Mijn Studiezaal (inloggen)
180
Suikerfabriek Heere en Co in Geertruidenberg, 1867 - 1938
Inleiding
Historisch overzicht
180 Suikerfabriek Heere en Co in Geertruidenberg, 1867 - 1938
Inleiding
Historisch overzicht
In 1747 ontdekte de Berlijnse apotheker A.S. Marggraf (1709-1782) dat de beetwortel (of suikerbiet) een stof bevatte die dezelfde eigenschappen leek te hebben als de suiker in het suikerriet. Een van Marggrafs leerlingen, F.C. Achard (1753-1821) onderzocht hoe deze suiker technisch gewonnen kon worden en trachtte een biet te telen met een aanzienlijk hoger suikergehalte dan die welke Marggraf gebruikt had.
Toen Napoleon in 1806 het Continentaal Stelsel afkondigde, werd onder andere ook de import van rietsuiker voor een groot deel stilgelegd. Hierdoor kreeg de bietsuikerfabricage, die nog in een kwetsbaar en experimenteel stadium verkeerde, de gelegenheid zich te ontwikkelen. Na 1815 werden in Nederland de pogingen tot suikerbietenteelt en bietsuikerfabricage niet voortgezet. Pas in 1858 werd in Zevenbergen de produktie van bietsuiker weer ter hand genomen, maar toen meteen op grote schaal. In de daarop volgende vijftien jaar verrezen tientallen suikerfabrieken: in 1873 waren 33 fabrieken in bedrijf, waarvan 21 in West-Brabant.
Op 4 februari 1867 werd de Beetwortelsuikerfabriek Heere & Co te Geertruidenberg als commanditaire vennootschap opgericht. De besturende vennoten waren Th. Heere (burgemeester van Raamsdonk en grondeigenaar) en J.A. de Ram (lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant). In oktober 1903 werd de commanditaire vennootschap omgezet in de N.V. Beetwortelsuikerfabriek Statendam. * In 1916 ging de Statendam een combinatie aan met de Zuid-Hollandsche Beetwortelsuikerfabriek onder de nieuwe naam N.V. Beetwortelsuikerfabriek v/h Heere & Co te Oosterhout met als hoofddoel het produceren van suiker en de handel in de daartoe benodigde grondstoffen; een en ander zowel afzonderlijk als in combinatie met anderen. Statutair mocht deze firma zich bovendien bezighouden met het oprichten van, of deelnemen in, ondernemingen die op één of andere manier aan de suikerfabricage gelieerd zouden zijn. *
In 1919 werd de N.V. opgenomen in de exploitatie van de in dat jaar opgerichte Centrale Suiker Maatschappij (CSM) te Amsterdam. Dit hield in dat de N.V. haar fabriek met toebehoren aan de CSM verhuurde en de gehele exploitatie voor rekening van de CSM geschiedde. De aandelen waren in handen van de Zuid-Hollandsche Beetwortelsuikerfabriek te Oud-Beierland (meerderheidsbelang) en de CSM. In juni 1931 werd de fabriek gesloten. Het bedrijf werd toen vermoedelijk als bureau voor bieten en pulpzaken voortgezet.
Op 23 februari 1938 vond de publieke verkoop plaats van het fabriekscomplex met eigen havens van de voormalige suikerfabriek Statendam. Een deel van het terrein en de voormalige directeurswoning werden door CSM teruggekocht. Op 29 april 1938 werd tijdens een buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders de N.V. Beetwortelsuikerfabriek v/h Heere & Co geliquideerd. * De vergadering wees de CSM aan als beheerder van het archief van de ontbonden vennootschap. Het bedrijf werd op die datum overgenomen en voortgezet door de CSM als bureau voor bieten en pulpzaken onder de naam N.V. Centrale Suikermaatschappij Kantoor Statendam te Geertruidenberg.
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlage: literatuur
121 beschreven archiefstukken
Inventaris
121 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1867-1938
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie:
121 beschreven archiefstukken