Toen de kruitdampen waren opgetrokken en het geluid ver weg klonk, ging mijn vader de tweede dag met een witte vlag voorop en het gezin er achteraan de kortste weg door een droge sloot weer op huis aan.
De bevrijding hadden we afgewacht verderop bij buren, omdat mijn moeder een paar dagen eerder een kind had gebaard. Er stonden nog twee tanks in de wei, maar aan het huis was niets te zien. De keukendeur ging open en we waren blij dat we weer thuis waren met zijn allen!
Het gewone leven kwam weer langzaam op gang en toen de school weer gereed was konden we naar school. In de klas keken we wel even elkaar aan. We waren er allemaal nog! Door de spanningen en het slechte eten van de laatste tijd zag je vele witbekjes. Daarom kregen we al snel vitaminetabletjes op school. Weer een hele tijd later kwamen de eerste sinaasappelen, de eerste keer op school kreeg ieder maar een halve.
Op zekere zaterdag zou de eerste personentrein weer stoppen in Udenhout. Iedereen liep uit om die personenstoomtrein te zien. Dat geluid en gesis bij het wegrijden, de zwarte wolken die hij achterliet, geweldig! Ik zie het nóg voor me.
Advertentie voor Buisman uit 1938 (bron: Wikimedia)
En we kregen nieuwe producten! Ik hoor mijn moeder nog zeggen dat ze wel twintig minuten in de rij had moeten staan, want Sientje de Bont (de Spar) had weer koffiebonen. Trots liet zij het pak zien en met mijn vader erbij werd het opengemaakt. Stralend kauwde ze de eerste bonen stuk, werd de helft van het pak in de koffiemolen geschut en een pot verse koffie gezet. Wat een verschil met die surrogaatkoffie en Buisman! Wij kinderen vonden het helemaal niet lekker en kregen een kaakje (Engels koekje) om de smaak weg te werken.
Een hele tijd later had de groenteboer bananen en de zoon van de wethouder blufte dat hij er al een weggenomen had thuis. Maar dat viel tegen want de schil was taai. Wist hij veel dat die verwijderd moest worden!
Hoeveel verschillende wasmiddelen en shampoos zijn er nu niet? In de oorlog had je KLOK en Henkes als waspoeder of een blok SUNLIGHT en als er dan na het schrobben op de roefel (wasbord) nog remsporen in de onderbroeken zaten, was blauwsel de uitkomst. Dat maakte de was nog witter. Sunlightzeep gebruikte je ook om je lichaam en haren mee te wassen.
Op zaterdag werd er warm water uit het fornuis in een teil gedaan in de gang. Eerst werden de twee kleinsten gewassen, dan de twee boven de 5, die mochten even poeljen maar moesten de broekjes wel aanhouden. De grootsten mochten zich een voor een wassen met de gangdeur dicht, tussendoor werden de zeepresten van het badwater afgeschuimd met een zeef en werd er weer een emmer warm water bij gedaan. Mijn moeder zag er op toe dat we allemaal netjes naar school en kerk gingen!
Op een dag ging ik met voor het eerst weer een lange broek aan naar school, maar moest toch nog even naar mijn nestje jonge konijnen kijken. Nogal laat holde ik naar school, struikelde over een steen en viel een gat in de knie van mijn broek. Op school verstopte ik mijn knie onder de lessenaar. Maar thuis kreeg ik op mijn donder en huilde dat ik die steen niet had zien liggen. Mijn moeder zat er mee dat die broek gemaakt moest worden en had daar het geld niet voor. En het is een schande om zo naar school te gaan! Dat vond ik ook en besloot dan maar een konijn te verkopen zodat de broek gemaakt kon worden. Een broek met een gat en rafels was nu modern geweest! Als het maar mode is dan kan alles!
Hallo Gerard, veel dank voor je indrukwekkende verhaal! Om zo weer terug te keren naar je huis, naar je klas, en dan te constateren dat iedereen er nog is... dat is zó veelzeggend.
Ik denk dat ook heel wat lezers de producten uit die jaren herkennen, of het belang van "nette kleren". Je maakt vast veel herinneringen los met je bijdrage, dank daarvoor!
Margot America
bhiczei op 13 mei 2020 om 12:55
Indrukwekkend Gerard hoe je deze herinneringen beschreven hebt, en zo tastbaar! Een mooi verhaal voor onze nieuwsbrief. Dank je wel.
Gerard Veltman
zei op 14 mei 2020 om 12:08
Marilou bedankt voor je mooie reactie.
Zo schrijf ik het van mij af wat ik al die 75 jaren mee gedragen hebt. Die ellende en angsten, maar ook die van mijn vader en moeder en ondanks hielpen ze nog mensen die het nog slechter hadden, Ik was met 15j al kostwinner, mijn vader was al vroeg gestorven. En ik had nog zoveel vragen?
En dan hoor je vele jongeren zeggen die oudjes hebben het maar goed! Mogen we dat het nog even? Wij hebben het bedje voor hun gespreid en nog met gelapte of gekeerden jassen en broeken gelopen. 48 u werkweek en geen vakantie!
En kijk eens op de T.V die oorlogs kinderen van nu, wat krijgen die nog allemaal mee te maken? Dan leven ze hier nu in een paradijs en hebben ze wat ze willen!
Margot ook U bedankt voor U reactie
Marilou Nillesen
bhiczei op 14 mei 2020 om 17:29
Zeker Gerard, om op je 15de kostwinner te zijn, is nu onvoorstelbaar. Wat een verantwoording op de schouders van een jongen. Ik kan me indenken dat dat diepe sporen nalaat, ook in je verdere leven. Ook een 48-urige werkweek zonder vakantie, dat is nu onbestaanbaar.
Daarom is het zo fijn dat je deze verhalen schrijft, zodat ook generaties van nu weten hoe het er vroeger aan toeging. Je weet pas waar je naar toe gaat als je weet waar je vandaan komt. We hopen nog veel verhalen van je te mogen ontvangen!
