skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Vincent van de Griend
Vincent van de Griend Bhic

Archieven

375 Klooster Porta Coeli of Baseldonk, 1254 - 1648

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
375 Klooster Porta Coeli of Baseldonk, 1254 - 1648
Inleiding
Historisch overzicht
Het klooster van de Wilhelmieten van Onze Lieve Vrouw ad Portam Coeli zou volgens Coeverincx, Analecta II blz. 196, in het jaar 1205 in de vrijdom van de stad 's-Hertogenbosch, onder Den Dungen, opgericht zijn. De stichter was Wynandus van Basel, naar wie en naar de plaats van vestiging, het klooster gewoonlijk dat van Baseldonck genoemd werd.
De Orde van de Wilhelmieten is gesticht door Wilhelmus de Malavalle en leefde een tijd lang volgens de regel van de H. Benedictus, aan welke regel Baseldonck steeds trouw is gebleven.
In 1542 werd het gebouw, op last van de regering, door de stad afgebroken uit vrees, dat de vijand er zich zou verschansen. De paters namen voorlopig hun intrek bij de Rijke fraters binnen de stad en kochten het daarop volgend jaar een pand van de Familie Heym, gelegen op de Windmolenberg, ten westen begrensd door het klooster Bethanië, ten oosten door het Heymgasthuis, dit laatst genoemde pand werd eveneens in 1545 aangekocht. In het zelfde jaar kwam ook het daarnaast gelegen pand van Hendrick van Deventher, ten oosten grenzend aan het erf van Jacobus Spijker, in bezit van Porta Coeli.
De rijkdom van het klooster had vermoedelijk verslapping van de tucht tot gevolg, de bisschop van 's-Hertogenbosch gebruikte dit als voorwendsel, om de bezittingen naar het bisdom te trekken. Vermoedelijk staat hiermee in verband de akte van zedelijk gedrag, welke in 1627 aan de broeders werd verleend.
In 1525 en nog twee maal in 1566 werd het klooster door het gepeupel geplunderd. Bij de inname van de stad in 1629, volgde verbeurdverklaring van de onroerende kloostergoederen. De paters trokken weg, volgens de geschiedenis van het klooster te Huybergen, blz. 24, naar Bokhoven, Oisterwijk en Turnhout, (zie stukken behorende tot het archief van het klooster van Huybergen, coll. aanw. 1933. nrs. 34-51), waar in 1678 de laatste kloosterling, Boucquet, overleed. In het midden van de 17de eeuw weet Siardus Bogaerts, prior van Huybergen, de financiën van zijn klooster met die van Beveren te versmelten. Vereniging van deze beide kloosters stuitte evenwel af op onwil van Beverens prior Johannes Bayart. Er volgde toe strijd over de betalingen, welke Huybergen voor Beveren gedaan had. In de strijd over de erfenis van de Baseldonckse goederen, na Boucquets dood, wist de laatste niet gedaan te krijgen, dat zij bij testament aan het Huybergsche klooster vermaakt werden (2 januari 1678), terwijl Bayart er aanspraak op maakte, om de schulden van zijn klooster daaruit te betalen. Tenslotte zijn zij aan Huybergen gebleven.
Het klooster mocht niet meer dan twaalf leden tellen. Het was blijkbaar rijk en de leden kwamen voort uit de gegoede burgerij van 's-Hertogenbosch.
Hoe de administratie van Porta Coeli gevoerd is, kan enkel bij benadering worden vastgesteld, omdat slechts een klein gedeelte van het archief voorhanden is. Naar analogie van die van andere kloosters mag aannemelijk geacht worden, dat ook hier oorspronkelijk een scheiding heeft bestaan tussen het geestelijk bestuur en het geldelijke beheer, dat wellicht aan de 'cellarius', was opgedragen.
De stukken van financiële aard bestaan voor het grootste deel uit aflossingen van cijnsen of hebben betrekking op aankopen van land. Deze transacties zijn dus in vereenstemming met de opvattingen van de kerk omtrent geldelijk beheer.
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker

Kenmerken

Datering:
1254-1648
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch