Kees van der Beek
vertelde op 3 februari 2019 om 12:57 uur
Bij de genealogische zoektocht naar mijn voorouders ben ik gestuit op een familie uit Helmond met als achternaam van der Wijntmoelen. Zij leefden eind 15e begin 16e eeuw. In de molendatabank zie ik in Helmond 3 windmolens die uit die tijd stammen, de Houtsche molen: http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=14701; de Hoogeindsche molen: http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=14601 en die stenen wyntmoelen: http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=16776.
De laatstgenoemde molen heeft dezelfde naam als de achternaam van mijn voorouders. Vandaar mijn eerste vraag of wijntmoelen een algemene aanduiding is voor windmolen of dat daar een specifiek type windmolen mee werd bedoeld. Ik vermoed het eerste want ik heb ook schepenakten uit Helmond gezien waarin gesproken wordt over “de Hoocheijndsche wijntmoele” en den “Wijntmoelen opt hoge eijnde”.
Via deze link kom je uit bij een aantal schepenacten waarin de achternaam “van der Wijntmoelen” genoemd wordt en de “wijntmoelen(s)” zelf: https://www.rhc-eindhoven.nl/zoek/1/Wijntmoelen
Ik vermoed dat in die tijd de heren van Helmond (toen het huis Cortenbach) de eigenaren waren van de molens maar ik ben benieuwd of ook ergens te achterhalen is aan wie zij het beheer van de molens hadden uitbesteed want ik vermoed dat daar hun achternaam Van der Wijntmoelen vandaan komt.
551 Akte van overeenstemming tussen Adolf van Cortenbach en Hendrick Jacopsz. over de voorwaarden voor wederopbouw van de bannale molen op de Houtse dijk. Datering 1589
554 Akte van overeenstemming voor schepenen tussen E(d)mond van Cortenbach en de mulders Hendrick Mathijssen en Jacop Willems over de verschuldigde molenpacht. Datering 1653
556 Akte waarbij E(d)mond van Cortenbach aan Willem Coolen voor een periode van 4 jaar toestemming geeft een grutmolen voor boekweit op te richten, op voorwaarde dat hij al zijn meel op de molens van de heer zal laten malen. Datering 1675
557 Vonnis van de Raad van Brabant in het conflict tussen E(d)mond van Cortenbach en de mulders Johan Wilbort Schenckels en Bartel Hendricks Verspaget onder andere over het tussen deze partijen aangegane pachtcontract. Authentieke afschriften. Datering 1680, 1695
Over “de oude wijntmolen”, op bladzijde 7 en 8 in:
Maar helaas in deze tekst geen info over pachters. Misschien heeft de samensteller Theo Meulendijks meer gegevens.
Kees van der Beek
zei op 3 februari 2019 om 17:00
Beste Annette,
Dank voor je reactie. De aktes zijn echter helaas een eeuw te laat en ik zie in het archief van de Cortenbachs ook geen vroegere aktes over molens. Wel zou ik graag met Theo Meulendijks in contact willen komen. Weet iemand hoe ik hem kan bereiken?
Hans Vogels
zei op 3 februari 2019 om 19:29
Hallo Kees,
Wat is nu primair de insteek van je vraag?
Nadere informatie over de Helmondse familie Van de Wijntmolen of puur sec informatie over de Helmondse molens?
Kees van der Beek
zei op 3 februari 2019 om 20:07
Beste Hans,
Ik ben met name geinteresseerd in informatie over de familie en hoop daar via informatie over hun relatie met de molen achter te komen. Maar als er ook informatie los van de molen beschikbaar is, ben ik daar natuurlijk ook heel blij mee.
Annette
zei op 4 februari 2019 om 12:21
Theo Meulendijks heeft op de site van deze site gepubliceerd:
sas@saspeelland.nl
Vermoedelijk kunnen zij u verder helpen.
Annette
zei op 4 februari 2019 om 13:05
Van der Wij(y)ntmo(e)len:
Op geneanet heeft Cor van de Wildenberg een pagina gewijd aan Van der Wyntmoelen. Misschien zijn dit de personen waarnaar u op zoek bent? https://nl.geneanet.org/profil/wildrooy
Dank voor de diverse tips. Ik zie inderdaad diverse vroeg 15e eeuwse Van der Wyntmoelens maar ik mis nog de aansluiting met Zewitte Gijsbrecht Jan Reijners van den Wijntmoelen die getrouwd was met mijn voorvader Goessen Willems. Zewitte/Zewijt komt voor in de schepenprotocollen van Helmond tussen 1496 en 1555. Het SAS had ik inmiddels zelf al ontdekt bij mijn zoektocht naar een contactmogelijkheid met Theo Meulendijks. Van Jan Timmers van het SAS heb ik de vijf bladzijden over molens uit het boek "Het verleden van Helmond" van A.M. Frenken toegestuurd gekregen. Die zijn heel informatief. Hij verwijst o.a. naar een akte uit 1480. Daarin worden de drie Helmondse molen voor 6 jaar verpacht. Helaas zegt hij niet aan wie maar dat staat ongetwijfeld in de akte. Als referentie voor die akte geeft hij: Prot. No. 224 blz. 207. Heeft iemand enig idee in welk archief ik die akte kan vinden en onder welk toegangs- en inventarisnummer?
Hans Vogels
zei op 4 februari 2019 om 22:17
Reijner van der Wijntmolen
Bezat 1369 in Helmond een herberg over de Aa
Kinderen:
1. Jan Reijners van der Wijntmolen, + voor -11-1416.
2. Ghijsbrecht (Ghijb) Reijners van der Wijntmoelen, + voor -7-1416 (mogelijk al vóór 1400).
X (1) ca. 1370/75 N.N.
X (2) voor 1400 Zeghewijt (Zeghewijch/Zegewiten), weduwe, + na 17-1429
Kinderen:
1. Claes Ghijben van der Wijntmolen, + voor 11-8-1428; heeft bij Lijsbetten Heijntken Loefkens een natuurlijke dochter Mechteld (1426; huwde Henric Jan Voirtmans); huwde voor 1400 Zanen/Zana/Zaen Jan Smeeds van Wetten uit Geldrop.
2. Sophia/Fijen/Syen Ghijben van der Wijntmolen, weduwe; huwde voor 1415 Happert Mercelijs van Ekart.
Uit het tweede huwelijk:
3. Jan Ghijben van der Wijntmolen, + voor … 1428, huwde ca. 1420 Aleijt Peter Dappers, weduwe + na … 1446.
Kinderen:
1. Ghijsbert Jan Ghijben Reijners, + na 31-1-1484,
huwde (1) Catharine Jan Dreykorts (1485)
huwde (2) Lijsbet, + na 31-1-1484.
Kinderen uit 1:
1. Zewijt/Zewitte Ghijsbert Reijners, + na 3-2-1515, huwde voor 1485 Goessen Heijnen Willems, + na 3-2-1515
2. Kathelijn Jan Ghijben Reijners.
3. Aleijt Jan Ghijben Reijners.
4. Lijsbeth Jan Ghijben Reijners.
5. Jenneken Jan Ghijben Reijners.
4. Gooswijn Ghijben van der Wijntmolen, x Gertrud (1497)
Kinderen:
1. Ghijsbrecht Goossen Reijners, + voor 31-1-1498, huwde voor 1483 Aleijt Michiels van Aerle, weduwe, + voor 22-4-1505.
2. Claes Goossen Reijners, voor 9-4-1505, huwde N.N.
Kinderen:
1. Gielis Claes Reijners (1505).
3. Catherine Goossen Reijners, + voor 9-4-1505.
4. Gertrude Goossen Reijnders, + voor 9-4-1505.
5. Kathelijn Ghijben van der Wijntmolen, + voor 17-1-1429, huwde Godert geheten Peteren, weduwnaar.
6. Aleijten Ghijben van der Wijntmoelen, + voor 17-1-1429, huwde Godart Jan Toppens/Tuppens, weduwnaar.
Hans Vogels
zei op 4 februari 2019 om 22:23
Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 224 akte 564. fol. 207. blz. 179. 1478/1482
Joncker Yewaen van Cortenbach
heeft verpacht
Everart zn. v. Jan die Moller
die drie molen tot Helmont metten recht van den gemael
enen termijn van 6 jaeren
Arnoldus Loezen rentmeester van Joncker Yewaen
Rutger Eeffkens
Everart zn. v. Jan van Zon
Gherit + Henric zonen van Claes Boghemeker
XVI peters - 3 mander mouts - 83 mud rog
(+ voorwaarden rond het onderhoud)
Cornelis Vrients - schepen
Louis Orssen - schepen
2 juni 1480
Kees van der Beek
zei op 4 februari 2019 om 22:57
Wow, dank je wel Hans. Je brengt alle snippers informatie die ik al had heel mooi bij elkaar en maakt ook duidelijk dat de achternaam Van der Wijntmo(e)len waarschijnlijk niet is afgeleid van het beheer van de Helmondse molens (tenzij Reijner van der Wijntmolen behalve herbergier ook molenaar was van de Hoogeindse molen die al voor 1393 verdwenen was) . Mijn avond kan niet meer stuk :-)
Hans Vogels
zei op 5 februari 2019 om 07:51
Hallo Kees,
Hoe maak jij aansluiting op het echtpaar Zewijt/Zewitte Ghijsbert Reijners, + na 3-2-1515, huwde voor 1485 Goessen Heijnen Willems, + na 3-2-1515. ?
Van dit echtpaar lieten zich (niet vlot) geen kinderen vinden.
Het natrekken van deze familie bleek gemakkelijker van 1400 -> 1500 dan andersom gezien de vele ogenschijnlijke naamgenoten met dezelfde/overeenkomstige patroniemen.
Kees van der Beek
zei op 5 februari 2019 om 09:51
Beste Hans,
Goessen komt in de Helmondse schepenprotocollen voor als Goessen Willems. Alleen in het Bosch Protocol ben ik hem tegen gekomen als Goessen Henrick (niet Heijnen) Willems, Zijn vrouw heet daar Zederwijck Ghijsbert Jan Reijners van der Wijntmoelen, Als je op de site van het RHCEindhoven zoekt op Goessen Willems, dan kom je hem, Zewitte en zijn kinderen Willem, Huijbert, Henrick en Jan vele keren tegen, ook in perceelaanduidingen van aktes die over andere personen gaan. Zewitte leefde overigens nog op 17 juli 1553 want in een akte van die datum komt de perceelaanduiding "neven erf der wed. + kn, Goessen Willems" voor. Merkwaardigerwijs heb ik tot nu toe noch van Goessen noch van Zewitte een boedelscheiding kunnen vinden. In een akte uit juni 1529 treden Jan en Henrick mede op namens hun andere broers en zussen maar die zussen komen in geen enkele andere transportakte voor. Een boedelscheiding zou daar duidelijkheid over moeten geven. Broer Willem draagt overigens op 13 maart 1528 al zijn goederen over aan zijn broers Jan en Henrick wegens een misgrijp dat hij heeft begaan maar daarover zet ik een aparte vraag op het forum.
