St. Jan de Doper in Gassel: de lange strijd voor een eigen parochie

Het duurde tot 1802 voor de Gasselse katholieken ook daadwerkelijk een eigen parochie mochten vormen. Oorspronkelijk kerkten de Gasselaren nog in hun oude kapel, maar in 1880 werd een grote, nieuwe parochiekerk ingewijd.

Het eerste kerkgebouw van Gassel was een kapel uit 1375, gewijd aan de Heilige Joannes Baptista. Rond 1600 werd deze kapel tijdens de oorlog tegen Spanje verwoest. In november 1601 kregen de inwoners van Gassel toestemming om 10 morgen land te verkopen om aan geld te komen voor de herbouw van hun kerk. Na de Vrede van Munster in 1648  werd de kapel gevorderd en gesloten.

Bijna anderhalve eeuw lang konden er dus in Gassel geen katholieke erediensten meer worden gehouden. Pas in 1728 kreeg men de pastoor van Escharen zover dat dat hij de mis zou gaan opgedragen in een schuurkerkje. Pastoor Bloemarts (1725-1779) kwam daarvoor één keer per week, maar wel op een doordeweekse dag (!) naar Gassel. Ook op de dag van de Gasselse kermis kwam meneer pastoor de mis opdragen. In 1768 werd de situatie voor de Gasselaren iets gunstiger: de pastoor van Escharen kreeg een kapelaan, die de pastorale taken van Gassel voor zijn rekening zou gaan nemen.

Omstreeks 1800 kregen de katholieken hun kapel terug, maar men wilde inmiddels méér, en wel een eigen parochie. Grote tegenstander daarvan was natuurlijk de Esterse pastoor, want een zelfstandig Gassel zou hem veel inkomsten kosten. Pastoor Berents ging in zijn argumentatie bij het bisdom dan ook diep in op het geldelijk beheer van de Gasselse gemeenschap. Gassel droeg in de buitengewone belasting van het Land van Cuijk slechts voor vier procent bij (en dan nog alleen onder veel geweeklaag), terwijl een nieuwe pastorie zeker 2.000 gulden zou gaan kosten. Hoe kon zo’n dorpje nou een eigen kerk willen?

Het werd een langdurig getouwtrek waarbij de landdeken van Cuijk een tijdlang de vicaris-generaal van het bisdom negatief over Gassel adviseerde. Er leek eerst nog een compromis uit te komen, waarbij Gassel wel een eigen pastoor zou krijgen, maar verder onderhorig zou blijven aan Escharen. Maar tenslotte werd Gassel op 22 februari 1802 met toestemming van de vicaris-generaal Sijben toch een volledig zelfstandige parochie.  

De Gasselse gemeenschap wilde nu ook wel een kerk die een beetje tóónde. In 1812 werd daarom aan de oude kapel een toren aangebouwd. In 1847 kwam er een nieuw orgel in het kerkje. In 1863 werd de kerk vergroot en de pastorie verbeterd. Ten slotte begon men in 1874 aan de bouw van een geheel nieuwe kerk, die in 1880 in gebruik werd genomen.