skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Saskia Green
Saskia Green Bhic

De Commissaris van de Koningin over Mierlo

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 1 april 2009
bijgewerkt op 15 juli 2020
Tussen 1894 en 1928 was Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant. Een van zijn taken was het regelmatig bezoeken van alle gemeenten in de provincie. Van die werkbezoeken hield hij nauwkeurig verslag bij. Dit had hij in al die jaren over Mierlo te melden:

Nieuwsgierig naar zijn handgeschreven tekst? Lees die dan hier.

Mierlo

Den 23sten. Augustus 1896 bezocht ik deze gemeente; ik reed van Eindhoven over Stratum en Zesgehuchten naar Mierlo, en vandaar naar Helmond. Op het Raadhuis vond ik den burgemeester en den wethouder Van den Boogaard; de wethouder Van Veldhoven was juist overleden. Ik zat met hen zeer geruimen tijd te praten; beiden, maar vooral de burgemeester maakten een buitengewoon goeden indruk!

Ik besprak in de eerste plaats het politietoezicht, waarover bij de behandeling der begrooting over 1897 bij Gedep. Stat. aanmerkingen gevallen waren; behalve een gepensionneerd wachtmeester der marechaussee, die gemeenteveldwachter is, zijn er 4 onbezoldigde rijksveldwachters (2 van Wesselman en 2 van Lotichius), die op verzoek van den burgemeester mede dienst doen. De burgemeester noemde het politietoezicht, ook in het gehucht “Hout”, ruim voldoende.

Op mijne audientie verschenen de leden van den Raad, met wie ik mij geruimen tijd onderhield; de kapelaan van Mierlo (de pastoor was naar de Retraite), die mij allerlei inlichtingen gaf omtrent de arbeidende klas, vooral omtrent de handwevers, wier getal van 600 tot 200 was teruggegaan. De kinderen der handwevers gingen nu in Helmond naar de fabrieken, hetgeen voor hun moreel zeer slecht was. De geestelijkheid had, om dat tegen te gaan, getracht eene fabriek opgericht te krijgen in Mierlo zelf, en was daarin zelfs gedeeltelijk geslaagd! Verder verschenen nog de onderwijzers uit Mierlo Hout, eenige onbezoldigde Rijksveldwachters, een drager van het metalen kruis, en een arme man.

Na de audiëntie ging ik met den burgemeester even naar diens woning, om zijne vrouw tevreden te stellen; zij had nl. een koud ontbijt voor mij klaar gemaakt, en het was natuurlijk voor haar aangenaam, dat ik haar even voor haar attentie kwam bedanken, al at ik ook niet van haar dejeuner; ik moest toen eerst een kop koffie en daarna een glas champagne drinken. De administratie van den gemeente-ontvanger was vrij wel in orde; het vergunningsrecht stond geboekt op 1 Mei, doch heette ontvangen te zijn op 30 April. Ontvangsten wegens schoolgelden, wegens verkoop van houtgewas en wegens weigelden werden collectief geboekt.

Ook de administratie van den secretaris was vrij goed in orde; de bevolkingsregisters waren echter niet geheel bijgewerkt (af- en inschrijving, ten gevolge van een huwelijk noodzakelijk, had nog niet plaats gehad). De schuttersrollen over 1897 waren nog niet opgemaakt.

Den 15 Mei 1902 kwam ik weer in de gemeente. Ik reed van Helmond naar Mierlo; vandaar naar Zes Gehuchten; vervolgens naar Leende; en eindelijk via Heeze en Geldrop naar Eindhoven. Wethouder Van den Boogaard, die op het Hout woonde, is overleden; hij stierf ten gevolge van een schot, dat hem trof, terwijl hij in een herberg zat. Hij leed daaraan van 28 November 1900 tot in Januari 1901. Hij werd toen geopereerd door Dr. Deutz uit Helmond en Dr. Crobach uit Venlo. Tijdens de operatie bloedde hij dood. De dader van het schot werd door de rechtbank te Roermond veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf; veel te weinig volgens de publieke opinie in Mierlo.

Te Mierlo wonen 1.500 menschen; op “het Hout” 1.100. Wethouder Van Gennip en raadslid Van der Putten wonen op het Hout. De 5 andere raadsleden in Mierlo. Bij raadsverkiezingen wordt erg met drank gewerkt; zoo o.a. toen Clercx, toen Prinsen tot leden van den raad werden gekozen. Wanneer een lid uit het Hout aftreedt, laat Mierlo toe, dat het Hout afvaardigt wien het wil; dan is dat geknoei met drank niet erg. Maar wanneer eene vacature uit het dorpje Mierlo moet worden vervuld, dan wordt er ergerlijk veel geschonken en gedronken, en op die manier de verkiezing gemaakt, de kiezers bewerkt.

De tram Mierlo-Hout (bron: HKK Myerle)De tram Mierlo-Hout (bron: HKK Myerle)

Omtrent de stoomtram Eindhoven-Helmond vernam ik, dat Van den Heuvel aanvankelijk eene jaarlijksche subsidie vroeg van f. 700. Toen Mierlo weigerde, werd er eene raadszitting belegd, bij welke v.d. Heuvel tegenwoordig was. Hij vroeg toen, dat de raad f. 700 ’s jaars zou voteeren, dan zou hij (v.d. Heuvel) jaarlijks uit eigen zak f. 350 aan Mierlo terug betalen. Toen voteerde de Raad f. 700!!! Volgens B. en W. van Mierlo had v.d. Heuvel op dezelfde wijze geageerd met Helmond; hoeveel hij aan Helmond had toegezegd, wist de burgemeester niet. Toen de Minister van Waterstaat later wijziging eischte van de concessievoorwaarden, maakte v.d. Heuvel daarvan gebruik, om zijne toezegging, om jaarlijks f. 350 uit eigen zak aan Mierlo terug te geven – in te trekken.

Wanneer de stoomtram Eindhoven-Helmond tot stand komt, moet de paardentram Eindhoven-Geldrop verlegd worden van Geldrop naar Heeze. Volgens B. en W. zal de Meyerij alle rechten van v.d. Heuvel overnemen, en hem alle uitgaven enz., ook die voor het Molenwater enz. vergoeden. Kroon vraagt geene jaarlijksche bijdrage, maar een kapitaal voor eens. Helmond zou f. 12.000, Mierlo f. 7.000 en Geldrop f. 9.000 moeten geven; anders zou Kroon geen kapitaal van de Provincie kunnen los krijgen.

Tusschen Mierlo en het Hout zal de tram niet langs den harden weg loopen, maar een zandweg volgen, en over een te bouwen brug het Eindhovensch Kanaal passeeren; vóór den Hout komt de tram dan weer op den harden weg. Men meende, dat Kroon zulks wenschte, omdat hij, den harden weg volgende, bij de brug over het Eindhovensch Kanaal, met eene boerderij van de weduwe Martinus van Thiel moeite zou krijgen; die zou nl. onder den grond raken.

De gemeente heeft een groot grondbezit en laat daar veel werken; in den laatsten tijd werd er veel wis- en mandenhout geplant; dat schijnt prachtig te groeien, vooral in het Groote Goor; volgens den burgemeester scheuten van 4 M1 lang op één jaar. Omtrent den weg naar Stiphout vernam ik, dat Mierlo er belang bij heeft, dat de weg komt, in de richting, zooals die door de Staten werd vastgesteld; dan komen er 2 boerderijen aan den harden weg te liggen, terwijl vooral de bewoners van de Boterstraat bij die richting groot belang hebben; men wilde den weg niet langs de Zwapoelstraat, gelijk sommigen in Stiphout (onder wie de Pastoor) thans wilden.

Den 12 April 1905 kwam ik weer in Mierlo. Vanuit Eindhoven bezocht ik eerst Zes Gehuchten, daarna Mierlo en eindelijk Stiphout, vanwaar ik naar Helmond reed. Voor de audientie had zich aangemeld het raadslid Prinsen, van beroep brouwer. De familie Prinsen stamt uit Aarle Rixtel, waar de vader brouwer was. Een van de zoons is pastoor van St. Jacob te ’s Bosch; een wethouder (brouwer) te Nuenen; een raadslid (brouwer) te Mierlo; en een raadslid (brouwer) te Aarle Rixtel. Prinsen had niets bijzonders te vertellen.

Er zijn nog ± 200 handwevers in Mierlo; van dezen zijn de meesten dekenwevers voor eene firma te Geldrop; deze verdienen het hoogste loon, ± f. 1,25 daags; daarna komen de pellenwevers met ± f. 0,90 daags; daarna de gewone wevers, die nog minder verdienen. Er zijn 22 Protestanten in de gemeente; twee boerderijen van den Heer Wesselman van Helmond, en verder het personeel op de sluis langs de Zuid Willemsvaart.

Nog wrijving bij de verkiezingen; de wethouder Van Gennip heeft pas groote ruzie gehad met den Pastoor van Hout; de pastoor heeft hem in eene openbare vergadering uitgemaakt, en is hem deswege later excuus komen vragen; dat zal echter bij de Raadsverkiezing nog wel een staartje hebben. B. en W. sterk aangeraden, om eenen gedetailleerden staat van de gemeente eigendommen aan te leggen, waarin uitvoerig en nauwkeurig alles wordt opgeteekend, wat betrekking heeft op de cultuur en de exploitatie van de gemeentelijke bezittingen.

Het Eindhovens Kanaal te Mierlo (Collectie PNB, 1989)Het Eindhovens Kanaal te Mierlo (Collectie PNB, 1989)

De burgemeester klaagde erg over de konijnen: daar waren wel 30 konijnenpermissies door mij afgegeven, maar er waren geen tien houders van die vergunningen, die een konijn konden raken. B. en W. aangeraden het onderhoud der waterleidingen ten laste van de gemeente te nemen, en zoodoende in ééne hand te brengen; bij het uitgestrekte gemeentelijk bezit moet de gemeente reeds vele waterleidingen in orde houden; de meerdere kosten kunnen niet beduidend zijn.

De gemeente heeft groot belang bij het Eindhovensch Kanaal; vele bouwmaterialen, bier(?) enz. enz. worden daarlangs aangevoerd; veel hout daarlangs afgevoerd. Het kanaal wordt heel slecht door Eindhoven onderhouden; eene van de bruggen kan men met een geladen wagen bijna niet meer passeeren, zóó davert, schommelt en beweegt alles; daar zijn groote ongelukken van te wachten.

De Boerenbond was een zegen voor de landbouwers van Mierlo; de afdeeling Mierlo was nu pas gesplitst in twee afdeelingen, eene voor Mierlo en eene voor Hout; wel jammer, want door die versnippering van krachten zal de weldadige werking zich minder doen gevoelen. De Boerenleenbank werkt gunstig; daar wordt door de boeren nogal geld gehaald. De haspelarij van katoenen garens van de firma Swinkels werkt druk, en geeft aan een vijftigtal vrouwen en meisjes een goed stuk brood.

Den 28 Mei 1909 kwam ik weer in Mierlo. Ik liet mij halen aan het station te Helmond; bezocht vervolgens Zes Gehuchten en nam toen te Eindhoven weer den trein naar Den Bosch. Burgemeester Panken is juist hersteld van influenza; hij ziet er nog slecht uit, maar is, niettegenstaande zijne 80 jaren, verstandelijk nog zeer wel. Hij kan niet goed met den Heer Winters, sinds vijf jaren pastoor te Mierlo; allerlei moeielijkheden, alle van finantieelen aard: De vorige pastoor, de Heer v. Eert, maakte een legaat aan den algemeenen arme; door een toeval kwam dat geld in handen van den pastoor; deze beweert dat het voor den Katholieken arme bestemd is, en weigert het af te dragen. De Bisschop, met het geval in kennis gesteld, beloofde de zaak in het reine te brengen; maar tot nu toe hoorde men er niets van; en dat is nu al drie jaar geleden.

Burgemeester Panken, 1863-1910 (bron: HKK Myerle)Burgemeester Panken, 1863-1910 (bron: HKK Myerle)

Eene tweede grief was, dat het armhuis, de 12 Apostelen, bestuurd door den tijdelijken pastoor, met behulp van drie provisoren jaarlijks moet aan den tijdelijken burgemeester rekening en verantwoording gedaan worden. Zoolang Panken burgemeester was, hebben de tijdelijke pastoors zich aan deze bepaling gehouden. Maar de tegenwoordige pastoor doet geen rekening, hoe dikwijls Panken hem daarnaar ook vroeg. Daar komt nog bij, dat hij in den laatsten tijd gronden onder den Hout als bouwterrein verkocht, eene weide voor f. 3.000, een stukje land voor f. 1.000. Panken maakte zich ongerust over de bestemming, aan die gelden gegeven. De Pastoor had bovendien zoo lang gedreven, dat de Boerenleenbank te Mierlo zich afscheidde van de Centrale Bank te Eindhoven. De Pastoor was nu heelemaal baas van die plaatselijke leenbank; ook dat vertrouwde de burgemeester niet.

Ter audientie verschenen een pr boeren, Van Brussel en Slaats, die kwamen klagen over de enorme schade, welke zij door de hazen leden. Het heerlijk jachtrecht behoort aan den Graaf d’Alcantara; deze verhuurde het aan Emile Wesselman van Helmond; deze laatste verhuurde op zijn beurt weer een stuk aan Van Tuyll, burgemeester van Voorburg, erfgenaam van Mevrouw Hoevenaar van Geldrop. Bn v. Tuyll kwam niet jagen; sinds twee jaren leden zij zooveel schade. Ik ben met de menschen de schade ter plaatse wezen opnemen; een groot roggeveld van circa 33 H.A. had buitengewoon veel geleden; ik heb er een uur lang kris en kras doorgeloopen; de schade was zeer erg; de rogge vertoonde geen half gewas; overal resten van hazen; we joegen er nog enkele uit de rogge.

Aan de menschen geraden, zich te beklagen bij Graaf d’Alcantara, bij Emile Wesselman, bij Bram, den rentmeester van Bn v. Tuyll te Geldrop, bij Bn van Tuyll te Voorburg, en bij den Minister van landbouw. De schade wordt geleden ter plaatse Luchen; de hazen komen uit de Geldropsche heide, en blijven dan in dat roggeveld, omdat ze zich vastloopen voor het Eindhovensch Kanaal. Om de hazen te verjagen, was de heele buurt, avond aan avond, ketelmuziek gaan maken in de rogge-akkers; zelfs daarvoor waren ze door de jachtopzieners van Bn van Tuijll bekeurd, onder voorwendsel, dat ze de fazanten en de patrijzen verstoorden; tot nu toe waren ze nog niet gedagvaard; ze wisten dus niet, of ze deswege veroordeeld en gestraft zouden worden.

Burgemeester Verheugt, 1910-1944 (bron: HKK Myerle)Burgemeester Verheugt, 1910-1944 (bron: HKK Myerle)

Den 26 Maart 1913 kwam ik weer in Mierlo; dien dag bezocht ik nog Stiphout en Aarle Rixtel; ik deed den tocht per auto vanuit Helmond. Burgemeester Verheugt is pas gehuwd met Juffrouw Strijbosch uit Aarle. Hij bewoont een huis in de kom van Mierlo; wethouder Van Vlerken woont op Luchen; wethouder Van Gennip op het Hout. Ook de raadsleden wonen vrij goed over de heele gemeente verspreid.

Bij Raadsverkiezingen wordt bijna niet meer met drank gewerkt; partijschappen zijn er niet; op het Hout verlangt men een arbeider in den Raad te brengen; op den duur zal dat wel gelukken. Burgemeester is begonnen met het aanleggen van een staat van exploitatie der gemeentelijke bezittingen; losse papieren met aanteekeningen en kadastrale extracten; als ik weer in Mierlo kom, zal de staat mooi in orde zijn. Te Hout vallen de grenzen van de gemeente en de parochie niet samen; vandaar dat vele jongens uit Hout naar de openbare school te Helmond gaan, terwijl de meisjes naar de Zustersschool te Hout moeten.

De voornaamste industrieele onderneming in Mierlo is de katoenindustrie van Swinkels; de zaak marcheert zeer goed; maar de loonen zijn niet hoog; de meisjes zullen gemiddeld f. 4,- per week verdienen. Het grootste deel van de arbeiders moet buiten de gemeente gaan werken: te Geldrop, maar vooral te Helmond; dat zulks bepaald nadeelig werkt voor de moraliteit, kan men niet zeggen. De rechten op het Eindhovensch Kanaal zijn veel te hoog; dezer dagen kreeg gemeente een schip met steenen aan; het kwam voordeeliger uit, het schip te Helmond te laten lossen, en de steenen vandaar per kar naar Mierlo te transporteeren, dan ze via het Eindhovensch Kanaal te Mierlo aan de wal te laten komen.

Dekenweverij van Swinkels (bron: HKK Myerle)Dekenweverij van Swinkels (bron: HKK Myerle)

Naar het schijnt, houden de Heeren thans den hazen- en fazantenstand nog voldoende kort; er wordt echter weer geklaagd over konijnen. Getal handwevers blijft voortdurend afnemen; er zullen er nog een kleine honderd zijn, allen oude menschen; jonge handwevers zijn er niet; de kinderen worden iets anders. Nog twee boerenbonden, één te Hout en één te Mierlo met twee Boerenleenbanken, waar echter bijna geen geld gehaald wordt; zij, die geld nemen, betalen thans 4%.

De Pastoor van Mierlo, J.J. de Winter, heeft nog steeds het legaat door pastoor Van Eert aan het algemeen armbestuur vermaakt, in handen, en wil dat niet afgeven. Ik heb B. en W. de vraag gesteld, hoe de Raad de rekening van het algemeen armbestuur kon goedkeuren, zonder dat de revenuen uit het legaat Van Eert daarin verantwoord werden. Gemeente zit erg krap met hare finantiën; er is pas een hoofdelijke omslag ingevoerd van 2%, benevens 50 opcenten op het personeel; en nog is er geen geld! En nu moet men de scholen te Mierlo en te Hout vernieuwen, wat f. 25.000 zal kosten; in de bouwkosten van de school te Hout heeft men een Rijkssubsidie gevraagd, deze werd niet verleend. Finantieel zit men geheel vast; nu zal de hoofdelijke omslag 3% moeten worden, en daar ziet men erg tegen op. Staatsboschbeheer maakt op het moment plannen tot exploitatie van het Groote Goor; door die exploitatie kunnen wellicht, op den duur, de finanties van de gemeente weer wat sterker worden.

Den 25 Juli 1918 bezocht ik Aarle Rixtel, Stiphout en Mierlo. In Verheugt is, naar het mij voorkomt, geene gelukkige keuze gedaan als burgemeester van Mierlo. Hij geeft zich veel moeite, maar hij is pedant en buitengewoon lastig. Hij heeft ruzie met den gemeentesecretaris Panken, met het hoofd der school Knaapen, met den armendokter Van Erp uit Geldrop. Ik heb hem gezegd, dat hij toch niet te streng moest zijn, en ook anderer inzicht moest overwegen en in ieder geval respecteeren; dat hij met de menschen geen ruzie moest maken; dat hij leidend moest optreden; de moeielijkheden moest voorzien en voorkomen. Ik vrees, dat hij het op den duur in Mierlo niet volhoudt; dat er eene georganiseerde oppositie tegen hem zal ontstaan; ik heb hem daarvoor gewaarschuwd; het zal niet veel helpen!

Ik heb nog getracht, de ruzie met het schoolhoofd Knaapen bij te leggen, door B. en W. te doen besluiten, hem weer tot directeur der electriciteitsdistributie aan te stellen; de wethouders zouden het wel gewild hebben; maar burgemeester Verheugt wilde daarvan niets weten. Knaapen was hem op straat tegen gekomen, en had hem niet gesalueerd; gekrenkte ijdelheid!

Het raadhuis (bron: HKK Myerle)Het raadhuis (bron: HKK Myerle)

Er is groote woningnood in Mierlo; er komt eene bouwvereeniging tot stand, voor den bouw van 50 arbeiderswoningen. De industrie breidt zich meer en meer uit, door den bouw van groote fabrieken. Mierlo verkeert in een overgangstijdperk; van landbouwdorp wordt het op den duur industrieplaats. Groote uitgaven zijn van een en ander het noodzakelijk gevolg; de belastingen stijgen thans onrustbarend. Om die reden werd de bouw van een nieuw Raadhuis nog uitgesteld; zoodra het zoover komt, zal er een zware strijd gestreden worden tusschen Mierlo en Hout over de plaats, waar het zal moeten komen; ik veronderstel, dat Hout dien strijd zal winnen, en het Raadhuis dus verplaatst zal worden.

Den 16 Mei 1922 bezocht ik per auto van uit Helmond Leende en Mierlo. B. en W. verklaarden de bevolkingstoename door den bouw van 124 arbeiderswoningen, 64 te Mierlo Hout en 60 te Mierlo-dorp. Er waren lang niet zooveel woningen noodig; daardoor werd aan tal van niet-ingezetenen de gelegenheid geboden, zich in Mierlo te vestigen. Door de concurrentie van twee bouwmaatschappijen haalde men zich dien finantieelen strop.

Op het moment staan 8 groote woningen – huurprijs f. 6 – ledig, omdat men daarvoor geen huurders kan vinden! Het electriciteitsbedrijf werkt buitengewoon gunstig; men maakte in 1921 duizenden winst. Hoeveel precies wist men niet; de afrekening is nog bij de PNEM. Voor licht laat men 35 cnt per K.W.U. betalen, voor klein kracht 25 cnt 12 motoren. De groot-industrie wordt natuurlijk tegen een lager tarief bediend; daarmede worden telkens afzonderlijke contracten gesloten.

Burgemeester Verheugt tijdens de ingebruikname van de waterleidingen (bron: HKK Myerle)Burgemeester Verheugt tijdens de ingebruikname van de waterleidingen (bron: HKK Myerle)

De werkeloosheid is erg geweest; daar is een tijd geweest, dat gemeente aan 60 arbeiders werk verschafte, terwijl ± 100 menschen van de vakbonden geld trokken. Thans zijn die cijfers rexpectievelijk 4 en 30. Het werk, dat gemeente door die arbeiders liet verrichten bleek niet erg productief; voor 3½ H.A. moergrond, die, met toevoeging van zand tot weiland werden aangelegd, kon men – niettegenstaande het best weiland heet te zijn – dit jaar niet meer dan f. 180 huur bedingen.

Het raadhuis staat op invallen; men zou wel een nieuw willen bouwen, maar wacht daarmede, tot het vast zal staan, of Mierlo soms bij Helmond zal gevoegd worden. Wethouder Keeren (Hout) is voor annexatie; wethouder Knoops (dorp) wil daarvan niets weten. Het drinkwater is slecht; vooral ook te Hout; de brandweer is niet veel: in 1920 brandden er bij ééne brand 31 woningen af. Het lustoord Molenheide is 50 H.A. groot; het terrein behoort aan Mierlo en werd aan de ondernemers: Vermeulen-Ansems, Van Nuenen en Bernard Schulte verhuurd voor f. 500.

Lustoord Molenheide, 1920 (bron: RHCe)Lustoord Molenheide, 1920 (bron: RHCe)

Mierlo heft 10% gemeentelijke belasting van de entree’s; dat bracht in 1920 f. 3.000 op en in 1921 f. 1.800. Toen werd door de ondernemers voor eene reusachtige reclame meer dan f. 30.000 en f. 18.000 uitgegeven. Thans maakt men geen reclame meer, en verwacht men, dat men geld zal verdienen. Er is o.a. een groot ven, waarop een 24 roeibootjes, waarmede men à raison van f. 0,60 per uur kan schipperen. Entrée is f. 0.75 per dag.

Mierlo heeft een eigen vroedvrouw; geneeskundige hulp wordt te Hout verleend door Dr. Nuyens uit Helmond; te Mierlo-dorp door Dr. Van Erp uit Geldrop. De zich in Mierlo ontwikkelende tuinbouw ging te niet; ten gevolge van de valuta konden de producten – vooral erwten en boonen – niet naar Duitschland en waren hier te lande niet met behoorlijke winst te verkoopen. De verbouw van Mierlosche kersen blijkt zeer voordeelig; tijdens den oorlog werd tot f. 0,80 per K.G. betaald; in 1921 werd gemiddeld nog ruim f. 0,20 besteed.

Distributiebedrijf dacht men lang afgewikkeld; dezer dagen kwam echter nog eene navordering uit den Haag van f. 6.900 voor leveranties in 1917 en 1918. Men wist daar niets van en kan dat ook niet meer nagaan. Mijn reprimande (in 1918) aan den burgemeester schijnt toch wel ten goede te hebben gewerkt; hij maakt niet meer zooveel moeielijkheden als vroeger, en heeft dientengevolge zelf ook niet zooveel moeielijkheden.

Den 21 Juni 1928 bezocht ik Mierlo en Leende. Men is in Mierlo zeer verlangend naar de oplossing van de hangende annexatiequaestie; de bouw van een nieuw Raadhuis, de drinkwatervoorziening van den Hout en nog veel meer hangt van die oplossing af. Ik kreeg den indruk, dat eene meerderheid bestaat vóór de annexatie. Vroeger rivaliseerden de parochies Mierlo-Dorp en de Hout. Dat is nu vrijwel gedaan, de Hout bleef zich uitbreiden en groeit langzaam maar zeker Mierlo Dorp over het hoofd.

De eerste fabriek van De Haes, 1906 (bron: HKK Myerle)De eerste fabriek van De Haes, 1906 (bron: HKK Myerle)

Het teveel aan woningen is thans opgeheven: Philips huurde van gemeente alle ledig staande woningen en plaatste daarin gezinnen met veel groote meisjes. De lager-onderwijswet 1920 kostte aan Mierlo f. 130.000. Het openbaar onderwijs is er opgeheven; schoolhoofd Knaapen werd door Pastoor niet overgenomen; hij ging met zijn gezin naar Indië.

Mierlo hoort tot het Waterschap van de Aa; moet afwateren door een dubbelen grondduiker onder de Zuid Willemsvaart even voorbij Helmond. De ééne duiker is verstopt; de andere voor 50% verzand. Daardoor wordt in Mierlo veel waterbezwaar ondervonden. Om gelden te vinden om wegen te verharden, wordt van het jaar voor het eerst eene speciale belasting geheven; de maximum opcenten op de grondbelasting. Van het kanaal Eindhoven-Zuid Willemsvaart wordt een druk gebruik gemaakt, o.a. door de firma de Haes.

Autofabriek Jumbo (bron: HKK Myerle)Autofabriek Jumbo (bron: HKK Myerle)

Mierlo wordt meer en meer eene industrieplaats; daar vestigden zich eene automobielfabriek (N.V. Jumbo), de bontweverij van Ign. De Haes, de haspelarij en dekenweverij van Swinkels, de steenfabriek van v.der Meeren, de stroohulzenfabriek (N.V. Het Zuiden) en de tijken en tentlinnenweverij van Gebrs. v.d. Zande. Sinds geruimen tijd is er heel geen werkeloosheid. Er zitten 2 à 3 arbeiders in den Raad. Geen socialisme dat naam heeft; men merkt er niets van. Bij de laatste verkiezing werden 23 stemmen op socialisten uitgebracht.

 

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.