen is totten houwelijcken staet soo sal deselve oock een van haere bequaemste soonen daertoe bequaem wesende, op sijnen tijt mogen presenteren ende een plaets genieten.
Item alsoo ick ooch noch hebbed rij halve susteren waeraff de outste genoemt is Mariken, geweest naegelaeten weduwe van Lauwereijs Geraertsen van Roij ende daerbij verweckt seeckere soonen ende hier nae wederom verhout aen Jan Gerits van Vechel, soo sal oock int ierste alleen eenen soon vande bequaemste het zij van de ierste ofte tweede man in dese beursse mogen comen ende genieten.
Item de tweede h suster genaemt Geertruijt oft Truijken geweest de huijsvrouw van Peter Wouters daer van sal oock alleen een van haeren bequaemsten soon [274] in dese beurse mogen comen – Item de derde halve suster, is oock genoemt Marieken, huijsvrouwe van Evert Aerts, dese selve sal oock een van haere bequaemste soonen op haeren tijt mogen presenteren ende inbrengen ende sullen mijnder heele ende halve susters kijnderen vande eerste graed
Persoon in schepenakte:
Joosten Henricx van Deurssen
Lauwereijs van Roij
Jan Gerits van Vechel
Jan Henricx
Peter Wouters
Evert Aerts
L Deser
Datering:
1.8.1613 en 13.6.1653
Pagina:
266-281
Soort akte:
Testament
Plaats:
Oirschot / 's-Hertogenbosch / Hees / Aarlebeek / Asten / Nuenen / Eindhoven / Someren / Leuven / Vessem / Bladel / Westelbeers / Middelbeers / Wintelre / Best / Antwerpen / Gerwen / Mierlo
Toegangsnummer:
220
Inventarisnummer:
Bron:
Beurzenstichtingen
1 gedigitaliseerd
220.38 Index Beurzenstichtingen (220.38)
76b [VERVOLG AKTE 2] voorcomende d’een den anderen ende overcomende met malcanderen, sonder eenige verbittertheijt in alle behoorlycke liefflijckheijt, gediensticheijt, meersticheijt, lijtsaemheijt ende geesticheijt.
3a
Item moeten met Basilio geen ander dan slecht, simpel ende clericael habijt, van couleuren grauw ofte swart, sonder eenige froussen, boorden, lobben ofte diergelijcke curieus fatsoen, a; conformeerlijck de ordonnantie vande eerweerdige heeren proviseurs gemaeckt, procureren ende useren, noch uijtwendich gewaet ofte huijsraet begeren.
4a
Item moeten in alsulcken cellekens ofte camerkens der geregeleerder ende exempleerder huijsen ende collegien, successivelijck logeren ende fospiteren, als den heeren proviseurs sal believen binnen den Bossche in domo fratrum oft eenige andere bequame plaetsen, al nae goetduncken van de heeren proviseuren ende binnen Loven inde collegie van Standonck [270r] oft elders ende aldaer hunnen ciste coopen oft hen selffs costen doen.
5a
Item moeten alle dagen de voorss. beurssiers eens het Heijlige Sacraficie der missen devotelijck hooren ter memorie vande passie ons Heeren Jesu Christi, Godt biddende met David om goet verstant ende der ziele salicheijt, met Salomon om wijsheijt ende des lichaems nootdrugticheijt met Elia om viericheijt ende des hemels vochticheijt met mijnen eerweerdigen patroon St.Jan om den Heijligen Geest, ende sijnder operatie oft gaven meenichfuldicheijt, mede den Heer dickmaels danckende, ende lovende van sijn genade ende weldaden, oock mede frequenterende alle sondagen ende Heijlichdagen in het hooch choor der cathedrale kercke deser stadt vanden Bossche, naer vermogen des woonhuijs ende der schoole om den sanck ende die kercken ende geestelijcken manieren ende ceremonien te leeren.
6a
Item moeten promptelijck ende perfectelijck al dusdanige beursgesellen ende Christi discipulen onvermaent wel betaemt voor den fundateur ende alle sijn benefcteurs lesen inden iersten camp op elcken
3a
Item moeten met Basilio geen ander dan slecht, simpel ende clericael habijt, van couleuren grauw ofte swart, sonder eenige froussen, boorden, lobben ofte diergelijcke curieus fatsoen, a; conformeerlijck de ordonnantie vande eerweerdige heeren proviseurs gemaeckt, procureren ende useren, noch uijtwendich gewaet ofte huijsraet begeren.
4a
Item moeten in alsulcken cellekens ofte camerkens der geregeleerder ende exempleerder huijsen ende collegien, successivelijck logeren ende fospiteren, als den heeren proviseurs sal believen binnen den Bossche in domo fratrum oft eenige andere bequame plaetsen, al nae goetduncken van de heeren proviseuren ende binnen Loven inde collegie van Standonck [270r] oft elders ende aldaer hunnen ciste coopen oft hen selffs costen doen.
5a
Item moeten alle dagen de voorss. beurssiers eens het Heijlige Sacraficie der missen devotelijck hooren ter memorie vande passie ons Heeren Jesu Christi, Godt biddende met David om goet verstant ende der ziele salicheijt, met Salomon om wijsheijt ende des lichaems nootdrugticheijt met Elia om viericheijt ende des hemels vochticheijt met mijnen eerweerdigen patroon St.Jan om den Heijligen Geest, ende sijnder operatie oft gaven meenichfuldicheijt, mede den Heer dickmaels danckende, ende lovende van sijn genade ende weldaden, oock mede frequenterende alle sondagen ende Heijlichdagen in het hooch choor der cathedrale kercke deser stadt vanden Bossche, naer vermogen des woonhuijs ende der schoole om den sanck ende die kercken ende geestelijcken manieren ende ceremonien te leeren.
6a
Item moeten promptelijck ende perfectelijck al dusdanige beursgesellen ende Christi discipulen onvermaent wel betaemt voor den fundateur ende alle sijn benefcteurs lesen inden iersten camp op elcken
Vervolg:
dach psalmos Miserere et De Profundis cum oratione dominica et salutatione Angelica cum duabis colletis nempe pro sacerdote et omnibus fidelibus defunctis – item den tweeden camp boven t’voorgaende des maendaechs vigilias defunctorum van drie lessen des woendaechs qumdecim psalmos graduales ende des vrijdaechs septem psalmos poenitentiales cum litanijs ende inden derden camp tot Loven sullen gehouden sijn boven ’t voorgaende alle dage te [271] te lesen paritum officium de nostra domina, onder nochtans conditie, dat, dat die priesters mogen gestaen inde plaetse van denselven officie de Domina metter dagelijcxer commemoratie, ende driemael ter weecken eenige collecte in hun sacrificie der misse te lesen – Item die selve beurssiers alhier ten Bossche sullen oock gehouden ende verbonden wesen alle dage, als zij smorgens uijtter schoolen comen eens te gaen twee en twee t’samen, gelijck de Bonefanten doen [gelijck deselve oock sullen t’samen gaen alsoo naerder kercken ende schole gaen ende wederom van daer comen] t’eijnden mijnen graft, soo verre ick alhier binnen den Bossche begraven ligge ofte bij fouden vanden selven, sullen doe selve beurssiers gaen ad feretrum bijden watersteen, gelijck die Bonefanten doen ende lesen daer devotelijck voor de fundateur, ende alle sijne benefacteurs die voorss. twee psalmen cum oratione Dominica et salutatione Angelica cum duabus collectis nempe pro sacerdote et omnibus fidelibus defunctis met alle t’welck de beurssiers inden iersten camp inde plaets vande voorgaende sullen gestaen
Item moeten door behoorlijcke mortificatie formatie beginnen stemmich verstandich ende geestich te worden ende daerom oock op elck haer meermael dan inden iersten camp vijffmael, inden tweeden camp thien mael ende in geval als boven inden derden camp vijftien mael devotelijck ter taeffelen Godts gaen, alwaer dat waerachtich lichaem ewnde bloet ons Heeren ende salichmaeckers wort ontfanghen – Item moeten hen selven alsoo totter priesterlijcken staet
Item moeten door behoorlijcke mortificatie formatie beginnen stemmich verstandich ende geestich te worden ende daerom oock op elck haer meermael dan inden iersten camp vijffmael, inden tweeden camp thien mael ende in geval als boven inden derden camp vijftien mael devotelijck ter taeffelen Godts gaen, alwaer dat waerachtich lichaem ewnde bloet ons Heeren ende salichmaeckers wort ontfanghen – Item moeten hen selven alsoo totter priesterlijcken staet
Vervolg 2:
stellen [271r] ende vugen, datse ongedwongen inden iersten camp hebben goede affectie ende preparatie ende inden tweeden camp goede amplectatie werde bevonden ende hierom soo haest als zij sullen wesen gequalificeert tonsuriam clericalem et reliquos etiam odrines sacros met Godts gratie ende der waerheijt raet ende daet successivelijck ontfangen.
Item soo neerstich ende vlytich sonder eenich weersien ende nae Sodoma ende Egijpten, ende sijns m oeders pap ofte den houts pat om sien ende sonder der vrienden ende magen te seer aen te hangen off dickmaels buijten nootsaecken ende behoorlijcken oorloff, te besoecken, off oock eenige lessen, repetitie, conferentie, disputatie, exercitien ofte notabelen tijt te versuijmen, doorgaens mediterenende st uderen, dat se alle jaer met loff, prijs ende eer ten minsten eens ascenderen wesende binnen t’getael, het welck is doenbaer voor allen den geenen die neerstich ende vlijtich sijn ende blijven, can vanden iersten, vijffden, oft ten hoochsten den thienden ascendenten oft promovanten.
7a
Item moeten terstont als de curs sal wesen geabsolveert hen selven tot den diest der H.Kercke mijn eerweerdige Heere den Bisschop vanden Bossche ende den heeren proviseuren deser fundatie terstont presenteren om mede discipul ende sgtadthouder Christi opter aerden te worden, commissien ende benedictie begeeren, om eenige pastorialen dienst in die Bisdom vanden Bossche te bedienen onder redelijcke competentie, ommers ten [272] minsten voor alsulcken tijt van jaeren, als die selve beursiers in dese fundatie gestudeert sullen hebben.
Item moeten alle de dagen huns levens dese fundat ie helpen eeren, verstercken ende tegens den vijnanden oploop ende aenstoot beschermen ende niet alleen de voors. overheijt honoreren ende voor sijn goede vaders reuteren, maer oock een ijeder beurssier soo pnt: precedent als subsequent houden in eeren ende achten voor sijne commensalen ende lieff confreren.
Item soo neerstich ende vlytich sonder eenich weersien ende nae Sodoma ende Egijpten, ende sijns m oeders pap ofte den houts pat om sien ende sonder der vrienden ende magen te seer aen te hangen off dickmaels buijten nootsaecken ende behoorlijcken oorloff, te besoecken, off oock eenige lessen, repetitie, conferentie, disputatie, exercitien ofte notabelen tijt te versuijmen, doorgaens mediterenende st uderen, dat se alle jaer met loff, prijs ende eer ten minsten eens ascenderen wesende binnen t’getael, het welck is doenbaer voor allen den geenen die neerstich ende vlijtich sijn ende blijven, can vanden iersten, vijffden, oft ten hoochsten den thienden ascendenten oft promovanten.
7a
Item moeten terstont als de curs sal wesen geabsolveert hen selven tot den diest der H.Kercke mijn eerweerdige Heere den Bisschop vanden Bossche ende den heeren proviseuren deser fundatie terstont presenteren om mede discipul ende sgtadthouder Christi opter aerden te worden, commissien ende benedictie begeeren, om eenige pastorialen dienst in die Bisdom vanden Bossche te bedienen onder redelijcke competentie, ommers ten [272] minsten voor alsulcken tijt van jaeren, als die selve beursiers in dese fundatie gestudeert sullen hebben.
Item moeten alle de dagen huns levens dese fundat ie helpen eeren, verstercken ende tegens den vijnanden oploop ende aenstoot beschermen ende niet alleen de voors. overheijt honoreren ende voor sijn goede vaders reuteren, maer oock een ijeder beurssier soo pnt: precedent als subsequent houden in eeren ende achten voor sijne commensalen ende lieff confreren.
Persoon in schepenakte:
Heere den Bisschop
Datering:
1.8.1613 en 13.6.1653
Pagina:
266-281
Soort akte:
Testament
Plaats:
Oirschot / 's-Hertogenbosch / Hees / Aarlebeek / Asten / Nuenen / Eindhoven / Someren / Leuven / Vessem / Bladel / Westelbeers / Middelbeers / Wintelre / Best / Antwerpen / Gerwen / Mierlo
Toegangsnummer:
220
Inventarisnummer:
Bron:
Beurzenstichtingen
1 gedigitaliseerd