Gidsen maken de kerk van Velp schoon

Ik zie met regelmaat onder een verhaal staan, zoals bij deze; " Deze foto-oproep verscheen in de rubriek 'Kijk naar Toen' in de Graafsche Courant, waarin we op zoek zijn naar de persoonlijke verhalen achter een foto." of van soortgelijke strekking. Wat ik me dan afvraag : "zijn er daarop dan helemaal geen reacties op gekomen?" Over het algemeen krijg je via een krant de meeste reacties en zou je die in het verhaal al kunnen verwerken. Maar dit is dus niet het geval (mag ik aannemen)??

Goede vraag, Gerard! We verwijzen in 'Kijk naar Toen' in de kranten naar de bijbehorende verhaaltjes op onze website. Mensen kunnen hier dus zelf hun reactie onder een foto zetten, op dezelfde manier als jij dat nu hebt gedaan, of ons hierover bellen of mailen. Deze foto-oproep over de kerk in Velp komt waarschijnlijk in de loop van volgende week in de Graafsche Courant; natuurlijk hopen we dan op reacties. Vaak komen die ook; soms niet. Het is altijd afwachten of een foto verhalen losmaakt.

Op deze foto is echt wel een reactie te geven...
Er gaat een heel verhaal vooraf aan de "schoonmaak" op deze foto..

De precieze stichtingsdatum van de oude parochiekerk van Velp aan de pastoor Loefsweg is niet bekend. Zeer waarschijnlijk had de kerk als oorspronkelijke vorm de pijler basilica, de aller-oudste vorm van kerkenbouw. Zo rond het jaar 700, ten tijde van de H. Willibrordus zijn de inwoners van Velp waarschijnlijk bekeerd tot het Katholieke geloof. De rijksdienst Monumentenzorg deed in 1961 aanvullend onderzoek naar het kerkje n.a.v. een onderzoek in 1957 van de Rijksdienst voor oudheidkundig bodemonderzoek. Uit het onderzoek bleek dat het eerste kerkje heeft bestaan uit een bijna vierkant koor en een breed, langwerpig schip, nog altijd terug te zien in de muren van het kerkje. In het schip trof men altaarfunderingen aan en resten van bakstenen grafkelders. Tegen het einde van de 13e eeuw werd aan het Romaanse kerkje een plompe vierkante toren van baksteen gebouwd, waarbij de tufstenen westgevel gedeeltelijk werd gesloopt. Tijdens de restauratie van de kerk in 1961 werden oorspronkelijke kenmerken zichtbaar gemaakt. De kerk van Velp heeft veel doorstaan tijdens haar bestaan, in 1674 ging de torenspits door brand verloren. Bijzonder is dat de kerk nooit in hervormde handen is geweest, dit dankzij de bescherming van de katholieke heer van Pfalz-Neuburg uit het vrije land van Ravenstein. Na diverse verbouwingen en verfraaiingen groeide de Velpse kerk uit haar jasje.. en zo rond 1930 begon de tand des tijds haar werk te doen. In 1937 werd precies in het midden van de parochie een nieuwe parochiekerk gebouwd aan de Tolschestraat en ondertussen verviel het oude kerkje, wat al zoveel eeuwen had doorstaan steeds verder.. Er lagen wel diverse voorstellen voor een bestemming van het oude kerkje: een magazijn voor het opbergen van onderhoudsgereedschap voor de dijken.. een onze lieve vrouwe kapel, een sint Antoniuskapel, een Beersche maasmuseum, jeugdgebouw, parochiehuis of vergaderzaal.. Voor geen van de gedane voorstellen was echter geld beschikbaar.. Het oude kerkje raakte in een deplorabele staat, het kerkhof raakte overwoekerd, de oude poort werd geforceerd..
Nadat in 1944 Canadese soldaten ingekwartierd hadden gelegen in het oude kerkje, was er niet veel meer over van het godsgebouw.. de soldaten hadden al het bruikbare hout eruit gesloopt en aangestookt, het plafond was ingestort en de meeste leien waren van het dak. Het voorstel werd gedaan om de oude kerk dan maar te slopen!! Gelukkig kwam het zover niet, Monumentenzorg maakte de restauratie mogelijk. Pastoor Bertens, herder van Velp wees de Nederlandse gidsenbeweging op het leegstaande kerkje.. op 21 juli 1963 werd door Mgr. Bluyssen de plechtige inzegening gedaan van de Maria Visistatie Kapel van de Nederlandse gidsen beweging.
Nu komen we bij de bovenstaande foto, waarop gidsen (vrouwelijke padvinders) de kerk schoonmaken. Waarschijnlijk zal deze foto genomen zijn zo rond de plechtige inzegening van de kerk rond 1963.. Overigens was het kerkje nog niet "toekomstbestendig".. de gidsen waren maar slecht af en toe aanwezig, waardoor er sprake was van te weinig ventilatie met doorslag van vocht in de muren tot gevolg... Van de mogelijkheid tot bezichtiging van de kerk, werd maar weinig gebruik gemaakt. Na overleg met het bisdom, verkocht het kerkbestuur van Velp in 1970 de oude kerk aan het gemeentebestuur van Grave voor het symbolische bedrag van 1 euro. Het gemeentebestuur gaf het kerkje in bruikleen over aan de stichting kunst in het kerkje, die nog altijd en met grote regelmaat exposities en concerten organiseert in het kerkje, waardoor dit prachtige, eeuwenoude en beeldbepalende monument voor Velp bewaard kan blijven! ( het uitgebreide verhaal over de oude parochiekerk van Velp staat in het boekje Velp Van eeuwen geleden....tot heden)

Goed overzichtelijk verhaal Monique.
Maar de gidsen waren dan wel meiden uit Velp zelf ?
Zo ja, dan zullen er vast nog wel enkele herkenbaar zijn om er namen bij te vinden.

Hallo Gerard,

Voor zover ik weet geen meisjes uit Velp, pastoor Bertens kende de gidsenbeweging uit een vorige parochie... ik heb altijd gedacht dat de meisjes ook daar vandaan kwamen. Heb nog even wat oude krantenartikelen erbij gezocht: "niet ver van de Holenberg, het nationaal centrum van de Nederlandse Gidsenbeweging in Schaijk, is door Mgr. Bluyssen een kerkje ingezegend dat is toegewijd aan Maria, de patrones van de gidsen" ........... Juffr Twaalfhoven, de Nat. commissaresse bracht de gidsen onder het oog, dat het kerkje als middelpunt moet worden beschouwd voor alle gidsen en kabouters..Verder nog een artikel: Om kwart over twaalf trad de Rosa de lima groep uit Scheveningen aan rond de vlaggenmast voor de openingsceremonie. Vanuit alle streken van het land waren gidsen naar Velp gekomen om deze grote gebeurtenis mee te maken..Nog een artikel: Honderden kabouters en gidsen op nationaal feest in Velp.. van heinde en verre kwamen ze naar Velp, om gezamenlijk het feest te vieren van Maria Visistatie, de plaatselijke groepen uit de omgeving van Velp hadden het feest al op 2 juli gevierd... Nogmaals voor zover ik weet was er in Velp geen meisjes groep gidsen actief, maar de meiden op de foto zijn zo te zien met de fiets, dus uit de omgeving zullen ze zeker komen...

Ah, Monique dus niet uit Velp zelf.
Stel: het is te achterhalen waar de vorige parochie van Pastoor Bertens was.
En stel : Het is een plaats in Brabant [rekening houdend met het feit dat ze met de fiets waren[is Gelderland ook mogelijk]. Dan kan BHIC dit verhaal ook onder die plaatsnaam sorteren / taggen. En wie weet worden daar dan personen herkent of nog mooier herkent een persoon zichzelf met haar mede-gidsen.
Het blijft "wishfull thinking" . En wellicht 'een speld in een hooiberg'.

Hallo Gerard,

Zou Schaijk in dit geval dan een aanknooppunt kunnen zijn? het krantenartikel heeft het immers over het nationaal centrum Holenberg in Schaijk als centrum van de gidsenbeweging... als dit een centrum is geweest waar gidsen uit heel Nederland elkaar ontmoeten, dan zal er misschien ook weleens gezocht worden via deze site naar gidsen..holenberg..schaijk...
Het is maar een idee.. ( als ik het goed heb, kwam pastoor Bertens uit de buurt van Valkenswaard, hij was daar of in de buurt, in elk geval geestelijk adviseur van de opleiding gezinsverzorgsters...)

Ja Monique. Schaijk lijkt me dan inderdaad meer voor de hand liggend als Valkenswaard. Al hoe wel men ondanks de slechtere wegen in die tijd voor zulk een afstand zich niet liet afschrikken.
Onder Schaijk vind je de volgende verhalen op BHIC over gidsen :
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/ravennest
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/kampvuur

In Schaijk was tussen 1946 - 1964 Lamb. Van Berkel pastoor.
En ik kan vinden dat er een Pastoor Bertens in de jaren 60 pastoor was in Valkenswaard.
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-h-nicolaaskerk-in-valkenswaard

In 1963 was ik gidsenleidster in Hoofddorp, ver weg dus van Velp.
Ik herinner me dat de Nederlandse Gidsenbeweging een kerkje kocht in Velp.
Ik heb altijd gedacht dat dit over Velp ging bij Arnhem
Tot ik 30 juli j.l een bezoek bracht aan de VVV in Grave.
Ik zag daar een kaart met als afzender: KERKJE VELP en tekeningetjes van 900 jaar historie op 0,1 km. Toen realiseerde ik mij dat het kerkje van de NGB wel eens in Velp NB gestaan zou kunnen hebben.
En inderdaad. Op de website zag ik de foto met gidsen bij het kerkje.
Ik denk dat het idee van de NGB was dat veel groepen van deze kerk gebruik zouden maken.
Maar... je gaat niet zomaar van Hoofddorp naar Velp. Onze kampen waren in de provincies Noord Holland of Utrecht, verder kwamen we niet.
Monique schrijft over Schaijk. In Schaijk vierden wij met vele gidsen- en kabouterleidsters (en vrienden/echtgenoten) in 1970 Kwartslag 70 (25 jarig bestaan).
Dit werd Dachvaert Schaik genoemd. Een Dachvaert is een vijfjarige bijeenkomst.

Goed 'uitpluiswerk' Els van Dongen-Caarts. Ja je kunt hier geen duimpje {=leuk} of hartje { = geweldig} plaatsen zoals op facebook. Dus dan zo maar !