skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

De Dieze

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 30 juni 2009
bijgewerkt op 12 augustus 2021
De Dieze stroomt vanaf de Citadel in Den Bosch via de Ertveld Plas naar Fort Crèvecoeur om daar in de Maas uit te monden. Bij Engelen splitst zich het Diezekanaal af. Terwijl de scheepvaart het kanaal volgt naar de schutsluis, loopt de hoofdafwatering via de spuisluizen van de Dieze zelf.

Tegenwoordig wordt de naam Dieze slechts gebruikt voor het stuk rivier tussen ’s-Hertogenbosch en de Maas, vanaf het punt waarop de Dommel en de Aa samenvloeien en samengaan met de Zuid-Willemsvaart. Dat gebeurt zo’n beetje onder de Diezebrug in Den Bosch. Maar lang geleden was Dieze of Diest ook de benaming voor de rivier ten zuiden van de stad, de huidige Essche Stroom. Dit zijriviertje dat bij Halder in de Dommel uitmondt, werd toen als de hoofdstroom gezien.

Vandaar dat de riviertakjes die binnen de stadsmuren van 's-Hertogenbosch vielen samen de naam Binnendieze kregen. Later zag men de Dommel als hoofdstroom en kreeg dus ook het stuk tussen Halder en 's-Hertogenbosch de naam Dommel. De Binnendieze behield echter haar oude naam, al dragen de verschillende takken ook wel een eigen naam, zoals Vughterstroom en Groote Stroom.

De Dieze stroomde vroeger recht door het fort Crèvecoeur aan de Maas. Dit fort is in 1587 bij de monding van de Dieze opgericht ter blokkering van vijandelijke scheepsvaart naar ’s Hertogenbosch. In 1701 zijn daar ter plekke sluizen aangelegd in de Dieze, waarmee het gebied ten noorden van de stad onder water gezet kon worden. Het plan was ontworpen door Menno van Coehoorn. Hoge kosten en verzet van verschillende landeigenaars vertraagden het werk tot 1735 (en toen was het uiteindelijk nog maar in verkleinde vorm gerealiseerd). Na de Franse inval van 1747 werd het fort echter niet meer onderhouden.

In 1890 werd het Diezekanaal geopend, waardoor het waterpeil niet meer alleen vanuit het fort beheerst kon worden. In 1937 werden de twee oostelijke bastions en de oostelijke gracht vergraven ten behoeve van de rijksweg 's Hertogenbosch-Hedel. Na de oorlog werden het kanaal en de sluizen gedempt en ontmanteld. Het haventje aan de Maas is nog het enige zichtbare restant. Tegenwoordig wordt de uitgediepte en hergraven zuidelijke gracht als Diezebedding gebruikt. Hierin ligt een stuw die de afwatering van het grootste deel van Oost-Brabant reguleert.

Bekijk ook

Rivieren in Brabant

Water in Brabant

Reacties (5)

R. Stokman zei op 28 december 2009 om 15:49
Hoe lang is het Diezekanaal
Mariët Bruggeman, namens BHIC bhic zei op 19 januari 2010 om 12:59
Beste Mevrouw/Mijnheer Stokman,

De Dieze is eigenlijk een gekanaliseerde rivier, maar het stukje wat Diezekanaal genoemd wordt loopt van 's-Hertogenbosch naar Engelen en bedraagt 4 km. Daarna loopt de Dieze langs Crèvecoeur tot de Maas (2,2 km) en van Engelen via het kanaal Engelen-Henriëttewaard tot de Maas (1,9 km). Ik hoop dat u hiermee uit de voeten kunt.
Petra den Otter van Bergen zei op 22 maart 2021 om 19:29
Mijn overgrootvader Johannes, Jan Toebak, heeft dit mee uitgegraven. Hierdoor heeft hij in bokhoven zijn vrouw leren kennen, wilhelmina Dorenbos.
Jan kwam uit Lage Zwaluwe. Er waren daarmee ruim 800 mannen aan het werk gezet volgends de boeken.
ruud hulsman zei op 15 december 2023 om 18:19
Ik Ruud Hulsman ben samen met mijn collega Kees van Hoof bezig met de afronding van een boek over de buurtschap het Reut t.p.v. fort Isabella. Dit fort en het dorp Vught liggen vlakbij de rivier de Dommel. Ik heb weleens gelezen dat heb dorp Diessen haar naam ontleent aan Deusone! Tegenwoordig draagt de stroom in Diessen de naam Reusel. Deze stroom watert uit in de Achterste Stroom en vervolgens in de Essche stroom. Kan het misschien zo zijn dat
de namen Dommel, Reusel en Essche stroom van jongere datum zijn. Mijn idee stamt niet van onderstaande website, maar ze behandelt wel het probleem.
https://www.canonvannederland.nl/nl/page/150145/oudste-vermelding-van-deusone

Hoe zit dat nu, is het dorp naar de stroom genoemd of omgekeerd. En als deze rivier hier eens ter plekke Dieze heette, wat heeft dat dan voor gevolgen? Betekent dit dan dat de namen Reusel, en Essche stroom van jongere datum zijn?
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 18 december 2023 om 08:58
Dag Ruud, bedankt voor je interessante vragen! Ik ga eerst even te rade bij mijn oud-collega Henk Buijks, die zeer veel weet over de geschiedenis van Brabantse wateren en namen. Hopelijk hoor je hier snel meer.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.