Indien beide partijen op de vastgestelde dag verschijnen, dan moet de eiser (aenlegger of impetrant) zijn eis indienen. Doet hij dat niet, dan wordt hij geacht niet verschenen te zijn. Uitstel mag hij dus niet verzoeken. De eis is meestal (in eerste instantie altijd) al vermeld in het verzoekschrift, maar zij kan vermeerderd of verminderd worden zolang het eigenlijke proces nog niet begonnen is. Na het indienen van de eis kan de gedaagde onmiddellijk antwoorden, maar hij heeft het recht om de gewone termijn in acht te nemen. Zelfs heeft hij het door het gebruik gewettigde recht om drie termijnen te nemen en daarna kan hij nog prolongatie verzoeken, die hem ten hoogste drie maal verleend wordt. Meestal worden de drie gewone termijnen wel gebruikt, niet zelden ook de prolongaties. Alvorens verweer ten principale te voeren kan de gedaagde nog allerlei excepties opwerpen, d.w.z. redenen opgeven waarom deze zaak op dit tijdstip niet voor deze rechter behandeld mag worden. *  Over deze excepties moet eerst beslist worden, voordat de gedaagde gedwongen kan worden op de eis te antwoorden. Zodra de gedaagde ten principale geantwoord heeft op de eis, is het eigenlijke proces begonnen. Dit moment noemt men de litiscontestatie. Na het antwoord volgen repliek en dupliek, ieder met dezelfde termijn(en) als voor het antwoord geld(t)(en). Eventuele tripliek en quadrupliek, die bij schepenbanken wel voorkomen, zijn in theorie bij de Raad van Brabant ook mogelijk, maar in de procesdossiers komen zij niet voor, en in de rolregisters en in de notulen worden ze ook niet vermeld.

Eis, antwoord etc. worden mondeling door de procureurs naar voren gebracht. De griffier of zijn klerk noteert de inhoud daarvan in zijn verbael, meestal op dictaat van de procureur. Een kopie van dit verbaal moet altijd bij de processtukken gevoegd worden. Na het beëindigen van de pleidooien beslissen de rolcommissarissen in een appointement dispositief hoe de verdere procesgang zal worden: ... soo sullen sy schrijven by feyten, memorien oft anderssins ... *  Dat anderssins betekent: by redenen oft advertissementen.

By Feyten: als de beweringen van de ene partij door de andere zonder meer worden ontkend, of als de wederzijdse stellingen lijnrecht tegenover elkaar staan, dan verzoeken de procureurs om een intendit te mogen overleggen en ten thoon geappoincteerd te worden. In dat intendit worden dan de eigen stellingen naar voren gebracht en de bewijzen daarvoor aangegeven. Daarop volgt een enqueste, een onderzoek van de bewijsstukken en meer speciaal een getuigenverhoor door de commissarissen ten thoon, een raadsheer en de griffier of een van diens klerken. De gedaagde hoeft pas zijn getuigen te laten verhoren, wanneer de eiser heeft verklaard van een verdere bewijsvoering af te zien, of daarvan versteecken is. Na de thoon volgen de wederzijdse reproches en salvatien, geschriften waarin men de bewijzen van de tegenpartij tracht te ontzenuwen en / of haar getuigen te wraken (reproches), en de waarde van de eigen bewijzen te benadrukken (salvatiën).

By Memorien: wanneer de stellingen van de partijen niet (alleen) op feiten, maar (ook) op rechtsregels gefundeerd zijn, of wanneer men er niet zeker van is dat men het over de feiten eens is, moet men een memorie indienen met daarbij alle stukken ter staving van de naar voren gebrachte stellingen, die men al eerder in het proces ter inzage heeft gegeven en geen andere. De tegenpartij kan dan in een contra-memorie deze stellingen aanvallen als tevoren niet geponeerd, of zij kan toestaan dat die beweringen al gedaan zijn, maar op verkeerde gronden berusten.

By Redenen: als er een altricatie (lat. altercatio = woordenwisseling) heeft plaatsgehad over de verbalen, die de procureurs gedicteerd hebben, dan moeten de partijen de notulen, waarover het debat gerezen is, indienen met een opgaaf van de redenen, die men voor zijn standpunt meent te hebben.

By Advertissementen: indien de partijen het eens zijn over de naar voren gebrachte feiten, zodat er geen bewijs vereist wordt dan kunnen zij hun deductien oft advertissementen overleggen, geschriften waarin zowel de stellingen als de rechtsregels, waarop die gebaseerd zijn, uiteen gezet worden.

Tegen elke beslissing van de (rol)commissarissen kan men in beroep gaan bij de voltallige Raad ("kleine revisie").

Deze advertissementen moeten voor de tegenpartij geheim blijven en worden pas ingediend, nadat alle overige processtukken onder inventaris ter griffie zijn gedeponeerd (gefurneerd). Voor het indienen van deze geheime schrifturen heeft men een termijn van ten hoogste vier maanden na het furneren. * 

Als alle stukken zijn ingeleverd of de termijn om dat te doen is verstreken, dan worden de gefurneerde stukken door de Eerste Presiderende aan een raadsheer gegeven, die alles moet nazien, een samenvatting moet maken van het hele proces en daarvan rapport moet uitbrengen in de voltallige Raad. Dan worden alle stukken (voor)gelezen. Vervolgens vraagt de Eerste Presiderende het oordeel van elk raadslid, te beginnen bij de rapporteur, vervolgens de commissaris ten thoon c.q. de rolcommissarissen, en daarna de andere raadsheren in een door hemzelf te bepalen volgorde. De meerderheid beslist. Staken de stemmen, dan beslist de Eerste Presiderende. De rapporteur maakt een concept-vonnis, dat in de geijkte vorm wordt uitegeschreven door de griffier of een van zijn klerken. Na goedkeuring in de Raad wordt het vonnis uitgesproken, in het register van vonnissen ingeschreven en kan de procureur van de winnende partij daarvan een grosse lichten.

Tegen de vonnissen van de Raad is slechts één rechtsmiddel mogelijk:
men kan nl. binnen één jaar revisie, herziening verzoeken met name op grond van erreur (misslag) in het gewijsde. *  ("Propositie van erreur" of "grote revisie"). Als reviseurs treden dan op alle raadsheren van de Raad van Brabant plus acht leden van de andere hoge rechtscolleges, die benoemd worden door de Staten Generaal. *  Nieuwe stukken mogen dan uiteraard niet ingeleverd worden, daar het een herziening betreft.

Samengevat zijn de verschillen tussen de rolprocedure en de procedure voor commissarissen:
1. De rol wordt gehouden in de rechtszaal (eveneens rol geheten) en dus in het openbaar, het proces voor commissarissen geschiedt ten huize van de raadsheer-commissaris en is dus niet openbaar.
2. De rol wordt gehouden door twee raadsheren, die om beurten hun functie vervullen, elk voor twee maanden, waarbij om de maand één aftreedt. De commissarissen zijn een raadsheer plus de griffier of een van diens klerken, alleen voor die bepaalde zaak door de Eerste Presiderende aangewezen.
3. In rolzaken heeft men zonder meer recht op drie dilayen of extra-termijen, plus nog drie prolongaties op verzoek. In zaken voor commissarissen is maar een dilay toegestaan.
4. In rolzaken wordt de raadsheer-rapporteur door de Eerste Presiderende per zaak aangewezen, in zaken voor commissarissen moet de raadsheer-commissaris na het furneren rapport uitbrengen in de Raad en treedt deze dus zelf als raadsheer / rapporteur op.