Dat Anthonis schepen was in Asten wil niet zeggen dat er bij zijn voorouders ook mensen zaten die een bestuurlijke functie vervulden. Hij kan door zijn huwelijk met de Astense Elske Groetens in een positie terecht zijn gekomen dat hij tot de meer gegoede ingezetenen kon worden gerekend.
Ik heb de Helmondse schepenakten doorgespit en vind daar toch maar weinig houwvast voor de herkomst van Anthonis Henrick Canters. In de meeste akten waarin hij voorkomt is dat vanwege zijn functie als bestuurder in Asten.
Onderstaande akte is interessant, maar uit het regest blijkt niet dat we hier met de Astense Anthonis Hendrick Canters te doen hebben.
Rechterlijk Archief Helmond 267, akte 329.
ANTHONIS HENDRICK CANTERS, mede voor GIJSBERT JANSSEN, zijn zwager, voor de ene helft, en JAN JANSSEN CANTERS, mede voor GIJSBERT JAN CANTERS, zijn broer, en LAUVREIJNS JOOSTEN en JOOST FRANSSEN, zijn zwagers, voor de andere helft, hebben vercocht aan mr. FRANCHOIS GUARRIER, licentiaat in de rechten, zekere jaarl. cijns van 32 st. die HENRICK HENRICX van WOENSEL vercocht heeft aan HENRICK JOOSTEN CANTERS (schepenbrief Mierlo 12-03-1578).
Get.: AB/PH. 23-02-1635.
Deze Anthonis heeft samen met zijn zwager Gijsbert Janssen een rente in handen gekregen, waarvan de andere helft in het bezit is gekomen van de broers Jan en Gijsbert Canters met hun zwagers Lauvreijns Joosten en Joost Franssen. De rente is afkomstig van Henrick Joosten Canters en is beschreven voor de schepenen van Mierlo.
Als we deze personen kunnen identificeren zijn we misschien een stap verder.
Er zijn meer mensen die Gijsbert Janssen heten. Opvallend vind ik het voorkomen van een Gijsbert Jans(s)en van Gennep in Nuenen, mer eigendommen in de buurt van Beekstraat. Dat is als je van Nuenen over Vaerle naar Mierlo gaat.
Jean Coenen schrijft in zijn boek "Gegeven Sint-Barbaradag 1300. Een overzicht van de geschiedenis van Nuenen, Gerwen en Nederwetten" over het goed Vaarle:
Vaarle was net als de hoeve Coll een leengoed van Oud-Herlaer. De familie Canters pachtte in de tweede helft van de17de eeuw nog steeds de hoeve.
Dat suggereert dat de familie Canters deze hoeve al langer pachtte, maar wie en hoe lang vermeldt Coenen niet.
pachters van aanzienlijke hoeven zaten ook vaak in de schepenbank. In hetzelfde boek vinden we dat in 1657 Lucas Hendrik Canters , hoevenaar op Vaarle, schepen van Nuenen werd.
In het Helmonds schepenprotocol zien we dat Lijske weduwe van Aert Hendrick Canters de hoeve Vaerle pachtte op 19-12-1649.
Er is een Henrick Joest Canters die samen met Jan Joest Walschartsoen cijnsbetalers zijn in het cijnsboek van Scherpenzeel-Heusch in Mierlo. Later blijken de 5 kinderen van Hanrick Joest Kanters die cijns te moeten betalen. De goederen waaruit die cijns moet worden betaald blijkt later in handen te zijn van Jan die Weer. We kunnen dus hier niet zien wie die 5 kinderen van Henrick waren. Henrick was volgens een akte in het schepenprotocol van Helmond van 11-12-1574 getrouwd met Yda dochter van Jan Walscharts.
In een akte van 01-02-1567 zien we in Helmond de broers Peter Canters en zijn broer Henrick een rente verkopen uit een huis te Mierlo-Hout. Jammer genoeg weten we niet wie hun vader is, maar in Helmond zien we op dezelfde dag wel een Peter Joest Canters optreden.
Op 28-01-1574 koopt Peter Joost Canters in Helmond een huis aan de Vossestraet. De voogden over zijn kinderen verkopen datzelfde huis op 19-09-1584. Peter Joost Canters en zijn vrouw Anna, dochter Matheus Lambrechts (Anneke Matheus Sweers) zijn dan al overleden.
Diezelfde kinderen van Peter Joost Canters verkopen op 27-11-1597 een erfrente uit een camp te Opwetten aan Anthonis Henrick Canters uit Asten. Er wordt geen familierelatie genoemd, maar het lijkt wel onwaarschijnlijk als die er niet zou zijn:
Rechterlijk Archief Helmond Inventarisnummer 244, akte 165. blz. 92
JAN JOOST CANTERS, wonende in het Godshuys van Postel, mede voor zijn zuster AELKEN, wed. van MARTEN van BRUSSEL, GOERT JAN PETERS, wonende te Mierlo, vanwege VREESKEN en ARIEN, kn. van w. HENRICK MICHIELS, en mede voor hen, WILLEM WOUTERS, wonende (hier) te Helmond, mede voor de oom van zijn vrouw, nl. AERT JOOST CANTERS, en voor TEEUWEN en MERIKEN, kn. van PEETER JOOST CANTERS, vader van de vrouw van voors. Willem Wouters, hebben vercocht aan THOENIS HANRICX CANTERS, wonende te Asten, en aan GOERT JAN PETERS, wonende te Vlierden, een erfrente van 3 gl., jaarl. te betalen uit een camp te Nuenen-Opwetten aan het Eijnde (Nuenense schepenbrief 13 aug. 1539). 27 nov. 1597.
Op 07-02-1598 verkopen dezelfde personen een pacht uit een huis te Mierlo.
Er was in Mierlo een Henrick Joosten Canters en in Helmond een Peter Joost Canters. Beiden hebben iets te maken met een Anthonis Henrick Canters. We weten dat er twee broers Henrick en Peter Canters zijn.
Het lijkt mij dat we de familie Canters moeten zoeken in het gebied Mierlo, Nuenen, Opwetten.
Het doorspitten van de schepenprotocollen van Mierlo en Nuenen van vóór 1600 en de cijnsboeken van de Heer van Helmond over Nuenen kunnen mogelijk meer gegevens opleveren.