Het archief ontleent zijn belangrijkheid voornamelijk aan de talrijke verkoopakten, waarvan de oudste teruggaat tot 1328. Daarnaast zijn er talrijke stukken, die interessante bijzonderheden geven over deze stichting in de loop der eeuwen. Het archief is niet meer volledig. Het cartularium, dat van 1573 dateerde, is op het titelblad en de inleiding na verdwenen en ook een ander en vermoedelijk ouder cartularium is spoorloos. Ook processtukken, rekeningen en manualen zijn verloren gegaan. Over de lotgevallen van het archief is weinig bekend. Vermoedelijk werd het niet in het Mannengasthuis bewaard, maar bij een der provisoren thuis, hetgeen de hiaten verklaarbaar maakt. In 1890 berustte het in Huize Groenendaal, de woning van Van Cooth, waarna het aan de gemeente kwam. De laatste jaren had het een plaats gevonden in het gemeentehuis van Boxtel. Toen ik het terughaalde was dit archief zoekgeraakt tussen het archief van de gemeente. Slechts de charters bevonden zich in spanen dozen en vertoonden een spoor van ordening. Op de rugzijde van de charters zijn nummers in een modern handschrift aangebracht, ten teken dat men bezig is geweest ze te ordenen, maar een inventaris of regestenlijst is niet teruggevonden. Tevens blijkt deze charterverzameling enige malen gebruikt te zijn voor het maken van aantekeningen, waarvan een deel op de stukken zelf terecht kwam. Na een globale schifting, waarbij ik alle stukken betreffende het Mannengasthuis verzamelde, werd het geheel geordend en beschreven.

W.A. Fasel, 2002