"Ik ben de 24ste telg uit het gezin Berends in Mill. Eten doe ik nog altijd vlug. 's Avonds kwamen er drie pannen met aardappelen op tafel en dan moest je snel zijn. Op was op", vertelt hij met een brede lach. Aan zijn jeugd heeft hij alleen maar goede herinneringen. "We woonden op een boerderij: eten was er voldoende. Voor de rest hadden we niet veel, maar je had ook niet veel nodig."
Zijn 23 broers en zussen zijn geboren uit drie moeders: de eerste echtgenote van Martien - Elisabeth Daamen - krijgt acht kinderen en overlijdt als ze 35 is. Zijn tweede vrouw - Johanna Gerrets - baart één kind en overlijdt twee jaar later op haar 40ste. Zijn derde echtgenote - Geertruida de Klein, Martiens moeder - krijgt vijftien kinderen.
"Er zijn broers en zussen die mijn moeder voornamelijk zwanger hebben meegemaakt. Maar zo bijzonder was dat niet allemaal: in Wanroij was een gezin met wel 34 kinderen", relativeert Martien. Als hij in 1937 wordt geboren, is zijn oudste zuster 37 jaar. "De oudsten waren toen al uit huis, hadden zelf alweer kleine kinderen. We waren niet met z'n 24'en tegelijk thuis."
Toch is het een hele bedoening om het huishouden draaiende te houden. "We hadden een lange houten tafel en daaraan zaten we. Op banken natuurlijk, want zoveel stoelen waren er niet. 's Ochtends werd er spek gebakken en daar sopten we onze boterham in. En 's avonds de aardappelen. Maar er was genoeg. We hadden koeien, kippen en een luxe paard. Dus 'ginne Bels’. We leverden nog melk aan de fabriek dus daar kregen we ook weer wat voor terug. Soms was dat ook een soort karnemelk: heel dunne yoghurt. 'Fiets' noemden we dat en daar kon weer melkepap van worden gemaakt."
Aan je jeugd komt een eind op je twaalfde verjaardag. "Lagere school af, dan ging je werken. Ergens helpen op een boerderij waar ze iemand konden gebruiken. Dat scheelde in de kosten en er kwam weer wat meer ruimte." Armoede heeft Martien nooit gekend. "Of ik ooit iets nieuws heb gehad? Mijn zusje was naaister. Die haalde kleren uit elkaar en zette ze dan binnenstebuiten weer in elkaar. Maar met Sinterklaas kregen we allemaal een cadeautje. Soms had je een matrozenpakje, maar er was altijd íets voor je."
De opvoeding komt vooral voor rekening van zijn zussen. "Van mijn moeder heb ik leren koken, maar voor de rest was de zorg voor mijn zussen. Mijn vader benadrukte ook vaak dat mijn moeder moest blijven zitten; dat wij het zelf moesten doen." Eén keer in de week wordt de teil gevuld met warm water. "Daar werd de stookketel voor het varkenseten voor gebruikt. Die werd vrijdag goed schoongemaakt en zaterdag werd het waswater daarmee verwarmd. Als laatste zat je een beetje in het lauwe water van de anderen, maar je wist ook niet anders."
Echt verbaasd heeft hij zich nooit over de grote aantallen. Bijna achteloos vertelt Martien dat er in de oorlog nog twee onderduikers in de kast in de keuken zaten verstopt. Of dat jaren later het gezin Van Balveren uit Oss als vakantiegangers naar de boerderij kwamen. Vader en moeder met tien kinderen die gewoon er nog eens bij kwamen. "Die sliepen dan op zolder."
Als Martien negen jaar is, overlijdt zijn vader die dan 74 jaar is. "Veel herinneringen heb ik niet aan hem. Wel dat ik vaker een tik met de pet kreeg. Ik zat het dichtst bij hem aan tafel en als een ander wat had gedaan, kreeg ik die tik, want ik was toch in de buurt." Zijn moeder - twintig jaar jonger - overlijdt op haar 79ste. Ze is vanaf haar 52ste weduwe. Totaal komen er 104 kleinkinderen. Eigenlijk 110, want zijn broer neemt zes kinderen aan waarvan de ouders overlijden door koolmonoxidevergiftiging. Zelf heeft Martien vier kinderen. Van al zijn broers en zusters is hij nog met drie zussen over. "Ik denk met veel warmte terug aan mijn jeugd, maar ik vind het leven nu ook mooi. Ik heb veel kennissen en bekenden uit alle windstreken.
Twintig mailtjes op een dag zijn geen uitzondering. Da's toch ook mooi?"
