Hoe vroeger het archief van de gemeente werd bewaard is niet bekend. Waarschijnlijk berustte het bij de secretaris thuis, zoals dat in wel meer dorpen gebeurde. Vanaf de 17e eeuw beschikte het Corpus over een klein vertrek dat aan de kerktoren was gebouwd en dat als raethuijs dienst deed. Vermoedelijk is daar ook het archief bewaard. Uit verschillende gegevens blijkt dat in de loop der eeuwen belangrijke archiefstukken verloren zijn gegaan, zodat mag worden aangenomen dat men door een rigoureuze vernietiging toe te passen het ruimteprobleem heeft opgelost. Dit gebeurde overigens niet alleen in het verre verleden. Nog in de dertiger jaren van de twintigste eeuw werd proces-verbaal opgemaakt tegen een toenmalige gemeenteambtenaar die enige zakken oude papieren, voor een deel gebonden in perkamenten banden, aan een opkoper had verkocht. Overigens waren deze papieren haast onleesbaar geworden door een jarenlange opberging in een veel te vochtige ruimte.

Toen ik in 1963 mijn functie aanvaardde, bevond een deel van het dorpsarchief, voornamelijk oude rekeningen, zich in de kluis van de secretaris. Aangezien die ruimte zeer vochtig was, hadden ook deze stukken veel te lijden gehad. Een ander deel plus het archief van het mannengasthuis, was tijdelijk opgeborgen in het gemeentehuis van Box-tel. Aangezien de gemeente Esch geen archiefdepot had, werd een voormalige arrestantencel voor dat doel ingericht, waarna het archief uit Boxtel werd teruggehaald. Van het archief zijn enige oude inventarislijsten aangetroffen, maar van enige ordening was niets meer te bespeuren. De inventarissen zijn trouwens zeer summier en onvolledig. Er werd een grove schifting gemaakt, aangezien de verschillende archieven door elkaar waren geraakt, waarna de stukken werden geordend en beschreven. Tevens werden van de belangrijkste stukken in het dorpsarchief en van de charters van de Tafel van de H. Geest en het Mannengasthuis regesten gemaakt.

W.A. Fasel, 1973
Streekarchief Langs Aa en Dommel, 2002