Wie tegenwoordig via Internet zoekt naar het Villapark Vught krijgt heel veel makelaars op zijn scherm. Eén makelaar schetst het huidige beeld: rond de 700 inwoners (220 gezinnen, waarvan de helft met kinderen) met een gemiddelde leeftijd tussen de 45 en 64 jaar. Er zijn niet veel bedrijven gevestigd. Het begon allemaal 90 jaar geleden, in 1918, met een ondernemende Vughtse timmerman, Frans van der Heijden.
Van der Heijden was al enkele jaren actief in Vught, niet alleen als timmerman die huizen bouwde, maar ook als architect en makelaar-taxateur, zowel voor koop- als huurwoningen. In 1920 begaf hij zich op het pad van de projectontwikkelaar met de oprichting van de N.V. Bouwgrondonderneming Villapark Vught.
In de jaren daarvoor had hij de markt al zo’n beetje verkend door advertenties te plaatsen over zijn plannen een villapark te bouwen met kleine en grote landhuizen. Dat moest gebeuren op een stuk ontgonnen heide, waar wat onverharde wegen over waren aangelegd. In het voorjaar van 1920 opende burgemeester Van Lanschot het villapark officieel.
Een en ander werd begeleid door een soort reclame-campagne in Het Vaderland, een weekblad dat onder architecten veel verspreiding vond. We zouden het nu een ‘advertorial’ noemen: de journalist van Het Vaderland stak uitbundig de loftrompet over de ligging van het park, de inrichting en de faciliteiten, de idioot lage prijzen voor de woningen en nog veel meer moois. Meer informatie te verkrijgen bij C.J.F. van der Heijden, architect te Vught…
Het park was ontworpen door de Haagse landschapsarchitect B.C. van Steenhoven. Muren en schuttingen als erfafscheiding waren verboden, om het parkkarakter niet te verstoren. De beplanting was nadrukkelijk inheems gehouden, en op kleine percelen mochten geen bomen komen die te groot zouden worden: rekening houden met de buren was bij het beplantingsschema ingecalculeerd.
Er werd gebouwd in verschillende categorieën: je kon al een “optrekje” kopen voor ƒ1.200,-. Dan had je een woonkamer van 5x5 meter, een keuken van 3x3 en een bijvertrek van eveneens 3x3. Groter werd al het "dorpshuis" (met rieten dak), en zo kon het al naar gelang de portemonnee steeds groter worden: een "dorpshuis-landhuis", een "landhuis" of een "villa". Die laatste kostte dan ƒ25.000,-.
Zeker de “optrekjes”, maar ook de wat grotere “dorpshuizen” dienden vaak als zomerhuis voor rijke Bosschenaren, en de belangstelling was zelfs zo groot, dat de Haagse journalist zijn lezers in de Randstad aanspoorde niet te lang te wachten om ook toe te slaan. In 1922 ging Van der Heijden ook huisjes gemeubileerd verhuren (ƒ200,- per maand, ƒ600,- tot ƒ800,- per jaar). En ook daar maakte Het Vaderland weer enthousiast reclame voor.
Een van de bekendste bewoners van het villapark was kolonel Thomson.
Ook in Oisterwijk staat een villa welke ontworpen is door Frans van der Heijden.
Villa Capnion, Moergestelseweg 52. Gebouwd in 1920 als aanzet tot het nooit tot ontwikkeling gekomen villapark Hondsberg.
Annemarie van Geloven namens BHIC
bhiczei op 21 juni 2011 om 13:20
Hartelijk dank voor uw reactie. We zijn benieuwd waar nog meer ontwerpen van Frans van der Heijden in en buiten Brabant te vinden zijn...
Rob Stappers
zei op 11 december 2012 om 21:27
Wat leuk om dit verhaal over mijn inderdaad ondernemende opa te lezen. Dat hij timmerman is geweest is erg nieuw voor mij, ik heb daarover nog nooit iets gehoord, noch van hem, noch van mijn moeder/zijn dochter. Wél dat hij als jongeman studeerde voor architect en o.a. bij de beroemde Kuypers stage liep (ik heb nog zijn getuigschrift). De plaatjes van de getoonde huizen in het stukje waren gemaakt door een vriend van mijn opa, André Verhorst.
R.Stappers
zei op 17 december 2012 om 19:51
Ook wellicht interessant om te vermelden: C.J.F. Van der Heijden had in de Taalstraat 135 (ook door hem ontworpen en gebouwd), naast de eerste auto in Vught die hij zelf in Duitsland is gaan halen, ook het eerste VVV-kantoor, ik meen rond 1925. Mogelijk heeft de in het Villapark vermaarde majoor Thomson (waarbij mijn moeder op de fiets elke maand de huur ging ophalen) dit bureau van mijn grootvader overgenomen.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 6 februari 2013 om 12:17
@ Rob Verstappen,
Dank voor die aanvullingen, Rob. Inetressant die combinatie met een VVV-kantoor: je grootvader had inderdaad een neusje voor ondernemen, want het toerisme (denk aan de IJzeren Man) was natuurlijk een mooie voedingsbodem voor de aanschaf van een zomerhuis(je) :-)
Robert
zei op 12 januari 2017 om 12:40
Kort na 1920 belandden mijn opa Herman en oma Anna Mens - Notten - op doktervoorschrift wegens kortademigheid van oma - vanuit Den Bosch als een van de eerste bewoners aan de Heiweg. Met al zo'n stuk of zes kinderen in zo'n stulpje als getekend. Naast 'm kwam zijn broer Gerard te wonen - eveneens leraar aan K.T.A., de Koninklijke Academie voor Kunst, Techniek en Ambacht in Den Bosch. De Loonse Baan was toen nog een zandweg, maar wel een van voor-Romeinse, dus Keltische oorsprong. Van der Heijden was dus een heel knappe projectontwikkelaar - ze woonden bij ons in de Taalstraat, naast het Huis met de Kolommen, toen van electriciën Schmidt, en ook neffes Broeders van de verwarmingstechniek. En tegenover Mien en Pieter Grips, virtuoze vrije en vooral toegepaste, religieuze kunst. Zoals bij iedereen in de buurt waren bijv. onze terra cotta Kerststal figuren door Pieters' hand geboetseerd. Over André Verhorst: mijn jongste broer Lucas heeft nog diens ontroerend fragiele potlood baby portret tekening uit begin 1957, netjes ingelijst. Dat was toen de gewoonte, in ieder geval mijn ouders. Verhorst en ook de grote en boomlange Piet Slager waren leraar aan de KTA, waar mijn opa later (adjunct)directeur werd. Dat Thompson helemaal geen Engelse Wereldoorlog 2 kolonel was, zoal ik altijd dacht, is bij mij rechtgezet. En snap ik dat fraaie monument. Als ik hier ga opnoemen met wie we daar allemaal speelden, klooiden + zoenden ( heel kuis, maar wel 'en groupe' van ca 12 m/j) .. dat komt wellicht bij een foto van de Wai gaon noar de Vugse Hij.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 13 januari 2017 om 14:08
Wat een leuk verhaal Robert, over deze buurt en haar bewoners. Was dat toeval dat er zoveel leraren van de KTA in deze buurt woonden ?
En we zijn natuurlijk nu erg benieuwd naar de verhalen en de foto die je gaat plaatsen :).
Ad van Liempt
zei op 7 december 2019 om 15:28
De nieuwbouw van Anna State in Hintham uit 1951 is ontworpen door vdHeijden en Mens uit Vught. Blijkbaar hebben ze ook samen een bureau gehad. Deze woning is nu gesplitst en staat aan de Hintham 17-19.
De bouwvergunning daarvoor is nog in het Bossche stadsarchief. Zelf zoek ik een bouwtekening van de oorspronkelijke toestand, die niet in het stadsarchief zit. En die is er waarschijnlijk wel geweest, omdat veel van de oude toestand is verwerkt in de nieuwbouw (er was oorlogsschade).
Wie weet of er nog ergens een exemplaar of foto van de oude bestaande toestand is te vinden?
Marilou Nillesen
bhiczei op 9 december 2019 om 09:54
Kun je hier iets mee, of ben je op zoek naar ander materiaal?
Ad
zei op 9 december 2019 om 11:29
Dag Marilou,
Dank voor je inspanning! Jammer genoeg is er geen tekening van de bestaande toestand vóór 1951 bij.
Marilou Nillesen
bhiczei op 9 december 2019 om 15:38
Dag Ad, ik ben gaan informeren bij mijn collega Mariët. Voor zover ons bekend is, zijn de bouwdossiers niet overgedragen aan het Stadsarchief, maar berusten die nog bij het Stadskantoor van ’s-Hertogenbosch. Mogelijk vind je daar het archief van de betreffende architect?
Het zou ook nog in eigen beheer bewaard kunnen worden, maar een snelle online zoektocht naar het architectenbureau levert nu niets op, dus die kans lijkt vrij klein.
Hoi Marilou
Die stappen heb ik alle al gezrt, zonder resultaat. Ik wacht nog op een reactie van een architectenbureau dat een verre opvolger is. Als dat niets oplevert zijn de mogelijkheden wel uitgeput, want ook de bewoner kan me niet helpen.
Marilou Nillesen
bhiczei op 10 december 2019 om 09:33
Ai, dan houdt het inderdaad op, Ad. Tenzij... hier iemand dit leest en mogelijk toch meer weet? Kan iemand helpen? We horen het graag!
ernest vos de wael
zei op 26 oktober 2020 om 19:27
Bij toeval kom ik dit bericht op Internet tegen en wat leuk om dit te lezen! Ik ben evenzo (zie boven: Rob) een kleinzoon van genoemde architect Frans van der Heijden en heb vroeger (ik ben nu 70, dus zo'n 60 jaar geleden!) vaak gespeeld in het kantoor aan huis bij mijn opa in de Taalstraat 135 in Vught. Behalve de vele (ontwerp-) tekeningen van hem die ik daar tegen kwam, heb ik daar ook veel foto's gezien die hij zèlf maakte van oude boerderijen in het Brabantse landschap. Hij kreeg zijn inspiratie voor de ontwerpen van de villa's in Villapark Vught vaak uit deze beelden! Een van zijn vele foto's hangt nu nog steeds bij ons ingelijst thuis: een klein oer-Brabants (armoede!) boerderijtje, wat verdacht veel lijkt op de eerste tekening in bovenstaand artikel. Het kan haast geen toeval zijn!
Marilou Nillesen
bhiczei op 27 oktober 2020 om 09:37
Hallo Ernest, bedankt voor je bericht. Ik kan me voorstellen dat het heel bijzonder is wanneer je een dergelijk verhaal per toeval aantreft. Welke herinneringen heb je aan je opa?
En je maakt ons ook nieuwsgierig naar de foto van het boerderijtje... Zou je die willen mailen naar info@bhic.nl ovv Timmerman Frans van der Heijden? Dan zetten we die hier graag bij.
Alvast dank!
Ad
zei op 27 oktober 2020 om 10:06
Nog even kom ik terug op mijn bericht naar de zoektocht van het opvolgende architectenbureau. Dat heb ik in Den Bosch gevonden. Jammer, zei men, had maar een paar maanden eerder contact gezocht. Vanwege ruimtegebrek hebben we de oude tekeningen vernietigd.
Is het een idee dit soort bedrijven (via een artikel in de krant?) te bewegen dan eerst een archief te raadplegen?
Marilou Nillesen
bhiczei op 28 oktober 2020 om 13:36
Hallo Ad, bedankt voor je berichtje. Jee, dat is jammer zeg, als je net zo misgrijpt op die tekeningen, ik kan me voorstellen dat dat een teleurstelling is. Dank voor je suggestie, en voor het meedenken!
Marilou Nillesen
bhiczei op 29 oktober 2020 om 15:36
Inmiddels heeft Ernest foto's en herinneringen ingestuurd en dat heeft geleid tot dit leuke verhaal:
Leuke verhalen om te mogen lezen. Ik dacht eens ergens gelezen te hebben dat opa ook zelf eens woonwagen heeft gebouwd en daarmee naar de ijzeren man trok met zijn gezin, en deze vervolgens ook is gaan verhuren en zodoende de ontwikkeling van het villapark is ontstaan.
Verder is er onlangs een zeer goed gedocumenteerd boek uitgegeven over Hintham t.w.
,,De ruimtelijke Historie van Hintham" geschreven door Adj. van Liempt mogelijk staat daar bruikbare informatie in.
Marilou Nillesen
bhiczei op 30 september 2021 om 08:52
Ah, bedankt voor je aanvullingen, Hans. Mooie tip om nog eens keer uitgebreid in het boek over Hintham te duiken.
Van der Heijden was al enkele jaren actief in Vught, niet alleen als timmerman die huizen bouwde, maar ook als architect en makelaar-taxateur, zowel voor koop- als huurwoningen. In 1920 begaf hij zich op het pad van de projectontwikkelaar met de oprichting van de N.V. Bouwgrondonderneming Villapark Vught.
Een en ander werd begeleid door een soort reclame-campagne in Het Vaderland, een weekblad dat onder architecten veel verspreiding vond. We zouden het nu een ‘advertorial’ noemen: de journalist van Het Vaderland stak uitbundig de loftrompet over de ligging van het park, de inrichting en de faciliteiten, de idioot lage prijzen voor de woningen en nog veel meer moois. Meer informatie te verkrijgen bij C.J.F. van der Heijden, architect te Vught…
