skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

Archieven

1839 Stichting De Kleine Aarde te Boxtel, 1972-2010

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Stichting De Jonge Onderzoekers, Proeftuin Noord-Brabant, project de kleine aarde
Stichting De Kleine Aarde, algemeen i
De Kleine Aarde, park, gebouwen, installaties i
1839 Stichting De Kleine Aarde te Boxtel, 1972-2010
Inleiding
De Kleine Aarde, park, gebouwen, installaties

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Huisvesting

De bekendste boerderij van Boxtel is ongetwijfeld de Van Coothhoeve. Het is niet de voor deze contreien opmerkelijke bouwstijl van de boerderij die aan de – zelfs landelijke – bekendheid heeft bijgedragen. Nee, de vestiging van de toenmalige Stichting De Jonge Onderzoekers en de aanleg van een milieuvriendelijke proeftuin - later genaamd De Kleine Aarde - zorgde sinds 1972 dat Boxtel op de kaart werd gezet. De Van Coothhoeve – eigendom van de gemeente Boxtel - speelt vanaf dat jaar een centrale rol in het bestaan van ecocentrum De Kleine Aarde.

De gemeenteraad ging in december 1972 akkoord met de verhuur van de Van Coothhoeve aan De Jonge Onderzoekers en daarmee was een nieuwe toekomst als experimenteel wetenschappelijk centrum op het gebied van land- en tuinbouw verzekerd. De nieuwe bestemming beantwoordde ook aan de doelstellingen van het Legaat Van Cooth waar de boerderij deel van uitmaakte. Van Cooth was een 19de eeuwse weldoener die had bepaald dat zijn nalatenschap ten goede moest komen aan de ontwikkeling van de Brabantse jeugd. Stichting De Jonge Onderzoekers paste prima in die doelstelling en was daarom ook een geschikte huurder geworden voor de in de jaren twintig van de vorige eeuw opgetrokken hoeve in de buurtschap Munsel. Over de bouw van de boerderij is weinig bekend, maar het zou een van de eerste boerderijen zijn geweest die is opgetrokken met stalen spanten. De hoge dakconstructie is opmerkelijk in deze streken.

Erfgoedstuk
Verwoesting

In februari 1978 werd een groot deel van de hoeve door brand verwoest nadat twee kinderen op de zolder vuurtje hadden gestookt. De brandstichting leidde niet tot persoonlijke ongelukken, maar het functioneren van De Kleine Aarde werd gedurende twee jaar flink belemmerd. Met financiële steun van de donateurs en de gemeente Boxtel werd de schade hersteld en kon de boerderij in 1980 feestelijk heropend worden.
bron: www.brabantscentrum.nl/oud_archief_2003/nieuws

Bezoekerscentrum

Dit is een informatiecentrum voor bezoekers.
Aanvankelijk werden bezoekers ontvangen in het voormalig winkeltje.
In later tijd ontstond het idee van een bezoekerscentrum met expositieruimte.
De nieuwbouw werd geopend in sep 1995.

WerkgroepenDe Kleine Aarde was een werkgemeenschap en er waren werkgroepen actief die zich bezig hielden met hun deel van het werk. Zo waren daar te vinden de kursusgroep, de voedingsgroep, de uitgeverij, de bouwgroep, de energiegroep, de winkelgroep met verdeelcentrum, de tuingroep en de administratiegroep. Een handvol medewerkers woonde ook op het terrein, in de boerderij en de barak. Anderen woonden in Boxtel en omgeving.
Tuinen

Verder waren er de tuinen. Een productietuin met bijbehorende schuur, een groente- of moestuin en bijenstal en ook kruidentuinen.
De biologische tuin van stichting De Kleine Aarde werd verzorgd door de tuingroep en was belangrijk demonstratie object voor de vele bezoekers. De eerste jaren na de vestiging op het terrein bij de "Van Cooth hoeve" te Boxtel was het tuinwerk gericht op produktie en zelfvoorziening van de projectmedewerkers. Al snel werd een verkooppunt gestart en kwam er een winkeltje waarin de produkten in de omgeving werden afgezet. Tot 1978 liepen tuin- en voorlichtingsactiviteiten dooreen. In genoemd jaar werd een wijziging doorgevoerd waardoor het aksent definitief op produktie kwam te liggen. Het tuinbedrijf omvatte vollegrondsgroenteteelt op 120 are grond en groenten onder glas in twee kassen van resp. 520 en 180 vierkante meter. De teelmethode was ekologisch verantwoord. Het beteelbare oppervlak bedroeg in 1978 nog 139 are waarvan 6 are kruidentuin en nog 6 are bestemd voor vier volkstuintjes.

Kassen

De biologische groentekassen was voorzien van zonne energie.
Erfgoedstuk
Bouwen en wonen

De bouw- en woonactiviteiten van DKA zijn begonnen in 1973. Men was op zoek naar alternatieve bouwmethoden en -materialen voor een beter milieu. Voorbeelden daarvan zijn Bolwoning, piramideplan en ekohuizen. Men propageerde zonne-, en windenergie en duurzame materialen.



Bolwoning

In maart 1975 nam technisch medewerker 't Hooft van De Kleine Aarde zijn intrek in de thans alom bekende bolwoning op het terrein van het Boxtelse milieucentrum. De bolvorm heeft het kleinste buitenoppervlak, zou gunstig uitwerken op de menselijke psyche en doorbreekt de bestaande saaie bouwvormen. Het kringloophuis dat in de wandelgangen ook wel bolhuis of bol werd genoemd vanwege zijn opmerkelijk ronde vormen, moest aantonen dat een Nederlandse huishouding ook zou kunnen functioneren zonder gebruik te maken van centrale energievoorzieningen. Met deze unieke woning haalde Boxtel de landelijke pers. Het kringloophuis bezat destijds alle modern comfort. Een windmolen wekte de benodigde elektriciteit op, warmte werd geleverd door een zonnecollector en een methaangasinstallatie zorgde ervoor dat men in het huis kon koken. Daarnaast leverde een waterput het benodigde drink- en huishoudwater. Nadat de woning vanaf c. 1982 niet meer werd bewoond is deze in verval geraakt. Na de renovatie van 1999 riep het ecologisch centrum de woning officieel uit tot ’ecomonument’.
Op dit moment staat de bolwoning nog steeds op het terrein van De Kleine Aarde. Heel vaak is deze bol betrokkken geweest bij parkexcursies, exposities en publicaties over duurzame bouw en duurzaam wonen.
Erfgoedstuk
Piramidewoning

De piramide die in 1977 op het terrein van DKA is gebouwd moet ook worden gezien als voorbeeldproject en modelwoning. Men gebruikte experimenteel alternatieve energiebronnen. Een aantal jaren later werden op verschillende plekken in Nederland priamidewoningen gebouwd, zoals Vlissingen (1980), Huizen (1985) en Schiedam (1985, 1990).


Ekohuisje

Deze bouwmethode is gericht op practisch bouwen met natuurlijke en herbruikbare materialen. Alternatieven werden daarbij geboden voor gebruik van pvc, isolatie en tropisch hout.
Erfgoedstuk
Helofytenfilter

Een helofytenfilter, soms ook helophytenfilter wordt gebruikt om afvalwater of water uit bijvoorbeeld vijvers te zuiveren tot een kwaliteit die onschadelijk is voor het milieu. Het filter is een soort moerasje. Het kan een bak met zand en grind met helofyten, zoals riet en lisdodde zijn, maar ook grootschaliger worden uitgevoerd.
Er bestaan verschillende typen helofytenfilters. De keuze voor een type wordt in eerste instantie bepaald door de hoeveelheid verontreiniging in het te zuiveren water maar ook de hoeveelheid water zelf kan van invloed zijn.

Het simpelste type is het vloeiveld. Hierbij stroomt het verontreinigde water over de bodem van een moeras, tussen de planten door. Vanzelfsprekend past dit alleen maar bij matig verontreinigd water, anders zou geuroverlast het logische gevolg zijn.
Een iets ingewikkelder systeem is het horizontaal doorstroomd helofytenfilter. Het wordt veel toegepast in de Verenigde staten en in Engeland. Hierbij gaat het verontreinigde water door de bodem, zonder in contact te komen met de buitenlucht. Dit type filter is vaak opgebouwd met wat grover materiaal (van grof zand tot grind).
In Nederland ziet men het vaakst het zogenaamde verticaal doorstroomde helofytenfilter. Het vuile water zakt in ongeveer drie dagen door het fijne zand waarmee dit filter is gevuld. Als het water weer uit het filter komt is het geen drinkwater maar wel helder, reukloos en zeker schoon genoeg om op het oppervlaktewater te worden geloosd. Veel onderzoeken hebben uitgewezen dat afvalwater uit bijvoorbeeld het huishouden (inclusief het WC water) met dit systeem heel efficiënt behandeld kan worden, op een kleine oppervlakte: ongeveer 3 m² filter per persoon.
bron: Wikipedia
Werking
De planten in helofytenfilters leveren zelf niet de grootste bijdrage aan de zuivering, dit gebeurt eigenlijk voornamelijk door de bacteriën die in de bodem leven. De planten zorgen wel in hoge mate voor een goed leefklimaat voor die bacteriën. Rondom de wortels van de planten leven talloze bacteriën die zuurstof nodig hebben. De planten werken als een soort zuurstofpomp die via de wortels zuurstof het water en de bodem inpompt. De bacteriën zetten afvalstoffen uit het water hierdoor versneld om in voedingsstoffen voor zichzelf en voor de planten. Verder zijn er ook grote kolonies bacteriën die zonder zuurstof leven (anaerobe bacteriën), die weer leven van de afvalstoffen van de zuurstofminnende (aerobe) bacteriën. Zo wordt het water dus op een natuurlijke manier gezuiverd, zonder dat verder stoffen behoeven te worden toegevoegd. Het zuiveringsrendement van helofytenfilters is zeer hoog. Het energiegebruik is daarentegen weer bijzonder laag, hooguit wordt het water eenmalig opgepompt, om goed over het helofytenfilter verdeeld te worden.

Groepsaccomodatie

Het was mogelijk gedurende het gehele jaar om een of meerdere dagen en nachten op DKA te verblijven. De accomodatie bestond in later jaren uit 24 overnachtingsmogelijkheden, dwz. acht tweepersoons- en acht eenpersoonskamers. Elke unit van zes slaapplaatsen was voorzien van douche en toilet. Men kon dan het park op en van de landelijk omgeving genieten, met vele mogelijkheden aan dagarrangementen, wandel- en fietstochten, musea en de grote steden Eindhoven en Den Bosch op c 10 km afstand. Tijdens het verblijf kon men er desgewenst ontbijten, lunchen en dineren.
Rond 2005 kostte een overnachting 26 euro per persoon, een prijs die ver beneden de hotelprijzen lag.
Projecten, acties
Oprichters, bekende personen, directeuren

Kenmerken

Datering:
1972-2010
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Openbaarheid:
Deze toegang bevat een of meer stukken die tot 1 januari 2081 niet zonder meer openbaar zijn.
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.

Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.
Categorie: