skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Archieven

7036 Gemeentebestuur Sambeek, 1811-1942

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
Naam Sambeek
Grondgebied en ligging
Bevolking
Beeld van het dorp Sambeek
Wapen
De overgang van de oude instellingen naar het gemeentebestuur
Huisvesting van het gemeentebestuur
Onderwijs
Religieus leven
Kloosters
Sociale zorg
7036 Gemeentebestuur Sambeek, 1811-1942
Inleiding
Historisch overzicht
Sociale zorg
Dat men veel armoede kent in de 19e eeuw hoeft geen betoog. De gewone armenzorg werd vooral door particulieren en charitatieve instellingen zoals parochiale armenbesturen georganiseerd en uitgevoerd. De bedeling kon uitgekeerd worden in natura zoals voedingsmiddelen (brood), of in geld voor het levensonderhoud, een tegemoetkoming in de begrafeniskosten, kosten van onderwijs, kleding, geneesmiddelen en huishuur.
De armenzorg van de overheid was aanvankelijk zo geregeld dat de geboorteplaats het domicilie van onderstand bepaalde *  . Dus de kosten van onderstand voor burgers werden verhaald op de gemeentebesturen van de geboorteplaats van de betreffende persoon. Het had tot gevolg dat veel gemeentebesturen onderling geschillen hadden. In het begin van de 19e eeuw is er in Sambeek een algemeen armbestuur. Van 1815-1820 hebben de schout J. Jansse, pastoor P. van den Heuvel en provisor J. Schirmer hierin zitting *  . Na 1820 bestaat het armbestuur uit ca. 6 personen. Vanaf 1868 wordt dit algemeen armbestuur ook wel Burgerlijk Armbestuur genoemd. De jaarrekeningen worden door de rendant opgemaakt en gecontroleerd door het gemeentebestuur. Zoals uit het reglement, vastgesteld door de raad in 1868, duidelijk wordt geschiedt de benoeming van armmeesters en reglementering van het Burgerlijk Armbestuur door de gemeenteraad *  .
Om een indruk te geven van de armenzorg in Sambeek volgen nu wat cijfers gebaseerd op gegevens uit inventarisnummer 1093: In een opgave van 1818 wordt vermeld dat er 111 mensen ondersteund worden. In 1820 zijn dat er 136. Hierbij wordt tevens vermeld dat de gemeente 992 zielen telt. Met andere woorden: 15% van de bevolking wordt bedeeld. Later worden de cijfers iets specifieker. In 1846 worden 40 mensen onafgebroken en 53 tijdelijk bedeeld. Een totaal van 93 personen. (Overigens: tijdelijk bedeelden zijn personen die gedurende de winter of slechts nu en dan bedeeld worden.) In 1861 is dit getal 137 onafgebroken bedeelden en 81 tijdelijk bedeelden. De gegevens worden hierna nog meer in categorieën onderverdeeld. In 1867 worden er in totaal 154 mensen bedeeld. Het zijn 13 hoofden van gezinnen en 70 alleenstaanden die onafgebroken ondersteund worden, alsmede 9 hoofden van gezinnen en 62 alleenstaanden die tijdelijk worden bedeeld. Tegen het einde van de 19e eeuw is een afname te zien in ondersteuning. In 1894 worden er totaal 12 mensen ondersteund door het RK Parochiaal Armbestuur en 10 personen door het Burgerlijk Armbestuur volgens de opgave van dat jaar.
In de eerste decennia van de 20e eeuw is een verdere differentiatie te zien in de soorten bijstand. De gemeente gaat dan ook zogenaamde extra-hulp aan werklozen en bijstandbehoevenden bieden *  .
Uit sociale overwegingen en om de kosten voor ondersteuning te drukken worden tegelijkertijd veel werklozen ingezet bij openbare werken in de vorm van werkverschaffingsprojecten *  .
Naar een nieuwe tijd
Het archief en verantwoording van de inventarisatie
Bijlage: bronnenpublicaties en literatuur

Kenmerken

Datering:
1811-1942
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch