skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Truus Smulders-Beliën (1902-1966), eerste vrouwelijke burgemeester van Nederland

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 4 september 2013
bijgewerkt op 6 maart 2023
De eerste, en lange tijd enige, vrouwelijke burgemeester in Nederland was Truus Smulders. Direct na de oorlog, in 1945, solliciteerde zij naar de vacante burgemeestersfunctie in Oost-, West- en Middelbeers. Voor die sollicitatie had ze wel een bijzondere motivatie: ze wilde het burgemeestersambt van haar man, die in de oorlog in Duitsland was omgekomen, namelijk “openhouden voor haar zoon”.

Luister naar onze speciale podcast over Truus Smulers-Beliën

 

Die reden om het burgemeestersambt te ambiëren, paste in de traditie van de familie Smulders. Al sinds 1830 hadden Smulders’ hier onafgebroken het burgemeestersambt uitgeoefend. Ook in andere Brabantse gemeenten als Someren, Asten en Vessem hadden leden van de familie Smulders aan het hoofd van het gemeentebestuur gestaan. Het hoorde bij de toenmalige bestuurlijke verhoudingen op het platteland.

Geertruida Catharina Theresia Maria Beliën werd op 20 november 1902 in Oirschot geboren. Haar vader was hoofd van de openbare school in Oirschot. Truus trad in zijn voetsporen door na haar mulo-opleiding voor het onderwijs te kiezen. Zij volgde de kweekschool bij de zusters Franciscanessen van Oirschot en werkte van 1924 tot 1932 als onderwijzeres in Oirschot en Eindhoven. Dat eindigde toen zij trouwde met Jan Smulders, vanaf 1927 burgemeester van Oost-, West- en Middelbeers.

Truus Smulders-Beliën was door haar achtergrond en opleiding uitermate geschikt voor het “vak” van burgemeestersvrouw, waarvoor ze traditioneel vooral op sociaal-maatschappelijk gebied actief was. Zo was ze onder andere voorzitster van het plaatselijke damescomité.

In juli 1944 werd Jan Smulders door de Duitsers gearresteerd, omdat hij weigerde mannen aan te wijzen voor tewerkstelling in Zeeland. Samen met een aantal Brabantse collega's die om dezelfde reden waren ingerekend, werd hij geïnterneerd in Kamp Vught. Bij het naderen van de geallieerde legers werd hij op transport gezet om op 20 april 1945, onderweg naar Dachau, door de Duitsers te worden geëxecuteerd.

Op 16 april 1946 volgde zijn weduwe hem op als burgemeester. Truus Smulders had handig gebruik gemaakt van een condoleancebrief, waarin de toenmalige Minister van Binnenlandse Zaken Beel haar min of meer plichtmatig had verzekerd, dat zij zo nodig een beroep op hem kon doen. Zij hield hem aan die toezegging en Beel draaide na een gesprek met haar de oorspronkelijke voordracht van de Brabantse Commissaris van de Koningin terug.

Truus Smulders-Beliën was bij de inwoners van “de Beerzen” enorm geliefd, vooral dankzij haar betrokkenheid. Die waardering leidde bij haar koperen ambtsjubileum tot een opmerkelijk cadeau: “ons mevrouw” kreeg na een inzamelingsactie een Dafje aangeboden, de tweede volautomaat die in de Eindhovense fabriek van de band was gerold. “Moeder van de Beerzen” was in deze jaren haar eretitel.

Maar in de loop van de jaren zestig begon haar autocratische, op het verleden geënte stijl van besturen tegen haar te werken. In maart 1966 bood zij nog namens de burgemeesters van Nederland een cadeau aan bij de verloving van prinses Beatrix en prins Claus. Twee maanden later werd zij ernstig ziek opgenomen in het Groot Ziekengasthuis in 's-Hertogenbosch. Zij overleed daar op 11 juni 1966.

Op haar honderdste geboortedag, 20 november 2002, kreeg zij van de Beerse bevolking een standbeeld, vervaardigd door Ria Franc in opdracht van de Heemkundekring Den Beerschen Aard en de gemeente Oirschot.

Lees de uitgebreide biografie van Truus Smulders door J. Beliën op Thuis in Brabant.

Aanvulling: we ontvingen haar bidprentje (zie hieronder): 

 

 

Reacties (4)

Jan Aerts zei op 9 februari 2024 om 17:30
Haar benoeming had als randvoorwaarde dat er een gemeentesecretaris werd aangesteld.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 9 februari 2024 om 20:20
Ah bijzonder, Jan. Weet je toevallig ook de reden daarachter?
Jan Aerts zei op 12 februari 2024 om 16:39
Het ontbreken aan ambtelijke kennis .
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 12 februari 2024 om 18:21
Aannemelijk want mevrouw Smulders dook er 'zo maar' in. Door de jaren heen heeft ze dat gebrek zeker ingehaald.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.