Het barmeisje aarzelt. Ze is nieuw en lijkt zich geen raad te weten met het hellende kelderluik vlak voor zich. Haar handen zitten als klemmen om het flessenkrat dat ze voor zich uit draagt. Ze blijft stokstijf staan.
Het is donderdagavond. Het loopt tegen tienen. Vriend Maarten en ik zijn zojuist op de binnenplaats van café De Keurvorst neergestreken om er, zoals elke week na ons potje biljarten, de sores op het werk, het gedoe thuis en het laatste wereldnieuws te evalueren. We bestellen een Hertog Jan van de tap en steken tevreden een eerste sigaret op.
(het verhaal gaat verder onder de foto)
foto Theo Audenaerd
De aarzeling van het meisje is mij niet ontgaan. Geruisloos glijd ik van mijn barkruk en loop naar haar toe. “Zal ik een handje helpen? Kleine moeite hoor!” Ik trek het koord met het ijzeren contragewicht naar me toe. De katrol doet de rest. Het zware luik dat uit twee delen bestaat vouwt open. Ze bloost tot achter haar oren en prevelt zachtjes “dankjewel”. Voetje voor voetje gaat ze met het volle krat de stenen trap af. Ik volg haar. Op de onderste trede blijf ik staan. Ik ben met stomheid geslagen. Het zien van de chaotische verzameling fusten, kratten, leidingen, snoeren en twee blinkende, roestvrijstalen duizend-liter-biertanks onder een door de tijd geteisterd gewelf, doet mijn hart sneller slaan. Een groter contrast tussen lang geleden en nu is nauwelijks denkbaar. Dit had ik niet verwacht onder de vloer van mijn stamcafé. Meer dan twintig jaar heb ik, zonder het me te realiseren, gedronken, gelachen, geouwehoerd, geruzied, gevierd, getreurd en gebiljart boven een kelder uit de late middeleeuwen. Die eerste, overweldigende aanblik zal mij niet meer loslaten; de keldergeest is in mij gevaren. Het jaar 2009 loopt op zijn eind.
***
Het jaar 2020, dat rotjaar dat ons nog decennia lang zal bijblijven als het jaar waarin het coronavirus Covid-19 de wereld op zijn kop zette, ligt achter ons. Het barmeisje uit de Keurvorst werkt al jaren niet meer als barmeisje. Ze is ondertussen afgestudeerd als psycholoog. Vriend Maarten Smulders is ook niet meer onder ons en zelfs de rookruimte achter 't café behoort tot het verleden. Het dubbele kelderluik is er nog wel. Het gaat op dezelfde manier open als destijds. Het contrast tussen het eeuwenoude keldergewelf en de roestvrijstalen biervaten eronder is onverminderd spectaculair. In de loop der jaren hebben we deze en vele ander andere kelders in beeld gebracht, beschreven, getekend en voor iedereen zichtbaar gemaakt in dit kloeke boek. We geven het de naam ONDERSTEBOVEN. Wat begon als idee voor een expositie, is in tien jaar tijd uitgegroeid tot een interessante aanvulling op de geschiedenis van Ravenstein.
ONDERSTEBOVEN wordt uitgegeven door Stichting Vestingwerken Ravenstein (SVR)
Vanaf 1 mei is het boek (320 pagina's) te koop voor 35 euro (excl verzendkosten) bij de SVR (info@vestingravenstein), bij het Toeristisch Informatiecentrum Ravenstein, bij boekhandel Derijks in oss, Boekhandel Dekker van de Vegt in Nijmegen en Boekhandel Adr.Heinen in Den Bosch.
