Jack@

Ben jij bekend met het artikel van G. Berkelmans, Vrouwen van Stand. Het predicaat 'joffrouw' in de laatmiddeleeuwse archivalia van de stad 's-Hertogenbosch en haar Meierij, in: Noordbrabants Historisch Jaarboek 13 (1996), blz. 52-79. Ik kan je het eventueel toesturen (PDF).

Het grappige is dat dames in de 14e-15e eeuw eerder als jonkvrouwe werden aangeduid dan hun broers als jonker (tenzij het eentje was uit de hogere echelon). Desalniettemin zal het bewustzijn van de jonker-status van vader op zoon en ook via dochters zijn doorgegeven. Dus wie het was erfde het door ook via dochters en wie het niet was in het stedelijk patriciaat kon door een gunstig huwelijk, carrière en aankoop (vaak een combinatie) en geluk (b.v. het kinderloos sterven van de jonker-broers) de jonkerstatus wel bereiken. Dat bedoelde ik feitelijk met een afstammingslijntje vanaf de 13e eeuw naar de 15e eeuwse Geffense Van Vladerackens.

Ben jij bekend met de argumenten die de latere Vladerackens gebruikten om die adellijke afstamming (en van wie) te onderbouwen?

Ze zitten ook in Giessen e.o.
Zie DOEKEFKES http://www.doekefkes.nl/index.php/rechterlijke-archieven/2015-09-14-04-38-31/capelle-ra-59
RA 59 ’s Grevelduijn-Capelle Fol. 56v.Op huijden desen 28e novembris 1596 compareerden Arent van Vladeracken, schoultes tot Ghiessen, procuratie Schartogen Bosch 29-12-1595, ende gaf over met eender vrijer ghiften soo recht is Adriaen van Clootwijck. Betaald wordt via een wilkeur.
Fol. 57r Eodem anno et die compareerden Arent van Vladeracken voorss ende gaf over met eender vrijer ghiften soo recht is Peeter Wouter Coppenss.
Fol. 57r Eodem anno et die compareerden Arent van Vladeracken voorss ende gaf over met eender vrijer ghiften soo recht is Jan Denijss alias Haen. Betaald wordt via een wilkeur.
Fol. 57v Eodem anno et die compareerden Arent van Vladeracken ende gaf over met eender vrijer ghiften soo recht is Niclaes Hanrickss. Betaald wordt via een wilkeur.
Fol. 58r Eodem anno et die compareerden Elijsabet van Staeckenbroeck weduwe Joncheer Geeraert van Vladeracken, in sijn leven heer van Ghiessen, Jockheer Johan van Vladeracen mede als voocht van de weeskijnderen van Geeraert, sijn broer, ende gaven over met eender vrijer verlije soo recht is Huijbert Geeritss.
Fol. 90r Eodem anno et die compareerden Peeter Aertss, secr, namens Arent van Vladerecken, schoutent tot Ghissen, namens Joncheer Johan van Vladeracken ende joncfrou Lijsbet van Starckenbroeck, brouwer tot Ghissen, procuratie Ghissen 20-1-1597, ende gaf over met eender vrijer ghifte soo recht is Hanrick Franckss.

Beste Hans, dat zijn 2 verschillende zaken.
Wat iemand vindt van een status of maatschappelijke positie is subjectief en dus minder goed bruikbaar bij historisch onderzoek.
Het tweede deel van je reactie verbindt de Vladerackens met heel andere families, louter alleen omdat ze ridder waren, of zich zo noemden (denk aan de niet als adel erkende religieuze ordes), of omdat ze op het kasteel van geffen gewoond hebben. In de chronologie van de 2 heerlijkheden geffen en nuwelant zijn nogal wat wisselingen van de wacht (bezit) geweest, die zeker niet allemaal als familiechronologie veralgemeniseerd kunnen worden.

Desalniettemin is de geschiedenis van de heerlijkheid nuwelant een interessant onderzoeksonderwerp. Bijvoorbeeld de locatie van eerdere kasteelwoningen en de samenhang van de kastelen die tegelijkertijd in de kleine heerlijkheid bestonden, zijn nog niet goed onderzocht. Of op basis van de etymologie (de meer dan 35 schrijfwijzen van nuwelant die allemaal andere archiefbronnen aanboren, of het verder zoeken in de Belgische, duitse en luxemburgse archieven, om maar een spoor te noemen.

Jack@

Hoewel ik je mening onderschrijf meen ik toch bij de Geffense Van Vladerackens te kunnen opmerken dat hun status zodanig was dat een jonker-aanduiding wel op zijn plaats is.

Ik ben onbekend met Alkmaarse Vladeracken-archief en de argumenten die de Vladerackens gebruikten om die adellijke afstamming (en van wie) te onderbouwen.

De meeste voorouders van de Geffense tak behoorden tot het Bossche stedelijke patriciaat maar via de Van Nuwelants kom je toch uit op een geslacht van ridders en schildknapen die zeker vanaf begin 13e eeuw generaties lang heer van Geffen en/of Nuland waren.

In het regionaal archief Alkmaar vind je het familiearchief van een (mogelijke) tak van de Vladerackens. De corrupte gemeentearchivaris van 's-Hertogenbosch, Van Zuylen (volgens het archief in alkmaar!), verkocht Bossche archiefstukken aan de Vladerackens waarmee zij probeerden een adellijke herkomst te bewijzen. Tot 2 maal toe door de hoge raad van de adel afgewezen in de 19e eeuw. Er bleken door de vladerackens nogal eens documenten vervalst te zijn om adel te kunnen aantonen. Dat gebeurde overigens op veel grotere schaal. Daarom zijn familieverbanden niet zomaar altijd bewijsbaar op basis van één bron.

Wat ook enigszins 'roet' in de zoektocht gooit, is het feit dat veel 18e en 19e eeuwse schrijvers (w.o. Kroniekschrijvers) vaak de term jonker gebruikten voor 'voorname lieden'. Dit was echter zeker geen jonkheer titel, iets wat latere schrijvers soms klakkeloos aangenomen hebben.

Egbert@

Nog niet maar ik verwacht wel dat ze bij de oudste Deynken (Daniel) uitkomen. Ik vermoed dat deze een Stakenborch-telg is die met een Somerens meisje (Haengreve?) bezit in Someren/Lierop heeft verworven.

Arnd van Vladeracken die ca.1330/35 huwde kan chronologisch gezien gemakkelijk een kleinzoon zijn geweest van de gelijknamige Helmondse schepen. Zekerheid ontbreekt echter. De Van Vladerackens schijnen uit Helmond verhuisd te zijn want je komt ze pas eind 14e eeuw weer tegen.

In 1311 (12 januari) zien we twee Van Vladerackens in Sint Oedenrode (of Liempde) gegoed zijn. Een Arnd van Vladeracken heeft dan 12 bunder land in leen van Willem de Cruudener. Deze had ter delging van een schuld van de hertog het goed te Jekschot en goederen in Liempde en Sint-Oedenrode in leen gekregen. Een Jan van Vladeracken wordt in dezelfde oorkonde genoemd als gezworene van Sint-Oedenrode (ONB tot 1312 dl. 1, nr. 835).

Zekerheid valt moeilijk te verkrijgen maar met nader onderzoek zal e.e.a. wellicht aanvullend en beter beargumenteerd kunnen worden.

@Hans

Bedankt voor je reactie.

De Geffense Vladerackens zijn dus niet bewijsbaar aan de Somerense te koppelen.

De stamreeks van de Geffense Van Vladerackens kan als volgt gereconstrueerd worden.

Arnd van Vladeracken, schepen van Den Bosch 1352, † voor … 1368
X ca. 1330/35 Gheerborch, † na … 1368, weduwe

Gerard van Vladeracken, schepen van Den Bosch 1369/70, † voor … 1369
X ca. 1360 Liesbeth dr. Jan Coptiten

Jacob van Vladeracken, diverse malen schepen van DB, † na 21-9-1427, weduwnaar
X voor … 1399 Heilwig dr. Jan van Nuwelant, † voor … 1422, weduwe van Rycout die Borchgreve

Mr. Gerard van Vladeracken, † voor … 1473, dokter in de rechten 1465, hr. van Geffen 1454
X ca. 1435 jkvr. Margriet van Best, dr. Peter van Best en van Alveraet Dicbier.

Etc.

De periode vóór stamvader Arnd van Vladeracken is wat onduidelijk. Het zou best kunnen zijn dat deze Arnd dezelfde Arnd van Vladeracken is als de persoon die op 30-9-1355 een erfcijns van 30 schellingen , met als onderpand de helft van een erfgoed op de Vughterdijk, verkocht aan zijn broer Jan gend. Rover van Vladeracken (A.C.M. Kappelhof (1980), THG van DB regest 390).

Dan zou je enerzijds aan de broers Arnd gend. Vulroc van Vladeracken en broer Jan van Vladeracken uit 1350 kunnen denken.

Anderzijds kunnen de broers Jan Rover en Arnd ook identiek zijn aan de zonen van een Roelof gend. Rover Deynouds zn van Vladeracken bekend die in Oisterwijk gegoed was en ook onder de benamingen Van Tongerlo en Van Oirschot bekend staat. Deze Roelof Rover van Vladeracken had diverse wettige en natuurlijke kinderen: Jan Rover van Vladeracken (van Os), heer Arnd priester, Henrick en als bastaarden Peter, Heyn en Lysbet. Waarschijnlijk valt een Paul Rover Teschmaker (= Pauwels van Vladeracken) ook aan te merken als een bastaardzoon.

Kortom de afkomst van Arnd van Vladeracken, de stamvader van de Geffense Van Vladerackens blijft nog even duister.

Egbert@

Over de oudste Limburgse Van Kessels heb ik vorig jaar het volgende geschreven:
https://groups.io/g/MiddeleeuwseGenealogie/message/14475

@ Hans

Dank voor je uitgebreide bericht.

Ik ken de akten uit 1350 en 1383. In 1350 is sprake van de goederen van Vladeracken zonder die verder te specificeren. In de akte van 1383 wordt gesproken over de twee boerderijen: "duobus mansis dictus tgoet te Vladeracken". De watermolen worden in geen van deze akten genoemd.

Er kan nergens gesteld worden dat er in Someren sprake is geweest van een kasteel Vladeracken, zoals sommige bronnen wel beweren.

Het kasteel in Geffen werd rond 1500 gebouwd door de familie Vladeracken die in die tijd de heerlijkheid in bezit kreeg. De naam van deze familie maakt het zeer waarschijnlijk dat zij afstammen van de Vladeracken's uit Someren, maar is dat bewijs ook te leveren?

Hoe en wanneer de goederen van Vladeracken in bezit kwamen van Jan van Kessel blijft voorlopig ook nog onduidelijk.

Jean Coenen heeft mij ooit verteld dat hij een connectie met Kessel bij Maren had gevonden, maar hij vermeldt in zijn boek over Someren niet waarop dat is gebaseerd. Ik ben er altijd vanuit gegaan dat zij stammen van het Limburgse Kessel gezien het gebruikte familiewapen.

De familie van Kessel uit Someren blijft een probleem. Er zijn bij de afstammelingen personen met dezelfde voornaam uit verschillende huwelijken van hun vader. Het opstellen van een duidelijke genealogie blijft daarmee ondoenlijk.

De Vladerackense goederen (in Someren) werden in 1350 door Arnold gend. Vulroc zoon wijlen Henrick zoon wijlen Deynken van Vladeracken verkocht aan zijn broer Jan van Vladeracken.
Bron: Th.Ign. Welvaarts, Zomeren naar de Archieven van Postel’s Abdij (1892), blz.62 met verwijzing naar een Bosche schepenakte.

Het goed Vladeracken bestond uit twee hoeven en een watermolen. In 1383 verkocht Jan van Kessel, zoon wijlen ridder Jan van Kessel, een erfpacht uit twee hoeven te Vlerken aan Gerlach van Erpe.
Bron: Jean Coenen, Hertog Jan en de Zummerense mens. Een overzicht van de geschiedenis van Someren en Lierop (2001), blz. 76.

Het lijkt me dat tussen 1350 en 1383 het goed Vladeracken via verkoop of vererving is overgegaan naar de Van Kessels.

Kijken we terug naar 1350 dan zien we daar 3 generaties Vladeracken. Genoemde Arnold (Arnd) Vulroc, elders Vilroc en Vilroch genoemd, is in 1325 schout van Boxmeer en wordt in 1338 leenman genoemd van heer Otto van Kuyc, heer van Cuijk, voor leengoed in het Land van Cuijk. De drie zonen van Arnd: Henrick, Deynken en Arnd Vilroc van Vladeracken spelen een rol in de opschudding die in 1363 in Gemert werd veroorzaakt. Op grond daarvan werden ze in 1364 tot ongewenste personen in Brabant bestempeld. De zonen van Arnd Vulroc van Vladeracken zullen gezien hun actieve rol nauwe verwanten geweest zijn van de familie Van Ghemert, heren van Gemert, die na 1363 een toontje lager moesten gaan zingen. De Commandeur van de Duitse Orde, benadeelde in de opschudding van 1363, trok aan het langste eind.

Gezien zijn vermeldingsperiode 1325-1350-> lijkt Arnold Vulroc van Vladeracken omstreeks 1300 of wat eerder te zijn geboren. Dat maakt – bij de aannamen van een generatiebreedte van 30 jaar – dat vader Henrick zn van Deynken rond 1270 of eerder zal zijn geboren. Dat maakt van Henrick van Vladeracken een jongere tijdgenoot van Arnold van Vladeracken die we in 1281 en 1283 zien als schepen van Helmond (ONB tot 1312 deel I, nr. 381 en 394). De precieze onderlinge verwantschap valt niet te zeggen. Arnold kan een oudere broer maar ook een oom zijn geweest van Henrick Deynken van Vladeracken.

Van Jan van Kessel, zoon van ridder Jan van Kessel, uit 1383, kan opgemerkt worden dat Coenen abuis is in zijn veronderstelling dat de Brabanse familie uit Kessel bij Maren afkomstig is (Coenen, blz.67). Het familiewapen met vier ruiten van de Somerense Van Kessels laat overduidelijk zien dat ze een zijtak zijn van de Limburgse Van Kessels. Van Jan van Kessel weten we dat hij in of kort voor 1383 gehuwd was met Margriet dochter van Willem van Stakenborch en diens vrouw Mechtelt. Een broer van Jan of een jongere zoon van Jan was een heer Gooswijn Moel (lees Moedel), die in Megen de waardigheid van rector van de kerk vervulde (rector ecclesie ~ dienstdoende pastoor). Van deze heer Gooswijn Moel is een mooi afbeelding van zijn familiewapen bekend.
http://www.bhic.nl/maisi_ajax_proxy.php?mivast=235&mizig=210&miadt=235&miaet=185&micode=1232&minr=14820639&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mizk_alle=211&miview=viewer2

De benaming Gooswijn Moel doet veronderstellen dat zijn moeder of grootmoeder een dochter of zuster was van Gooswijn Moedel van Sceepstal alias Van der Donc uit Aarlebeke. Van vader ridder Jan van Kessel wordt evenwel verondersteld dat hij gehuwd was met een Christina of Agatha van Boxmeer. Het is een leuke puzzel om te achterhalen hoe de juiste verwantschap in elkaar zit. Ik ben er nog niet uit.

Die vermelding in 1243 had ik uit:
Taxandria 1906, pagina 136
"Reeds in 1243 wordt een Arnold van Vladeracken als schepen vermeld".

uiteraard zonder bronvermelding.

In het archief van Alkmaar bevinden zich ook een aantal gescande stukken van de de Brabantse tak van de familie van Vladeracken over de periode 1450-1600.
Dit is de link:
https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/collecties/archieven/archieven-2/details/NL-AmrRAA-79.017/keywords/vladeracken/withscans/0/start/0/limit/10/flimit/5

Kasteel Vladeracken (Nuland-Geffen) behoorde tot deze lijn schepenen in 's-Hertogenbosch.

Het wapen van Vladeracken komt ook voor in de wapens in kasteel Maurick te Vught.

Hallo Egbert,

1243 kun je schrappen. Die persoon komt niet voor in het ONB tot 1312 dl. I.
In Helmond is eind 1270 wel een schepen van die naam bekend.
De van Vladerackens zijn snel vanuit Someren uitgewaaierd en niet iedere persoon kan ik al thuisbrengen.

Ik zal je rechtstreeks berichten.

Groeten,
Hans