skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Archieven

282 Hoeve Oude Schouw in Berkel, 1517 - 1800

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
282 Hoeve Oude Schouw in Berkel, 1517 - 1800
Inleiding
Historisch overzicht
Volgens het register op de lenen van de hertog van Brabant in de meierij van 's-Hertogenbosch, het zogenaamde register Bosch-Strick-griffier *  werd in 1446 Gheert van Brakel beleend met "een huys, een schuere ende eene hoeve lands van omtrent twaelf buenderen, die oude schouwe van Berckel, vier mannen van leen, XXX schellingen goet gelts, geleghen te Berckel inde prochie van Oisterwijck." In 1630 begint men de tot dan toe naamloze hoeve de Oude Schouw te noemen, zonder de belening met de schouw afzonderlijk te vermelden, doch in 1645 bij het transport voor schepenen van 's-Hertogenbosch aan mr. Gerard van Someren wordt waarschijnlijk op instignatie van deze scherpzinnige jurist nog éénmaal de juridisch juiste omschrijving gegeven; daarbij verschijnt voor de eerste maal de nadere aanduiding van de ligging "bij de Craen." Voortaan staat het leen te boek als een hoeve genaamd "de Oude Schouwe" aan de Kraan te Berkel met vier achterlenen en gewincijnzen. *  Thans heet het de Torentjeshoef.
In het oudste register van schouwverbalen *  is een afschrift van een toen nog in het archief aanwezige akte opgenomen, bevattende een vertaling uit het latijn van de eerste belening uit 1280, waarbij hertog Jan I verleende aan "onse lieve ende getrouwe Dit Gerebrants" de schouw over Oost-Tilburg met de vergunning daartoe vier laten te committeren, "die sullen genoemt worden schepenen ofte gesworenen van die schouwe met enen exploteur." Van een daaraan verbonden hoeve wordt dan nog niet gesproken. Dit is wel reeds het geval met de notitie over de leenverheffing van Jan van Ghiessen in het leenregister genaamd Stootboek *  fol. 48vo, in 1360, waarbij de omschrijving geheel gelijk is aan de bovengenoemde van 1446. Het goed was Jan aanverstorven van zijn broeder Hugeman, die het had verkregen van Dicsken Gheerbrantszoon van Vuren. Jan verkocht het in hetzelfde jaar aan Didderic van Brakel. Dezelfde omschrijving staat ook op fol. 204vo. in het volgende leenregister, het Spechtboek, *  dat in 1374 is aangelegd; hierin wordt Didderic van Brakel als houder van dit leen vermeld met de toevoeging: "dit plach te sijn Diddekens Gheerbrans ende Jans van Ghijssen, diet vercochte." In latere hand zijn hier nog twee volgende leenmannen boven geschreven, nl. "Claes van Brakel, zoon was Steskins van Brakel" en "Geerit van Brakel by dode Claes sijns vaders ondergeschreven anno 1446." Deze vermelding staat ook in het oudste leenregister van deze hoeve. *  In dat register treedt ook als oudste leenheer in 1440 de bovengenoemde Claes van Brakel op.
Het is niet geheel onmogelijk, dat de hier genoemde Dit Gerebrants, Dicsken Gheerbrants van Vuren en Diddeken Gheerbrans één en dezelfde persoon zijn, doch gezien het tijdperk van 80 jaren tussen 1280 en 1360, waarin er dan slechts twee leenmannen zouden zijn geweest, is het ook zeer goed mogelijk, dat hier sprake is van gelijknamige grootvader en kleinzoon. Ik neem echter in de hier volgende lijst van leenmannen slechts de vaststaande gegevens op zoals die hierboven staan vermeld, en verder uit de hier berustende registers op de lenen en de leenprotocollen in de Raad van Brabant *  en uit enkele originele leenbrieven met het jaar van belening.

1280 Dit Gerebrants.

... Hugeman van Ghiessen, die het verkreeg van Dicsken. Gheerbrantszoon van Vuren.

1360 Jan van Ghiessen bij dode van zijn broeder Hugeman.

1360 Didderic van Brakel bij koop van Jan van Ghiessen.

Vóór 1440 Claes van Brakel, zoon van Steskin van Brakel.

1446 Gheert van Brakel bij dode van zijn vader Claes.

1475 Gheerlic van Brakel bij dode van zijn broeder Gheert.

1492 Katherina Boxhorens ten behoeve van haar dochter Katherina van Brakel bij dode van Gheerlic. * 
1539 Roelant van Oirbeke Janszoon bij dode van zijn moeder Katherina van Brakel.

1543 Maria van Oirbeke bij dode van haar broeder Roelant; zij sterft 1556 juli 31. * 

1556 Gheert van Grieken bij dode van zijn zuster *  Maria van Oirbeke.

1586 Peter van Grieken bij dode van zijn vader Gheert van Grieken.

1601 Daniël van Grieken en zijn broeders en zusters bij dode van hun vader Peter van Grieken; sterfman de zoon Jan van Grieken.

1630 *  Jan van Grieken, kanunnik van Arien, bij dode van Louise Montens, dochter van wijlen Aldegonis van Grieken, zijn zuster.

1630 Anthonis van Grieken bij opdracht van Jan van Grieken, zijn broeder.

1631 Godevaert Montens, licentiaat in de rechten, na opdracht van wijlen Anthonis van Grieken voor het souvereine Leenhof van Brabant te Brussel.

1638 Godevaert Montens voor de Raad en Leenhove van Brabant te 's-Gravenhage.

1645 De voogd van Jan Baptiste Montens te zijnen behoeve bij dode van zijn vader Godevaert.

1645 Mr. Gerard van Someren, oud-raad van 's-Hertogenbosch, bij opdracht van de voogd van Jan Baptiste Montens; hij sterft 1652 november 17. * 

1652 Nicolaes van Someren, priester en cantor van het kapittel van Hilvarenbeek, bij dode van zijn vader Gerard.

1689 Gerardus Norbertus Eelkens *  advocaat en pensionaris te Brussel, bij donatio inter vivos; hij sterft 1722 juli 1. * 
1723 Mr. Johannes Baptista Joseph Eelkens, bij dode van zijn vader G.N. Eelkens; hij sterft Brussel 1733 augustus 11. * 

1734 Mr. Norbertus Hendricus Snelle *  ab intestato en bij dode van Johannes Baptista Joseph Eelkens; hij is advocaat in 's-Hertogenbosch en sterft aldaar 1736 oktober 9. * 

1736 Norbertus Gerardus Amandus Snelle, *  wereldlijk priester, bij dode van zijn vader mr. N.H. Snelle.
1755 Stephanus Alexander Amandus Snelle, bij dode van zijn broeder N.G.A. Snelle.

1758 Johanna Maria Snelle bij dode van haar broeder S.A.A. Snelle. 1778 Adriana Helena Snelle, huisvrouw van Boëtius Stalpart van der Wiele bij dode van haar zuster J.M. Snelle.

.... Johannes Josephus van Veldriel. * 

Als tochthoud(st)ers komen behalve de in bovenstaande lijst al opgenomen Katherina Boxhorens voor:
Robbrecht van Grieken na de dood van zijn vrouw Katherina van Brakel tot 1546 toe; ook tijdens haar leven trad hij reeds van 1517 af voor haar als heer van de hoeve op, waarvoor hij in 1534 de eed aflegde. *  Margriet Swildens, weduwe van Roelant van Oirbeke, met haar tweede echtgenoot Dierik van Cruininghen in 1547 en 1558. *  Cornelia Reyns, weduwe van Daniël. van Grieken in 1627. * 
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker

Kenmerken

Datering:
1517-1800
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch