De landbouwcrisis van 1870 (ontstaan door het in cultuur brengen van grote landbouwgebieden in de Verenigde Staten, Rusland, Argentinië en Canada) en in 1885 de crisis in de Nederlandse veehouderij (nadat de boeren hun akkerland in weiland hadden omgezet) zijn de dieper liggende oorzaken geweest voor het oprichten van de Boerenbond. De aanleiding vormde een artikel van priester pionier G. van den Elsen d.m.v. zijn artikel 'De geduldige landman' in het Noordbrabantsch Dagblad. Dat deed veel stof opwaaien. Het is in die jaren niet gemakkelijk geweest om tot de oprichting van de Boerenbond te geraken. In kerkelijke en burgerlijke kringen stond men gereserveerd tegenover de plannen. Tevens was er al een Maatschappij van Landbouw (1881 in Tilburg) opgericht, ook een afdeling in Heeswijk, maar dit was niet een vereniging op christelijke grondslag.
Het is aan het doorzettingsvermogen van pater Gerlacus van den Elsen te danken dat op 27 juli 1896 de Boerenbond van Heeswijk werd opgericht onder bescherming van de H. Cunera. De eerste voorzitter werd Jan van den Boom, mede-oprichter.
Deze collectie is dus niet het archief van de NCB Heeswijk maar privé materiaal van en over de mede-oprichter Gerlacus van den Elsen OPraem.