|
Nieuwkomer Hoekman kende geen pardon voor de losbandige en criminele families in Oss en werkte compromisloos om de criminaliteit de kop in te drukken. Deze houding, aangevuld met zijn protestantse achtergrond, zorgde ervoor dat hij veel kwaad bloed zette in de Osse onderwereld. Bovendien nam Hoekman een belangrijke positie in: wie bij één van de fabrieken in Oss wilde werken, moest via hem een bewijs van goed gedrag krijgen.
Hinderlaag
Dat verstrekte hij niet zomaar: Hoekman eiste informatie over verdachte criminelen. Wie niets zei, kreeg het bewijs niet en kon het baantje bij de fabriek ook vergeten. Vrij snel werden plannen beraamd om de wachtmeester uit de weg te ruimen. Op tweede Paasdag 1893 keerde Hoekman’s avonds laat terug van zijn ronde en werd vanuit een hinderlaag doodgeschoten.
|
foto: collectie Stadsarchief Oss
|
Aanvankelijk verliep het moordonderzoek maar moeizaam, de befaamde Osse zwijgplicht deed zijn werk. Totdat de criminelen twee weken na de begrafenis in hun overmoed besloten het lijk op te graven. Naar verluidt was het plan om het stoffelijk overschot in drie stukken te snijden en te verdelen op de stoep van de fabrikant Jurgens, de pastorie van de deken en de marechausseekazerne - vertegenwoordigers van de economische, geestelijke en wereldlijke macht.
Laffe daad
De uitvoering verliep anders: nadat ze wel een herdenkingskrans voor Hoekman met stront hadden besmeurd, werden de mannen gestoord tijdens het openen van het graf. Deze grafschennis kreeg al snel landelijke bekendheid en leidde tot grote verontwaardiging. Ook in Oss werd schande gesproken over deze laffe daad en het zorgde ervoor dat Ossenaren gingen praten wie de daders zouden zijn. Uiteindelijk werden vier verdachten voor het gerecht gebracht en tot gevangenisstraffen variërend van tien jaar tot levenslang veroordeeld.
De zerk van Hoekman is 10 juli 2017 naar een restauratie-atelier in Lith gebracht zodat het keurig is hersteld voor de herdenking van de sterfdag van de wachtmeester, volgend jaar, 125 jaar na dato.
Jeroen van Boxtel, student van HAS Geo & Media Design, heeft het verhaal van Hoekman - en andere aspecten van de Bende van Oss - verwerkt in verschillende infographics. Benieuwd? Klik dan hier.
