Het uitkomen van deze inventaris vraagt om een toelichting. De verwerving en bewerking van de archieven van Zwart Front en Nationaal Front leidde tot contact met de geboren en getogen Amsterdammer Jan Baars, in die tijd woonachtig te Blaricum. Deze contacten hadden tot gevolg, dat de heer Baars aanbood zijn collectie archivalia, zijn bibliotheek en de verzameling voorwerpen, die op zijn politieke verleden betrekking hebben, aan het Rijksarchief in Noord-Brabant af te staan.
Ik heb deze schenking dankbaar aanvaard omdat dit archiefmateriaal het inzicht verbetert in een zeer belangrijke periode van onze geschiedenis. Dubbel waardevol is deze schenking door de schaarsheid aan documentatie uit de kringen van het verzet. Tijdens de bezetting was het immers levensgevaarlijk afspraken en handelingen schriftelijk vast te leggen. De inleiding op deze inventaris gaat in op de politieke loopbaan van de heer Baars, die via het fascisme, mede uit een grondige afkeer voor het anti-semitisme, in het verzet terecht kwam.
Dr. L.P.L. Pirenne, Rijksarchivaris in Noord Brabant, 1979
In 1972 schonk Baars aan het Rijksarchief een groot aantal filmpositieven waarvan de inhoud direkt of indirekt betrekking heeft op de handel en wandel van leden van de Haagse verkeersbrigade van het Corps Marechaussee. De hier beschreven stukken zijn kennelijk bedoeld geweest om tegen leden van de Haagse verkeersbrigade en een aantal mensen uit de Haagse burgerij een vervolging in te stellen. *
Om de privacy van belanghebbenden te waarborgen zijn de namen van Nederlandse gedetineerden in de beschrijving van de dossiers niet genoemd. Meestal zijn de namen van getuigen overgenomen. Vermeld worden ook de namen van de ambtenaren tegenover wie de verklaring wordt afgelegd of die het verhoor voeren. Daarnaast treft men een summiere opgave aan van het voornaamste wat in het verbaal of rapport wordt behandeld. De datum van de stukken is meestal die van het sluiten van het procesverbaal. Indien tussen het opmaken en sluiten een aantal dagen verliepen zijn beide data opgenomen.
In de beschrijving volgt dan het aantal fotobladen en de vermelding of het dossier kompleet is. Wanneer dat mogelijk was, werden bij inkomplete dossiers ook de nummers vermeld van de fotobladen die vermist worden. Het is niet altijd zeker of bepaalde fotobladen die bij elkaar gevoegd zijn ook werkelijk tot een en hetzelfde dossier behoren. Bij twijfel is dat in een noot vermeld. Namen van personen worden in de beschrijving bijna niet vermeld. Zij zijn echter wel in de index opgenomen.
Bij het fotograferen indertijd van de originele stukken - dat vermoedelijk is geschied met een mikro-kamera - werden het bovenste en het onderste deel van het origineel apart op de gevoelige plaat vastgelegd. De bladen van de dossiers raakten daardoor verdeeld over een "bovenste" en "onderste" helft. Gelukkig overlappen de onderkant van het bovenste deel van een blad en de bovenkant van het onderste deel van hetzelfde blad tekstueel elkaar enigszins. Het wordt een soort van chirograaf. Op onderstaande manieren heeft de bewerker gepoogd de bovenste en onderste helften van een blad bijeen te brengen en van deze fotobladen dossiers samen te stellen.
1. de datering;
2. de in de kop van het verbaal genoemde namen van de verbalisanten die het verbaal meestal aan het einde ook bekrachtigen met hun handtekening waarbij hun naam bovendien tussen haakjes ook nog getypt is;
3. het machineschrift;
4. de regelafstand;
5. de persoonlijke eigenaardigheden van de steller in stijl en interpunktie;
6. de grootte van de marge;
7. de inhoud;
8. het oorspronkelijk papiermerk of papiergetal;
9. de helderheid van het filmpositief;
10. de verkeerde spelling van namen van personen en plaatsen, die soms gedurende een bepaald proces-verbaal konsekwent wordt volgehouden.
Met deze hulpmiddelen, die meestal in kombinatie gebruikt werden, konden de meeste dossiers hersteld worden. De fotobladen werden van een nummer voorzien en er werden lijnen getrokken op de foto's waar de teksten van het bovenste en onderste deel elkaar overlappen. Op deze manier ontstonden er 100 dossiers. Hiervan zijn er 24 min of meer inkompleet doordat een aantal filmpositieven in de loop der tijden verdwenen is of zoekgeraakt.
Er worden 14 vakante dossiers opgegeven. Deze zijn toch vermeld omdat zekerheid bestaat dat deze dossiers ook werkelijk bestaan of bestaan hebben. Dit is namelijk af te leiden uit de indices die de opsporingsambtenaren hebben gemaakt op de dossiers. *
1. het transporteren van personen die door de Duitse instanties bij razzia's of anderszins waren gearresteerd, naar concentratiekampen en/of werkkampen.
2. de affaire Simon Willem den Held;
3. de handelingen van marechaussees van de Haagse verkeersbrigade;
4. verklaringen van getuigen en/of gedetineerden over verschillende zaken;
5. de financiële transakties van oorlogsaannemers;
6. de vergaderingen van de Haagse Illegaliteit met de SD;
7. de affaire Jan Haakman;
8. de arrestatie van Henk Alsem;
9. de jacht op Fritz Rudolf Hillesheim, zijn arrestatie en terechtstelling.
Al de genoemde dossiers zijn met een asterix in de inventaris gekenmerkt en zijn slechts in bijzondere omstandigheden ter inzage. Al de namen die worden genoemd in de processen-verbaal zijn in de index op de namen van personen opgenomen.
Kenmerken
Het precieze jaar van openbaarheid kun je per inventarisnummer vinden.
Bij vragen kun je contact opnemen met het BHIC.