Het is nu, begin mei, weer de tijd voor beroepskeuze. In de vijftiger jaren bood de St. Jozefschool in Uden zo’n test aan, uitgevoerd door het Gewestelijk Arbeidsbureau in ‘s-Hertogenbosch. M’n ouders waren heel benieuwd naar de uitslag, maar dat werd een teleurstelling.
Na enkele weken werden de jongens die zich hadden opgegeven, op de vrije woensdagmiddag uitgenodigd voor de test. In de klas kreeg iedereen een boekwerk waarin diverse gemakkelijke opgaven met voor iedere toets een tijdslimiet. Later op de middag kwam de individuele test. De opdracht was een stalen voorwerp uit elkaar te halen en weer in elkaar te steken tegenover een man die je in het korte tijdsbestek beoordeelde!
De uitslag kwam getypt op een A-5je, ondertekend door de beroepskeuze-adviseur, vier weken later via de gemeente Uden. Ambtelijke molens draaien nu eenmaal langzaam. Op zaterdagmorgen 26 augustus raapten mijn ouders de envelop van de gangvloer en lazen de negatieve uitkomst. Het was de tweede tegenvaller, ik moest namelijk al de klas over doen. Het hele gezin was ontgoocheld, ook nu nog komen herinneren naar boven. Terug na een dag aardappelen rapen, vertelde moeke mij de onplezierige uitkomst.
Ondanks de smeekbede naar vakmensen, was het advies: ‘Ambachtsschool kan niet aangeraden worden, wel kan eenvoudig geoefend fabriekswerk aanbevolen worden.’ Kortom, ik was goed als fabrieksarbeider!
Een jaar later riep de bovenmeester elke leerling naar voren en moest je de vraag naar het vervolgonderwijs beantwoorden. Voor mij was dat duidelijk de nieuwe LTS in Uden voor het metaalvak, dus niet in vaders voetsporen. Ik wachtte tevergeefs op een kennisgeving van de school. Nadat vader stappen had ondernomen, bleek ik niet ingeschreven te zijn!
Ondanks de testuitslag waren m’n ouders en ik voor een vakopleiding. Door een afmelding was er plaats in de metaalklas met het maximale aantal leerlingen, de ‘houtklas’ was slechts voor driekwart gevuld.
Het theorielokaal was op de vliering van de Petrusschool, het praktijkonderwijs was drie kilometer verderop, op het Industriepark in de fabriekshal van Nieuwenhuizen Kunststoffen. Daar hing een indringende fenolstank van bakeliet. We betraden nieuwsgierig het lokaal: werkbanken zonder bankschroeven, gereedschap en lesmateriaal ontbraken: ‘het vak smeden was uit de tijd’. Zonder moeite doorliep ik het onderwijs, al had ik op de Ambachtschool in Veghel meer kennis opgestoken.
Twee jaar later overhandigde Pastoor De Louw persoonlijk het Getuigschrift. Ook de ouders waren uitgenodigd, vader en moeke straalden. Zonder vakantie zat ik een week later in het volle bedrijfsleven. Als actieve ‘krullenjongen’ mocht ik elders in het land mee op karwei, met minimale gereedschappen werd het werk geklaard en ik volgde avondonderwijs. Achtervolgd door nachtmerries werd ik kwaad en gaf de schuldige meester een schop tegen z’n kont, waarna ik bezweet wakker werd.
Door de resultaten waren m’n ouders opgelucht; in de praktijk kun je je bewijzen, want iedereen bezit bijzondere vaardigheden. Op 56-jarige leeftijd met 41 dienstjaren kreeg ik de vraag om vrijwillig het boeiende werk met nieuwe ontwikkelingen op te geven. Enigszins met tegenzin nam ik het voorstel aan. Geëindigd als onderhoudsmonteur bij Philips Medical Systems in Best, keek ik groots terug, zéker door het gevolgde vakonderwijs.
En smeden “uit de tijd”? Zelfs kinderen worden er nu in het Eindhoven Museum vertrouwd mee gemaakt.
De huidige uitslag van de eindtoets is nog steeds zoals 65 jaar geleden. Volgens een bericht van AD.
“Boze brief vmbo-begeleider over Cito-item Jeugdjournaal massaal gedeeld.”
Helena
zei op 12 mei 2017 om 00:05
Mooi verhaal, Rini.
Als meisje in die jaren (nou ja, paar jaar later...) werd het meestal: verpleging, onderwijs, kantoor of huishoudelijk werk. Na (r.k.) huwelijk verloor je als vrouw in de eerste twee richtingen tot zeker ca. 1970 ook nog eens je vaste benoemingen.
Nog eerder was het mogelijk minder belangrijk hoe men scoorde in diverse testen?
Bewaard gebleven rapportje van mijn moeder uit 1920 [ toen 4e leerjaar] met daarop alleen de volgende drie opmerkingen: 1. Gedrag: Uitmuntend. 2. Vlijt en vorderingen: Uitmuntend. 3. Bijwonen der H. Mis: Redelijk wegens grooten afstand.
De uitslag kwam getypt op een A-5je, ondertekend door de beroepskeuze-adviseur, vier weken later via de gemeente Uden. Ambtelijke molens draaien nu eenmaal langzaam. Op zaterdagmorgen 26 augustus raapten mijn ouders de envelop van de gangvloer en lazen de negatieve uitkomst. Het was de tweede tegenvaller, ik moest namelijk al de klas over doen. Het hele gezin was ontgoocheld, ook nu nog komen herinneren naar boven. Terug na een dag aardappelen rapen, vertelde moeke mij de onplezierige uitkomst.
Twee jaar later overhandigde Pastoor De Louw persoonlijk het Getuigschrift. Ook de ouders waren uitgenodigd, vader en moeke straalden. Zonder vakantie zat ik een week later in het volle bedrijfsleven. Als actieve ‘krullenjongen’ mocht ik elders in het land mee op karwei, met minimale gereedschappen werd het werk geklaard en ik volgde avondonderwijs. Achtervolgd door nachtmerries werd ik kwaad en gaf de schuldige meester een schop tegen z’n kont, waarna ik bezweet wakker werd.
