Bezoekers van Breda zien de Grote Kerk vaak aan voor een kathedraal. Maar dat is dit godshuis niet – het is in gebruik bij de protestantse gemeente – en dat is het ook nooit geweest.
Preekstoel in de Antoniuskerk (foto: A.J. v.d. Wal. Bron: Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 340.690)
In Breda zetelt pas sinds 1853 een bisschop. In dat jaar werd de Antoniuskerk tijdelijk in gebruik genomen als kathedraal. Die functie vervulde de kerk totdat de neogotische Barbarakathedraal aan het einde van de negentiende eeuw werd geopend. De Antonius werd een gewone parochiekerk.
Rond 1965 werd duidelijk dat de Barbarakathedraal dringend moest worden gerestaureerd. Besloten werd om dit niet te doen. Kathedralen waren uit de tijd. De zetel van de bisschop ging naar de nieuwe Michaëlkerk in een nieuwbouwwijk van Breda. Die kerk heette voortaan ‘bisschopskerk’ in plaats van kathedraal.
Rond 2000 stond de Michaëlkerk op de nominatie om gesloopt te worden. Ook was het besef gegroeid dat een bisschop eigenlijk in het centrum van de stad moet zetelen. De Antoniuskerk was daar als enige katholieke kerk nog over. De keuze was dus gemakkelijk: in 2001 werd de kerk voor de tweede keer kathedraal.
Tijdens het rijke roomse leven stond de kerk onder de hoede van onder andere kanunnik J.P. Antonissen, die nog op hoge leeftijd (hij was van 1886) de parochie bestierde in de jaren vijftig. Hij had twee kapelaans: J.A. Verster en Fr. M.A. Zander (hieronder op de foto). En wie herinnert zich pastoor J.M. Huysmans nog, die in de jaren zestig de eucharistieviering voor zijn rekening nam? Hij kreeg eveneens hulp van kapelaan Zander.
Kapelaan Fr. M.A. Zander (foto: coll. Katholiek Documentatie Centrum, nr. AFBK-3a1863)
Pastoor Antonissen predikt tijdens de inwijding van de Vredeskapel, gebedshuis en oorlogsmonument, op de hoek van de Heijbeeksestraat en Broekakkerstraat te Nispen. (foto: Foto Sturm, Roosendaal, bron: coll. Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen, nr. F0018)
In de Antoniuskerk St.Janstraat te Breda gingen wij van kindertehuis St.Anna,elke dag s morgens naar de kerk.St.Anna zat er bijna tegen aan.Ik heb daar ook mijn eerste communie gedaan in 1949.Ook het vormsel vond daar plaats.Ik ben dus rooms katholiek.We moesten vroeger altijd een muts op in de kerk.Die vergat ik nog wel eens omdat ik altijd haantje de voorste wilde zijn.Zo moest ik dan achter in de kerk gaan zitten.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 5 december 2018 om 14:58
'de eersten zullen de laatsten zijn', was dan voor jou wel echt heel letterlijk Jo. Bedankt voor je verhaal over deze kerk. Weet je ook nog wie toen de pastoor was?
adrie van Rijsbergen-Engbersen
zei op 27 januari 2019 om 14:47
In deze kerk werd ons petekind Marleen gedoopt.
Hilde Jansma
bhiczei op 30 januari 2019 om 09:46
Wat leuk Adrie. Wat het een mooie plechtigheid?
Tom Brejaart
zei op 11 oktober 2023 om 12:08
Jaja mijn zus was de eerste vrouwelijke organiste in de Antoniuskerk waarvoor Pastoor Antonissen toestemming moest vragen aan bisschop Hopmans om een vrouw als toekomstig organiste
het 'koor' mocht betreden wat na breed overleg werd goed gevonden.
Wij woonde in de St.Jansstraa en waren dus buren van pastoor Antonissen die regelmatig bij ons koffie kwam drinken bij ons huis gezin van 10 kinderen waarvan ik er nog een van beb als 93 jarige (nu dus Oktober 2023) enz.enz.
Tom Brejaart
zei op 11 oktober 2023 om 12:19
Nog even aanvullend op bovenstaande mijn zus Fien Brejaart was piano lerales en pastoor Antonissen wilde graag dat mijn zus Fien organiste zou worden en ook Bisschop Hopmans woonde in de St.Janstraat dus alles vlakbij
Norah
zei op 11 oktober 2023 om 20:00
Heel bijzonder, Tom! En een pracht beroep.
Het is toch eigenlijk van de gekke dat er nog toestemming gevraagd moest worden. Ik neem aan dat dit toch na de oolog geweest is...
Mvg.
