Al jaren ligt de doos met allerlei papieren van mijn in 2000 overleden vader onderin de slaapkamerkast. Wachtend op het moment dat iemand de oud-papierbak openzet en alles er in een vloeiende beweging in laat verdwijnen. Of… tot het moment dat ik er alsnog in ga snuffelen op zoek naar interessante informatie over mijn (voor)ouders. Eind 2020 heb ik pas tijd om mij in de inhoud van de doos te verdiepen. Ik haal de bananendoos naar beneden. Met stijgende interesse begin ik te lezen, te noteren, te sorteren en op internet te zoeken naar de ontbrekende details. Hieronder het resultaat.
Mijn opa en naamgenoot Aart is geboren op 16.2.1876 te Maasdriel als zoon van Wouter van Bockel (1844-1889) en Teuntje Donker (1847-1919). Zijn vader is tuinman te Maasdriel. Op 6 oktober1889 wordt het gezin vaderloos 'door blikseminslag tijdens het maaien van gras langs de Maasdijk'. Plots is mijn 13-jarige opa de steun en toeverlaat voor zijn moeder Teuntje en jongere zus Geertje Peterke (1879). In die tijd betekent dat hard werken om geld in het laatje te brengen. Dat zal mijn opa tot 31 december 1949 als middenstander doen. Hij is dan bijna 74 jaar!
Mijn opa huwt op 17 december 1914 (hij is dan 38 jaar) te Maasdriel met mijn oma Cornelia Cretier, geboren te Rossum op 9.6.1884. Het gezin woont in Kerkdriel. Mijn opa heeft, voor die tijd niet ongebruikelijk, een handeltje in zelf geteelde groenten en fruit (waaronder rode bessen) die hij in 1920 nog verkoopt via de Bossche Veiling. Op enig moment treedt hij op als commissionair in groenten en fruit. Ook vist hij op de Maas en verkoopt lokaal de gevangen vissoort Alver (in Kerkdriel geniet hij daardoor bekendheid als “de Alverman”).
Blikje karbiet
Hij schoolt zich in metaalbewerking. Daarvoor is hij zelfs in Duitsland in de leer geweest. Niet vreemd dus dat hij in de dertiger jaren een rijwielhandel en herstelinrichting opstart te Driel. Het zijn armoede jaren voor de middenstander en zijn gezin (Aart en Cornelia en de kinderen Hendrina (1915) en Wouter(1922). Mijn vader vertelde eens dat de weekomzet zich wel eens beperkte tot de verkoop van een blikje karbiet (voor de koplamp van de fiets) ten bedrage van 25 cent. Maar… opa ging niet bij de pakken(drager) neerzitten!
In 1938 verschijnt een bekendmaking en worden het woonhuis, de werkplaats, grond en inboedel in de Kerkstraat te Kerkdriel in twee etappes openbaar verkocht. Dat moet voldoende kapitaal hebben opgeleverd om eventuele schulden af te lossen en een doorstart te maken als rijwielhandelaar in de Snellestraat 14 te ‘s-Hertogenbosch. Vanaf dat moment is hij rijwielhandelaar (tot 1950) met een bijbaan als dodendrager bij begrafenissen (tot 1959).
Op de pof
Tussen de familiedocumenten tref ik Opa’s kasboeken aan (vanaf 1922 tot 1950). Er blijkt frequent op de pof te worden gekocht en gerepareerd. Mijn opa wordt hierdoor gedwongen zelfs voor kleine reparaties een goed georganiseerde administratie te voeren. Er moet bij velen en bij herhaling tot betaling worden gemaand. De schrijfstijl van de aanmaningen is behoorlijk nederig want … als je klant wegblijft dan ben je verder van huis! Sommigen betalen echter nooit meer. Ik zie vele bekende en mij onbekende Bossche en Drielse familienamen als nog openstaande debiteur voorbij komen. Tja, zo gaan die dingen.
Tijdens de oorlogsjaren is het repareren van de (nog) niet gevorderde rijwielen van groot belang voor ieders mobiliteit. Mijn opa is de oorlogsjaren blijkbaar goed doorgekomen want hij koopt in september 1946 alweer 15 nieuwe fietsen aan bij de N.V. Rijwielenfabriek “Serva” te Geldrop. Bij de geldsanering van Lieftinck worden zijn banktegoeden geblokkeerd en moeten bankbiljetten worden ingeleverd. Na onderzoek worden alle geblokkeerde tegoeden eind 1946 weer vrijgegeven. Tot en met december 1949 blijft hij actief in zijn zaak.
Pannetje soep
Vanaf 1951 woont hij met mijn oma in een duplexwoning aan de Baksvelstraat 21 (beneden) te Deuteren. Ik zie hem nog zitten in een leunstoel, zich verwarmend aan de grote kolenkachel in de verder beperkt verlichte woonkeuken.
Ze leven zuinig van hun gespaarde geld en de in 1957 ingevoerde AOW uitkering. Mijn vader levert in de winter op de fiets een pannetje soep bij zijn ouders af. In januari 1960 overlijdt Oma; een week later overlijdt ook Opa. Ze worden te Orthen begraven. Tot op de dag van vandaag is hun graf nog zichtbaar en keurig verzorgd. Dat hebben ze beiden wel verdiend!
Mijn opa en naamgenoot Aart is geboren op 16.2.1876 te Maasdriel als zoon van Wouter van Bockel (1844-1889) en Teuntje Donker (1847-1919). Zijn vader is tuinman te Maasdriel. Op 6 oktober1889 wordt het gezin vaderloos 'door blikseminslag tijdens het maaien van gras langs de Maasdijk'. Plots is mijn 13-jarige opa de steun en toeverlaat voor zijn moeder Teuntje en jongere zus Geertje Peterke (1879). In die tijd betekent dat hard werken om geld in het laatje te brengen. Dat zal mijn opa tot 31 december 1949 als middenstander doen. Hij is dan bijna 74 jaar!
Hij schoolt zich in metaalbewerking. Daarvoor is hij zelfs in Duitsland in de leer geweest. Niet vreemd dus dat hij in de dertiger jaren een rijwielhandel en herstelinrichting opstart te Driel. Het zijn armoede jaren voor de middenstander en zijn gezin (Aart en Cornelia en de kinderen Hendrina (1915) en Wouter(1922). Mijn vader vertelde eens dat de weekomzet zich wel eens beperkte tot de verkoop van een blikje karbiet (voor de koplamp van de fiets) ten bedrage van 25 cent. Maar… opa ging niet bij de pakken(drager) neerzitten!
In 1938 verschijnt een bekendmaking en worden het woonhuis, de werkplaats, grond en inboedel in de Kerkstraat te Kerkdriel in twee etappes openbaar verkocht. Dat moet voldoende kapitaal hebben opgeleverd om eventuele schulden af te lossen en een doorstart te maken als rijwielhandelaar in de Snellestraat 14 te ‘s-Hertogenbosch. Vanaf dat moment is hij rijwielhandelaar (tot 1950) met een bijbaan als dodendrager bij begrafenissen (tot 1959).
een goed georganiseerde administratie te voeren. Er moet bij velen en bij herhaling tot betaling worden gemaand. De schrijfstijl van de aanmaningen is behoorlijk nederig want … als je klant wegblijft dan ben je verder van huis! Sommigen betalen echter nooit meer. Ik zie vele bekende en mij onbekende Bossche en Drielse familienamen als nog openstaande debiteur voorbij komen. Tja, zo gaan die dingen.
zijn banktegoeden geblokkeerd en moeten bankbiljetten worden ingeleverd. Na onderzoek worden alle geblokkeerde tegoeden eind 1946 weer vrijgegeven. Tot en met december 1949 blijft hij actief in zijn zaak.
