wat betekent....

Impleta is volgens mij iets van "vervuld". Zou je de hele zin kunnen geven? De context erbij maakt het vaak makkelijker om de juiste betekenis te vinden.

Dit is de onverkorte doop:
Impleta ceremonia in Catharina filia Gerardi Wouters van Nerven et Aleijdis eus ux:
susept: tunc Michiel Wouters van Nerven et Jenneken Aert Wouters

Beste John, Inpletae ceremonium is
"Vervangende of opvolgende plechtigheid".

In dit geval zal de dopeling reeds gedoopt zijn geweest (bv nooddoop door een priester anders zou het 'sub conditione' zijn) en wordt deze nu "plechtig" definitief gemaakt voor Catharina, dochter van Gerardus Wouterszn van Nerven en van Aleijdis NN uxoris (zijn echtgenote)
Getuigen (Peter en Meter) waren "aen den fonte" (dus aanwezig) Michiel Wouters van Nerven en Jenneke (dochter- of echtgen. van) Aert Wouters.
[Bron: Leeszaalmedewerker EHC)
Met vr. gr.

succes,

John, - Mogelijk gaat het om een doop welke thuis en in 'nood' plaats gevonden heeft?
Dat de pastoor overtuigd was dat er een wettige doop had plaats gevonden en hij het niet nog eens 'sub-condtione' hoefde over te doen. Om het af te ronden het dan zo noteerde: De namen van kind, ouders en doopgetuigen en waarmee dan 'de ceremonie [volgens kerkelijke instructies] was afgerond'? Zou het niet anders kunnen verklaren.

Heb gezien dat de doopinschrijving in Goirle was en dat andere inschrijvingen in die periode wel volgens het gebruikelijke stramien genoteerd werden.

Ik meen dat 'sub-condtione' alleen gebeurde wanneer een priester niet helemaal zeker kon zijn of de vroedvrouw [ of andere persoon] de doopformule wel goed uitgesproken had.

Iedereen bedankt voor uw bijdrage/reactie.

Helena,
"Sub conditione" vervangt de (nood)doop door een niet-priester.
En Implatae Ceremonium zou "Vervangende of opvolgende" plechtigheid betekenen.

In EHC zijn er vermeldingen met:
"Implatae Cereminiq" bij RK huwelijken die eerder gereformeerd ook hadden plaatsgevonden door wettelijke voorschriften afgedwongen.

Daarmee maakte Rome het NDG huwelijk wettelijk; maar gereformeerd 'ongeldig' door "VERVANGING".

Als dit niet klopt; vergissen zich vele!

Een echte latijnspecialist zou daar bevestigend c.q. ontkennend (wetenschappelijk) op kunnen reageren.
Het begrip staat niet in mijn Latijnse woordenboek.
Die tekt luidde:

Matrimonium Implatae cereminciq; etc.
met daarin een verklaring dat het bruidspaar reeds wettelijk was gehuwd door een Dominee. (bij schepenhuw. deed men dat niet) Dat kwam wel eens voor in begin 18e eeuw toen RK bij placaat werd verboden.
De vebastering "Q" op het einde heeft te maken met "verfranst latijn" zeggen ze.
Maar ik ben ook geen echte Latijnman...

Nu maar hopen dat een "Latinist" zijn/haar bevinding nog eens 'n keer op dit forum wil zetten; dan hebben we zekerheid.

groetjes,,,

Theo,
Met het voorbeeld zoals bij een huwelijk: Zou je dan hier kunnen denken dat er mogelijk een niet-katholieke doop aan vooraf gegaan is? Dat zou dan elders genoteerd moeten staan...
Het lijkt me echter toch zeer onwaarschijnlijk gezien een doop eenmalig was/is en er vooraf wel eens een felle strijd ontstond wanneer er katholicisme en protestantisme binnen een gezin was en een kind gedoopt ging worden. De een wilde de ander dan wel eens 'voor' zijn om het kind gedoopt te krijgen in de 'juiste' religie. Daarna kon er immers niet 'herdoopt' worden. Neem het bekende voorbeeld van 1682 in Babylonienbroek (Den Hill) bij een kind van Ammarenske Kievits en Arie Stam... en zo zullen er wel meer voorbeelden zijn.

http://www.isis.salha.nl/SISIS.DLL/detail?fc=&c=34374&terug=x

Lijkt plausibel, Beste Helena, maar dwalen we dan af van de vraag?
Als het klopt wat men zei? dan is de term "Vervangende of opvolgende" op haar plek.
In jouw relaas zou die betekenis buiten proportie zijn.
Alternatief zou dan kunnen zijn, naar jouw idee, dat het betekent dat de dopeling uit een gemengd huwelijk is geboren.
Bij het betreffende huwelijk werden de dopen van het echtpaar niet genoemd en dus nemen we aan dat die beiden RK waren.
Maar zoals ik al meende; Een Latinist zou elke twijfel kunnen weg nemen.

Bij RK dopen van 'bekeerde' dopelingen zag ik de term nooit.
Als John zekerheid zoekt, mogen we de stellingen van EHC en jou, best verifiëren en vergelijken.
Dat kan alleen door iemand die het Latijn echt goed kent.

Ik zal nog eens rond vragen want als we het nog eens tegen komen willen we ook weten wat het inhoudt.

Toch?

Beste Theo, dan kies ik toch ook voor opvolgende plechtigheid waardoor de doop dan echt afgerond werd...totdat een echte Latijn-kenner me op een andere betekenis wijst. Kies hier niet voor een 'vervangende' doop [zoals het dan wel 'vervangend' zou kunnen zijn bij huwelijk volgens de door jou gevonden verklaringen?]. Er kon bij een doop nl. niet vervangen worden als er al gedoopt was. Eenmalig. [vandaar dat ik dat voorbeeld aanhaalde van die felle strijd.... wat overigens in dit gezin in Goirle helemaal niet van toepassing was, beiden waren RK]. Wel moest er -'kerkelijke voorschriften'- nog een en ander genoteerd worden in het Doopboek.

Ik heb dit overigens nog nooit eerder bij een doopinschrijving gezien.

Ik ook niet, maar John wèl.. Heleentje,
We zullen afwachten en zien,, of er nog een Latinist wil reageren. Of:
Misschien hebben ze in de Citadel nog ergens een 'echt' latijns woordenboek?
en anders t.z.t even kijken in RHICL.

gr,

Zie site van regionaalarchieftilburg: De doopinschrijving van 1658 is te zien op scan 20 van 160 van de Doop-, trouw- en begraafregisters | Goirle | 01 doopboek 1639-1722 en trouwboek 1637-1652, 1660-1710 en 1718 (RK).

Soms schreef deze priester in Goirle in die jaren alleen de letter B. of zelfs helemaal niets ervoor, maar weten we wel dat het om een doop ging.

Helena, Theo, ik kwam jullie discussie tegen toen ik op Google naar “impletae caeremoniae” zocht. Misschien helpt het volgende.

Alles komt uit het
Doop-, Trouw- en Begraafboeken van Goirle
Inventarisnummer 1
http://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoeken-in-databases/archieven-a-inventarissen?result=inventarisimages&code=364&inventaris=1

implere, implevi, impletum (ook: adimplere) = vervullen, volbrengen, uitvoeren
(ad)impletae sunt caeremoniae = de ceremonies zijn uitgevoerd, volbracht
caeremoniae baptismales = de doopceremonies

Bijvoorbeeld:

Impletae sunt caeremoniae super Petro (of: in Petro) (“super” of “in” met ablativus) = de ceremonies betreffend (of: aangaande) Peter zijn uitgevoerd

Variaties die ik tegenkwam op de eerste tien bestanden:

(Let op: de ae-ligatuur is niet makkelijk te herkennen. Het eindstreepje van de a gaat weer omhoog.)

Impletae sunt caeremoniae et sub conditione baptizatus est Cornelius filius (…) et Joannae eius ux[oris] (...) (bestand 10 van 160 rechts boven)

Adimpletae caeremoniae et bapt[isatus] (est) sub conditione timens ne ab obstetrice bene baptisatus fuerit Jo[ann]es (…) (bestand 9 van 160 linksonder)

timens ne ab obstetrice bene baptisatus fuerit = vrezende dat hij door de vroedvrouw niet goed gedoopt is

Impletae cerem[oniae] super Aegidio (...) quem in necessitate baptizaverat custos. (bestand 5 van 160 links)

(die in nood door de koster gedoopt is)

Impletae cerem[oniae] super Eva filia (…) bapt[isata] a custode (…) (bestand 5 van 160 links)

(gedoopt door de koster)

Adimpletae sup[er] Gualtero filio (…) bap[tisato] a custode (…) (bestand 5 van 160 links)

Impletae sunt a me ceremonia(s) (baptismales) super Gerardo (…) et sub conditione rebaptizatu(s) (est) (...)(bestand 4 van 160 rechtsonder)

(en hij is onder voorwaarde opnieuw gedoopt)

Dank je wel, Bas. Deze uitgebreide info komt zeker nog eens van pas.

impletae ceremoniq ...

Misschien is die q op het eind een e-caudata.
Dan zou er ceremoniae staan, wat je verwacht.

Het staartje is soms erg lang.

https://en.wikipedia.org/wiki/E_caudata

dank! Bijles op afstand :)

Je moet wel goede kennis van Latijn hebben (ontbreekt hier bij mij), maar altijd interessant om te lezen hoe jij (en ook anderen) zo'n puzzel toch klaar krijgt (krijgen). Zodra je het weet kun je het wel zien wat er staat. Zolang de ogen scherp blijven en de grijze massa gezond. Taal.. blijft interessant. Heel hartelijk dank Bas!

Bedoeld is m.i. in aansluiting op de vele goede suggesties reeds gegeven: de aanvullende plechtigheid door de pastoor/priester, waar een leek/vroedvrouw of familie etc. bij de bevalling een in zich geldige nooddoop (met water alleen) had verricht. (in geval van nood mag en moet iedereen etc.).
De aanvullingen/impletie bestonden in die zaken, die bij een "normale" doop in de kerk verricht zouden zijn zoals evt. zalving met doopolie/effeta etc., aansluitend/voorafgaand aan de eigenlijke doophandeling. Per slot was het kind reeds gedoopt. Het re-baptizatus/herdoop is eigenlijk dus alleen van toepassing als over die handeling in zich twijfel bestaat of ze correct is verricht.