skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

Archieven

6008 Waterschap De Vughtse Akkers, (1460)-1935

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Dit waterschap valt geheel binnen het waterschap "Het Stroomgebied van de Dommel" en is voorzien van winterdijken welke een hoogte hebben van ± 6.50 m + N.A.P. In den winterdijk aan de oostzijde van het waterschap de Vughtsche Akkers, zijn een drietal sluisjes gemaakt waardoor dit waterschap op de rivier de Dommel kan loozen.
Deze sluisjes worden bij hooge waterstanden op de Dommel gesloten, zoodat tijdens die hoogte waterstanden geen loozing meer plaats heeft. Omdat dit waterschap eenigszins lager dan de polder van Bergenshuizen, heeft bedoeld waterschap dus meer van kwel en hemelwater, tijdens de hooge waterstanden op de Dommel, te lijden en daarbij ook minder gelegenheid om op de Dommel te loozen.
Overigens is die last van kwel en hemelwater in het waterschap de Vughtsche Akkers gering en wordt slechts hier en daar een laag perceel grond daarmede bedreigd.
In "de Aankondiger", het wekelijks nieuws-en advertentieblad voor Vught en omliggende dorpen van 20 december 1930 is een artikel opgenomen, waarin de geschiedenis van het waterschap "De Vughtsche Akkers" aardig wordt weergegeven, reden waarom in deze inventaris de tekst van dit artikel als inleiding wordt opgenomen:
In 1446 richtte het hooge water groote schade aan in deze gemeente en om dergelijke onheilen te verhoeden heeft men het dorp in 1463 ingedijkt. De redenen van dezen hoogen waterstand in die tijd moet aan verschillende omstandigheden worden toegeschreven, toch is het water in de middeleeuwen niet altijd zoo hoog geweest, daar men in den polder van Engelen de fundamenten van huizen in het vlakke veld vindt, doch deze moeten voor den St. Elisabetsvloeden in 1421 aldaar gebouwd zijn geweest, toen immers 72 dorpen tot Engelen toe door het water verwoest werden.
De hooge waterstanden toen noodzaakten de bewoners van Vught dijken aan te leggen en den 3 December 1463 verleende Hertog Filips van Bourgondië kaart en octrooi aan de ingezetenen van Vught op het aanleggen, onderhouden, beheeren en schouwen van den dijk, gelegen om en langs de Vughtse akkers. * 
Dit octrooi luidt als volgt:
"Den voors. Dijck wort beheert door drie gecomm. Dijckmrs. uit de geërfdens, waar van alle jaeren den oudsten moet afgaen en wordt als dan door de voors. Geërfdens een ander in sijn plaets gestelt, die bij den Onderschout van 's Bosch in eed wort genomen.
De Dijckmeesters mogen ten bijzijn van den Onderschout den Dijck soo dickwijls schouwen als hun oirbaer dunckt, mits de schouw te voorens publiceerdene, ende degeene die haar Dijck niet behoorlijk hebben opgemaekt verbreuren daer over 3 ponde paijements 1/3 ten behoeve van den Hertog, 1/3 voor St. Peters Kerck te Vught, en 1/3 voor de Dijckmrs.
Dijcken moeten opgemaeckt sijn voor dat de schouw begaan wort, dijcken in wanwerck leggende, doen de Dijckmrs. die opmaeken tot laste van de Erve, die deselve aengaet.
De Dijckmrs. sijn bevoegt op de Dijcken een Keur te leggen, die bij de Geërfdens op poene (=boete) als voor moet worden agtervolgt, mits sulx bij Publicatie te voorens bekent gemaekt sijnde.
Nieuwe wercken van sluijsen, zeijlen ens. moeten door de Dijckmrs. met consent van de Geërfdens aangelegt worden en de kosten mergentaels gewijse omgeslaegen ende kunnen de gebreckige tot voldoeninghe van haer part geëxecuteert worden.
De Dijckmrs. moeten jaerlijx van haeren ontfang ende uijtgaef Reeckeningen doen.
De Reeckeningh afgelesen sijnde, moeten 14 daegen tusschen beyden loopen, eer die geslooten wort, en inmiddels kan een ijegelyck die calangeeren.
De differenten daerover ontstaenden wordt door den Onderschout en Scheepenen van 's Bosch gedecideert.
Den dijck inloopende moet die met consent van de Geërfdens en tot gemeente kosten weder opgemaeckt worden."
Bijna 100 jaren geleden werd het volgende omtrent dit waterschap geschreven:
"De Vughtsche Akkers, is een polder in de Meijerij van 's-Hertogenbosch, kwartier Oisterwijk, provincie Noordbrabant, tweede district, arrondissement en kanton 's-Hertogenbosch, gemeente Vught, tusschen den straatweg van 's Hertogenbosch op Eindhoven en de Dommel gelegen, en door de bedijkte gronden onder de gemeente Vught rondom ingesloten. Deze polder, welke in het jaar 1463 bedijkt is, besloeg (toen) volgens het kadaster eene oppervlakte van 432 bunders 94 v. r. 20 v. ell., waaronder 429 bunders 5 v.r. 51 v. ell. schotbaar land; telt 233 huizen, met de boerderijen, en wordt door drie steenen sluizen gelegen op den oostkant des polders, op den Dommel van het overtollige water ontlast. Van deze sluizen is de bovenste 0,61, de middelste 0,34 en de benedenste wijd 0,95, voorzien met schuiven, de vloeren zijn 3,20, 2,70 en 3,20 respectievelijk onder de dijkskruin gelegen.
Het polderbestuur bestaat uit eenen president, twee gecommitteerden en een penningmeester.
De hoogte van het zomerpeil is 3 ellen boven A.P. In de dijkaadje van dezen polder zijn in vroeger tijd verschillende breuken gevallen; aan de zuid en westzijde vindt men zes kolken of wielen als overblijfselen van dien, op den oostkant vier; de dijk zelf is doorgaans van geringe afmetingen; de kruin meestal slechts 2 ellen breed, van het kasteel Maurick af, een eind weegs 3 ellen tot 4 ellen breed, en alzoo rijbaar. De hoogte is meestal 1.20 tot 1.50 boven het land, op sommige plaatsen slechts 0,30, doch beoosten het kasteel Maurick is de hoogte van 2,00 tot 2,50 boven de aanpalende binnen-en buitenlanden, (de niet uitgedrukte maat is de Nederlandsche el of M.).
De kom van het dorp is genoegzaam geheel buiten de bedijking gelegen, doch ligt meerendeel omtrent ter hoogte van dien.
Door dezen polder loopt den grootte weg der 1ste klasse No. 8. (De spelling is van den schrijver uit dien tijd). *  In de afkondiging van het besluit der Staten van N.B. van 18 December 1906 tot vaststelling van een gewijzigd bijzonder reglement van het waterschap De Vughtsche Akkers, wordt, na de vaststelling der grenzen, gezegd dat 't waterschap 1216,0858 H.A. groot is. *  In artikel 2 wordt vermeld, dat het dagelijksch bestuur bestaat uit drie leden, van wie een is voorzitter; de voorzitter en de andere leden worden onderscheidelijk genoemd voorzitter en leden; behalve de stemgerechtigde ingelanden zijn tot leden van het dagelijks bestuur ook benoembaar ingelanden, die niet stemgerechtigd zijn en zonen of schoonzonen van stemgerechtigde ingelanden. Jaarlijks in de maand April zal de door het dagelijksch bestuur aangeboden rekening door stemgerechtigde ingelanden worden behandeld en vastgesteld.
Verder is er een secretaris en een penningmeester of ook wel een secretaris-penningmeester. In korte trekken is hier het verleden en het heden van de Vughtsche Akkers weergegeven.

Kenmerken

Datering:
(1460)-1935
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch