Kar hooigewas

Ik kom op deze site https://www.erthepe.nl/drupal7/node/28
de navolgende tekst tegen van een notariële akte uit 1817

Erp. Akte 44, Op 17-1-1817, Verhuur. Antony Hymon v.d. Ven, Wedn. Helena Peter v. Sleeuwen, Joh’s Peter v. Sleeuwen, Catharina Peter v. Sleeuwen, verhuren 7 lopense teulland Lemmeshof, e.s. den loop, a.s. Jan Christiaan v. Berlo, Verder 3 lopense teulland, Lemmeshof, e.s. erven Marte v.d. Ven, a.s den loop. 3 a 4 kar hooigewas, 16 lopense, Joostbeemd, hooiende met Adriaan Tielemans.

In de laatste regel staat 3 à 4 kar hooigewas, met daarachter vermeld 16 lopense.
Als de 16 lopense nu bedoeld is het overeenkomstige oppervlakte aan te oogsten grond te duiden van de genoemde 3 à 4 kar hooigewas, maar dat is natuurlijk de grote vraag!, dan zou dat - uitgaande dat er ongeveer zes lopense in een hectare gaan - uitkomen op circa 2,5 hectare.
Dan zou 1 kar hooigewas ergens uitkomen op de opbrengst van 6.000-8.000 m2.

Het is maar een gedachte; ik ben benieuwd of ik een beetje in de richting zit...

@Peter. Ik vind in Dinther (1700-1880) nogal eens een vermelding van karren hooigewas als opbrengst van een beemd. Ik kan je wel wat opbrengsten geven in geld van een dergelijke kar. Daarbij golden in een geval 5 karren hooigewas een pachtprijs van 13 gulden 13 stuivers (per kar ca. 2 gulden 15 stuivers, uiteraard was de kostprijs voor de pachter hoger vanwege de kosten en arbeid). Daarnaast vond ik een paar keer de prijs van een perceel land, het land met een opbrengst van tig-karren. Daaruit valt de grondprijs per kar hooiopbrengst op te maken, die varieerde in die tijd tussen 50- tot bijna 100 gulden kostprijs per kar hooi als prijs van de grond. (hoeveel grond is niet aangegeven) Als je die 50-100 gulden kapitaliseert zeg tegen 5 % rente, kom je uit tussen 2 gulden 10 stuivers en 5 gulden per kar, maar de werkelijke vraagpijs van de grond zal wel hoger hebben gelegen want er moesten de kosten nog van af. Maar samengevat NEE, ik heb slechts een vaag idee van die oppervlakte en ik blijft het antwoord schuldig. In erg droge of weinig groeizame jaren of veel te natte jaren was de prijs van het hooi veel en veel hoger, een beemd aan de rivier liep zo vaak half of heel onder water dat er m.i. niet echt iets zinnings over de opbrengst valt te zeggen en dat er dus m.i. GEEN vaste relatie oppervlak versus een kar hooi lijkt te bestaan. Men zal uitgegaan zijn van wat er redelijkerwijs en gemiddeld jaarlijks aan hooi viel te oogsten. Ik hoop dat je er desondanks toch wat aan hebt. (zie Dinther 7603-23). Met groet,

Mauric en Jan,
Dank voor juliie reacties. Ik kom inderdaad een dermate grote spreiding tegen in de verhouding kar-oppervlakte, dat daar moeilijk een vuistregel van is te maken. Ik denk dat met name de lokale omstandigheden (i.c. ervaringscijfers van de recentere opbrengsten) de doorslaggevende rol spelen, omdat de hoeveelheid karren toch als min of meer vaststaande opbrengst werden gehanteerd.
Miischien een leuke klus om dit eens systematisch aan een analyse te onderwerpen...

Inderdaad Peter, das leuk werk om uit te zoeken. Die *kar* intrigreert me ook nog op een andere manier. De ene kar is immers de andere niet. Erg weinig omschreven en onzeker dus, ...qua opbrengst van zo`n beemd.

Nu Dinther 7603-32, scan 725, 9 december 1789 is er een vermelding van * een nieuwe bunder groesland*, groot ca. 2 karren hooigewas. (wrsch. per jaar als opbrengst). Ik heb veel karren hooi zien passeren ondertussen, maar dit is eigenlijk de enige keer dat er iets over de perceelsgrootte valt te zeggen in relatie tot de opbrengst van 2 karren hooi in dit geval. Met groet.

Leuke vraag.

Tegenvraag hoe vaak werd er gehooid per jaar., voor de koeien of voor paarden zit verschil in.
Koeien mogen nat kuilgras hebben maar paarden niet.

tis mar net hoeveul ge kunt tassen.

zie bv:
https://twitter.com/hanssmeele/status/608497874276503552/photo/1

En dan vond ik alsnog een tipje van deze sluier. Dinther 7603-50, scan 379 d.d. 23 januari 1730 : Verkoop van een perceel hooiland gelegen te Dinther op Vorstenbosch, groot ca. vijf vierde bunders danwel 3 tot 4 karren hooigewas. Komt dus grofweg overeen met 3 karren hooigewas per jaar voor een bunder. Zie ook hiervoor over Dinther waar die *nieuwe bunder* een opbrengst had van 2 karren. Met groet,

Dinther 7603-48, folio 321, 31 december 1713: een stuk hooilqnd groot ca 4 morgens ofwel 15 karren hooigewas. Per morgen (in dit geval Rijnlandse maat?) 3,7 karren, komt overeen met ca. 4,4 karren per hectare.

Uiteraard is de berekening (wiskundig) toch *slechts* een benadering, er staat immers groot circa vier morgens. Bovendien kan het perceel hooiland deels zijn begroeid geweest met b.v. bossages of doorsneden met sloten, wallen etc. Maar dooreen genomen wist eenieder ongeveer wel wat er aan opbrengst was te halen, afgezien van natte of droge zomers of het risico van innundatie etc. Die 15 karren was denk ik geen garantiebewijs. Met groet.