Artikel 11 van het dorpsreglement van 1663 *  bevat de oudst-bekende archiefreglementering van Nistelrode:

"(.,,)d'oude rollen, prothocollen, reeckeningen met de documenten derzelver, oyck andere dorpschartres, privilegiebrieven ende diergelycke die men daegelyckx ende t'elckens nyet soo van noode heeft, sullen gebracht ende bewaert werden in de ordinarisse comme." De comme of "casse" moet geplaatst worden "in de capelle" die het dorp "voortaen dienen sal voor een raethuys". De kist wordt afgesloten met twee sleutels waarvan de ene moet berusten bij de president-schepen, de andere bij één der raetsmannen die op Laer woont.

Betreft het bovenstaande het statisch gedeelte van het archief, dat dus in de Antoniuskapel te Laar berust, artikel 10 van het dorpsreglement gaat vooral over de dynamische stukken: "Dat de jonghste rolle ende prothocolle sullen mogen wesen ten huyse van de secretaris om elckeen daertoe, des van noode hebbende, acces ende visie te geven". * 

Ruim 20 jaar later, in mei en juni 1686, maakt een drie man sterke deputatie van de Staten-Generaal en de Raad van State een rondreis door de Meierij van 's Hertogenbosch, onder meer om het waarheidsgehalte te onderzoeken van de klachten over te hoge financiële lasten, In Nistelrode worden zij gekonfronteerd met de klacht van de schepenen dat hun sekretaris Jacobus Anderson "niet en obedieerde aen de schriftelycke ordres van haer Edel Mogende den Raedt van State om alle des dorps reeckeningen, prothocollen ende verdere papieren daartoe specterende in de comme staande in de capelle te brengen ende op te sluyten (..)". * 

Het gedrag van de sekretaris doet het ergste vrezen voor het archief. Datzelfde gevoel bekruipt de lezer die kennisneemt van de krakkemikkige toestand waarin de kapel in 1786 verkeerde, het jaar waarin, zoals hierboven bleek, de raadkamer grondig werd verbouwd. In ieder geval moet achteraf worden gekonstateerd, dat het administratief archief van de gemeente Nistelrode nauwelijks stukken van vóór ± 1750 bevat.

In de tweede helft van de 19e eeuw bevat het Verslag omtrent de toestand van de gemeente jarenlang eenzelfde zin over het archief: "Van de archieven der gemeente is eene behoorlijke inventaris opgemaakt, dewelke steeds wordt bijgehouden." De opgesomde stukken zijn 19e- eeuws. Eerst in 1866 vinden we wat meer informatie omtrent Nistelrode's archief:

"Van het archief dezer gemeente is eene behoorlijke inventaris opgemaakt, dewelke jaarlijks wordt bijgehouden; de voornaamste stukken daarvan zijn: de doop- trouw en begrafenis registers, de registers van de burgerlijken stand en de repertoires en actens; Bijna al de stukken zijn uit deze eeuwe; de oude stukken der vorige eeuwen zijn in der tijd, krachtens een fransch decreet, ter griffie der regtbank gedeponeerd geworden en zijn aldaar nog voortdurend aanwezig; men heeft al een en andermaal pogingen aangewend om in het bezit deze stukken dewelke toch het eigendom deze Gemeente zijn: te geraken, doch daarin tot dusverre niet kunnen slagen. In den jare 1860 is door den toenmalig Partikkuliere klerk den heer J.F. Hansse, eene inventaris van dat archief opgemaakt, waaruit schijnt te blijken dat er nog vele belangrijke stukken aldaar berusten, en de raadpleging daarvan in sommige gevallen wenschelijk moet worden geacht; in allen gevallen is dit zeker dat de berusting der stukken daar ter plaatse geen nut voor de Gemeente opleverd, terwijl wanneer dezelve aan de Gemeente werden teruggegeven zulks veel voordeel en gerief zoude kunnen aanbrengen." * 

Na vele verzoeken worden in 1890 enige "administratieve stukken" van uit het archief der arrondissementsrechtbank te Den Bosch teruggebracht naar Nistelrode, te weten:
1. Drie registers, betrekkelijk Gemeentegronden,
2. Drie registers, betrekkelijk voorhoofden van Gemeentegronden,
3. Drie Registers, notulen en resolutien,
4. Een octrooi van 4 augustus 1791,
5. Een octrooi van 23 februari 1792." * 

In 1879 maakt de gemeente een geheel nieuwe inventaris op. "De voornaamste stukken zijn: Doop-,Trouw-en Begraafboeken, registers Burgerlijke Stand, Notulen van de Raad, gemeenterekeningen". *  Een inlichtingenstaat van de Provinciale Inspectie vermeldt in 1898, dat het archief in het raadhuis wordt bewaard. De materiële toestand is zeer goed; de archieven hebben van vocht niet te lijden, Wel zijn ze enigzins aan brandgevaar blootgesteld. Van de mogelijkheid om het oud-archief in een archiefgebouw van het Rijk te deponeren, maakt de gemeente geen gebruik. Naar de mening van het gemeentebestuur zijn er geen oude archieven van betekenis aanwezig.

Dat beeld wordt door de provinciale inspecteur in zijn verslag van 1924 bevestigd. *  Hij schrijft: "Van het oud administratief archief dezer gemeente schijnt zo goed als niets overgebleven. Ik trof ten raadhuize tenslotte niet meer dan eenige notulenboeken, registers van verkoopingen van gemeentegrond en verpondingsregisters aan, alles niet ouder dan tot het einde der 18e eeuw opklimmend en grootendeels indertijd door het Rijksarchief afgestaan.

Het archief is geborgen in enige monumentale wandkasten met boven en beneden afdeling, die de buitenmuur der ineenlopende Burgemeester en raadkamer bekleden. Er is geen ruimtegebrek en er is dan ook geen reden om alles te verplaatsen naar een kamertje op de begane grond, dat reeds voorzien van kasten, voor archiefdepot geschikt is."

In 1924 vermeldt de inspecteur ook de archieven uit het begin van de 19e eeuw. Deze staan in een vertrek waarin ook de veldwachter huist.

In 1923 wordt het archief opnieuw geordend en alles systematisch opgeborgen volgens de "Handleiding registratie en archief, bewerkt door J.P. Gouverneur, burgemeester van Sassenheim. Dat brengt wel meer dan gewone kosten met zich mee. In zijn vergadering van 26 november 1929 besluit de raad tot invoering van het decimale registratuurstelsel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Met dat stelsel is. 1 januari 1930 een begin gemaakt.

1937 is een belangrijk jaar voor Nistelrode's archief. De plannen voor de bouw van een nieuw raadhuis zijn gereed en daarbij is rekening gehouden met een degelijke archiefbewaarplaats. Tijdens de bouw zal het archief tijdelijk worden overgebracht naar de ambtswoning van de burgemeester. B en W gaan zelfs nog een stapje verder: Het kollege wil na het betrekken van de nieuwbouw het archief deskundig laten ordenen, De heer C.van Bokhoven te Den Bosch wordt in 1940 tewerkgesteld voor de ordening van het Nieuw Archief.

In 1963/64 verhuizen de bescheiden weer eens een keer. De vroegere brandvrije bewaarplaats wordt registratuurkamer. De oude archivalia worden overgebracht naar twee arrestantencellen, die tot archiefdepot zijn ingericht. De bewaaromstandigheden zijn ook hier gunstig.

Deze situatie blijft gehandhaafd tot 1987. Nistelrode breidt zijn gemeentehuis uit. Ook het archief krijgt een andere plaats. Een geheel nieuw depot wordt gebouwd naar de nieuwste eisen en voorschriften.