skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Archieven

91 Rentmeesters prins Frederik en hun opvolgers, 1456 - 1932

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Historisch overzicht
91 Rentmeesters prins Frederik en hun opvolgers, 1456 - 1932
Inleiding
Historisch overzicht
De rentambten van prins Frederik
De rentmeesters van de later aan prins Frederik toegekende ambten
Op 18 oktober 1840 werd prins Frederik, de tweede zoon van koning Willem I, in het bezit gesteld van de rentambten Breda, Niervaart (of Klundert), Oosterhout, Steenbergen, Zevenbergen en Zwaluwen. *  Deze rentambten behoorden tot de bezittingen van het huis van Oranje-Nassau, voordat zij tijdens de Franse bezetting op de Staat overgingen. *  De prins liet ze beheren door een te Oosterhout residerende administrateur, onder wie hij in elk ambt een rentmeester benoemde. In 1881, na de dood van prins Frederik, vervielen de goederen aan de Staat. Het beheer van de rentambten werd als volgt geregeld:
1881: Rentambt Zevenbergen komt onder beheer van de afdeling Registratie en Domeinen. De overige rentmeesters blijven aan totdat een nadere regeling is getroffen. * 
1883-1899: Breda en Steenbergen onder één rentmeester.
1885-1899: Oosterhout en Zwaluwen onder één rentmeester.
1899-1900: Breda, Oosterhout, Steenbergen en Zwaluwen onder één rentmeester.
1900-1925: Niervaart en Steenbergen onder één rentmeester te Klundert.
Breda, Oosterhout en Zwaluwen onder één rentmeester te Breda.
In 1908 werd de onder Hoek van Holland gelegen Scheurpolder c.a. aan het rentambt Niervaart toegevoegd.
1925-1956: Breda, Niervaart, Oosterhout, Steenbergen en Zwaluwen onder één rentmeester, van 1925-1948 residerende te Klundert, daarna te Breda. In deze periode werden nog twee rentambten aan het beheer van de rentmeester toegevoegd en wel in 1938 het rentambt Noord-Brabant en in 1950 het rentambt Zeeland. *  Tot het eerste rentambt behoorden gronden die door de te 's-Hertogenbosch gevestigde Stichting Werkverschaffing en Ontginning Noord-Brabant werden ontgonnen. Deze gronden, evenals een deel van de op het eiland Rozenburg gelegen staatsgronden, waren in de jaren 1937-1941 door aankoop of onteigening in het bezit van de staat gekomen. Het rentambt Zeeland omvatte de in 1949 in het Sloe ingepolderde gronden met de bijbehorende polderdijk en later aan het rentambt toegevoegde gronden.
1956-1980: In 1956 werden de afzonderlijke rentambten verenigd onder één naam: het rentambt Breda. De voormalige rentambten of afdelingen daarvan werden nu aangeduid als gebieden. In 1956 waren er volgens het jaarverslag van de rentmeester twaalf:
1. Breda / 2. Braakmanpolder / 3. Dijckmeesterpolder / 4. Mariaveen / 5. Niervaart / 6. Oosterhout / 7. Quarlespolder, tot 1953 Sloepolder / 8. Rozenburg / 9. Steenbergen / 10. Verspreide Ontginningen / 11. Zeggepolder / 12. Zwaluwen
De gebieden Mariaveen (4), Verspreide Ontginningen (10) en Zeggepolder (11) vormden voorheen het rentambt Noord-Brabant, de gebieden Braakmanpolder (2), Dijckmeesterpolder (3) en Quarlespolder (7) het rentambt Zeeland. Het rentambt Niervaart bestond tot 1956 uit de afdelingen West-Brabant en West-Rozenburg. In de jaren na 1956 werd nog een aantal beheersgebieden aan het rentambt Breda nieuwe stijl toegevoegd. Zo werd onder meer in 1973 respectievelijk 1976 het rentambt uitgebreid met het rentambt Werkendam-Tholen-Roosendaal-Oosterhout-Dordrecht van het kroondomein 1863 en het opgeheven Bureau Deltazaken (zie hierna).
Het opperbestuur berustte achtereenvolgens bij:
1881-1897: Ministerie van Financiën.
1898-1901: Ministerie van Binnenlandse Zaken.
1901-1905: Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid.
1905-1922: Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel.
1923-1931: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw.
1931-1935: Ministerie van Economische Zaken (en Arbeid).
1935-1937: Ministerie van Landbouw en Visserij.
1937-1980: Ministerie van Financiën.
Bij het rentambt der domeinen te Breda waren in beheer het overgrote deel van de agrarische domeinen in de provincies Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland, voorzover deze in volledig beheer waren bij de dienst der domeinen. De betrokken rentmeester was tevens belast met het beheer van een aantal natuurterreinen en enkele complexen woeste gronden. Tenslotte was aan de rentmeester nog opgedragen het beheer van enkele door de staat tijdelijk geëxploiteerde complexen agrarische gronden in het Deltagebied.
Het rentambt Breda werd per 1 januari 1981 opgeheven. De taken werden verdeeld over de inspecties der domeinen te Goes en Helmond en de tegelijkertijd nieuw opgerichte inspectie te Breda.
Erfgoedstuk
Bureau deltazaken
Het archief
Aanwijzingen voor de gebruiker
Bijlagen
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1456-1932
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch
Categorie: