Er is enorme belangstelling voor de film “Genius” over het leven van Albert Einstein. De grote wetenschapper bracht in 1923 een bezoek aan het Natuurkundig Laboratorium van het Philipsconcern in Eindhoven. De precieze datum van het bezoek aan Eindhoven is niet bekend. Men spreekt over 'een bezoek in de lente van 1923', maar hierover is niets concreets terug te vinden. Er is echter wel een vermelding over Prof. Dr. Einstein in het Eindhovens Dagblad van 28 december 1923.
Albert Einstein was bekend met het werk van de Nederlandse wetenschappers, zoals Nobelprijswinnaars Pieter Zeeman en Heike Kamerlingh Onnes en hij was zeer bevriend met Paul Ehrenfest, die hij nog kende uit zijn Praagse periode.
Paul Ehrenfest werd in 1912 benoemd tot hoogleraar Theoretische Natuurkunde aan de Rijksuniversiteit van Leiden. Vanaf 1914 bezocht Albert Einstein de universiteitsstad Leiden meerdere malen en logeerde hij bij de familie Ehrenfest in het in Russische stijl gebouwde huis aan de Witte Rozenstraat.
Ehrenfest hield veel bijeenkomsten voor studenten en hoogleraren en Albert Einstein zal zeker de Nederlandse fysici Gilles Holst en Hendrik Casimir hebben ontmoet. Laatstgenoemden werden door het Philipsconcern aangetrokken voor het Natuurkundig Laboratorium in Eindhoven. Gilles Holst werd in 1914 de eerste directeur van het NatLab en Hendrik Casimir nam in 1946 het stokje van hem over.
In een krantenartikel van de Haagse Post in 1985 beschrijft Hendrik Casimer zijn eerste ontmoeting met Einstein als volgt: 'voor mijn gevoel had hij, ondanks al zijn geleerdheid en wijsheid, ook een zekere naïviteit en hier en daar wat kinderlijke trekjes. Weltfremd was hij'.
Het Natuurkundige Laboratorium (NatLab) is in 1914 opgericht door de gebroeders Philips met als doel om onafhankelijk onderzoek te doen voor het verkrijgen van octrooien en het ontwikkelen van nieuwe producten. Hoog op de agenda staat ook het onderzoek naar nieuwe lichtbronnen op basis van gasontladingen en fluorescentie.
Dr. Gilles Onnes is samen met Bernard Tellegen de uitvinder van de pentode (radiobuis), die daarna vrijwel in elke radio en elke versterker gebruikt werd. Dit gebeurde in 1926. Wetenschappelijk onderzoek in het NatLab leidt in latere jaren tot de productie van radio, televisie, grammofoon, luidspreker, scheerapparaat e.a.
Het Natuurkundig Laboratorium, groeit in de twintiger jaren onder de leiding van Holst uit tot een onderdeel van een internationaal wetenschapsnetwerk en had een grote aantrekkingskracht op wetenschappers. Albert Einstein is in 1923 bereid gevonden om een lezing te houden voor de in het NatLab werkzame internationale onderzoekers. Of hier ook de Philipsleiding aanwezig is geweest, is niet bekend.
Saillant detail: het schijnt dat maar weinig aanwezigen iets van de lezing van Einstein hebben begrepen. De lezing ging namelijk over quantumpuzzels.
Albert Einstein was bekend met het werk van de Nederlandse wetenschappers, zoals Nobelprijswinnaars Pieter Zeeman en Heike Kamerlingh Onnes en hij was zeer bevriend met Paul Ehrenfest, die hij nog kende uit zijn Praagse periode.
