Archieven

21 De president en een schepen verklaren dat ze heden "des namiddags de clokke vijff uuren te hebben begeven ontrent de woonhuijsing van Lambert Willems van Doorn, staende binnen desen dorpe van Veghel op den Heuvel aent Havelt, en aldaer agter en digt bij voors(creven) huijsinge in een wascuijl met de voeten int waeter vinden leggen het doodt lighaemtje van Maria dogtere Lambert Willems van Doorn voors(creven), out, soo seijde, drie jaeren, en welk lighaemtje daer uyt gehaelt sijnde, in onse presentie ter instantie van den Hoog Ed(ele) Wel Gebore Heer Grave van Regteren, Vreyheer vanGramsbergen, Hoog en Laegschout der Stadt en Meyerye van S’ Bosch is gedaen visiteren door Petrus Schippers, chirurgeijn alhier, edog aent voors(creven) lighaemtje egeene de minste wonde, quetsuere off blauwe plecken bevonde, maer alleen dat het selve was opgeswollen vant waeter, waer door de levende geesten syn vervlogen en alsoo notoir doort waeter de doodt is gevolgt."

22 Schepenen in Veghel verklaren "dat Jacob Meyers Levi, toonder deses, sijnde een joodt, binnen desen dorpe met sijn huijshouden is woonagtig en lange jaeren heeft gewoont, en sig met slagten en koopmanschap is generende. Denselve Jacob Meijers Levi aen ons versogte een attestatie als voornemens zijnde eene reijse na Dusseldorp en elders om syne negotie te dreyve te doen, soo hebben wy deselve aen hem niet konnen weygeren, maer mede gedeelt om hem te dienen daer en soo des behoort, versoekende derhalven allen heeren officieren, justicieren, regten en geregteren denselve vreij en onverhindert te laeten gaen, staen, passeeren en repasseeren."

23 Jacob Adriaens van de Laerschot en zijn vrouw Jennemaria, zijn broer Paulus Adriaens van de Laarschot, en Digna Jans van Geelkerken, "dienstmaagt", allen inwoners van Veghel, "aen de Leege Heijde, grensende aen de limiten van Uden, Lande van Ravestijn", leggen een verklaring af. Zij verklaren "dat zy comparanten op gisteravont, 16-9-1751 ontrent agt uuren, aen tafel sittende eeten, gebeurt is dat haer voordeur met gewelt wierd opengestooten, en daer door vier manspersoonen in huijs quamen, hebbenden eenen in syn hand een sabel, d’ander een priem, eenen in ieder hand een sakpistool, den anderen een groenen eyken stok. Waer onder eenen was, niet al te lank van postuur, aen hebbende eenen blauwen keel, mager van weesen, lank van aangesigt. Nog eenen lank van postuur, bleek van weesen, groote oogen, aenhebbende een geele camisool. Konnende de andere niet decidereeren. Dese vier persoonen, soo als die in huijs quamen, hebben haer deponenten aenstonts aengepakt met dreijgementen, soo sy haer veroerden, doodt geschooten te werden, aengegreepen, alle handen en voeten gebonden, te weeten de handen op den rug en met het aangesigt ter aarde gelydt, en alle van malcanderen affgesleept. Dit soo beschikt weesende, hebben deese booswigten de drie eerste deponenten deerlijk met het voorn. groen eijken hout met knobbels geslaegen, roepende telkens: "Wijst u gelt." Sommige van deeze booswigten het bloot mes op de keel van den derden deponent zettende, met bedrijging van deeze woorden: "Dat gaetter door, soo gy u gelt niet wijst." Hebbende zy booswigten de tang int vuur heet gemaakt, om haer deponenten te branden, soo als zy zyde dat zy doen zouden, indien zy niet al haer gelt quamen aentewijsen, ‘tgeene Paulus. den derden deponent, die zij ontbonden, ook gedwongen wierd aen te wijsen, en alsdoen wederom gebonden wierd. Dat hoezeer zy deponenten kermden en om haer leeven baeden, continueel ende op een elendige wijse wierde geslaegen ende mishandelt. Dog wanneer dit gedaen zijnde en al

24 Voor schepenen in Veghel verschenen Joost Janse Voogels, oud ongeveer 21 jaren, dienstknecht bij Lambert Willem Hendrikx, Maria Lambers van den Heuvel, vrouw van Lambert Willen Hendrikx, oud ongeveer 40 jaren, en Gerit Peters van den Hurk, oud ongeveer 36 jaren, "alle lieden van eere, staende ter goeder naem ende faem," om op verzoek van stadhouder W. J. Gualtheri een verklaring af te leggen. Joost Janse Voogels verklaart "dat hij op maendag den 23 augusto deses jaers 1751 door ordres van zijn meester heeft geleent het paert van Gerit Jan Fransen, inwoonder alhier, om daer mede hoij uijt het Heijsbos te haelen, soo als het selve paert dan ook doorvoors(creven) Gerit Jan Fransen aen hem is geleent gewerden. Dat hy dep(onen)t met het hoij thuys koomende den gemelden Gerit Jan Fransen by hem aen de deur van de schuur van Lambert Willem Hendrikx (alwaer hy dep(onen)t het hoy moest lossen), is gecoomen, en woorden maekte, zeggende onder andere: "O mordieu, gij hebt te swaer gelaeden. Het paert sweet te sterk." Neemende hij Gerit Jan Fransen daer op (sonder meer woorde te maeken) den gavel die aldaer stont en daer mede nae hem dep(onen)t sloeg en stak, soodaenig dat hy dep(onen)t genootsaekt was op de heijde teegenover voors(creven) huijsinge te retireeren, dog hem dep(onen)t daer mede eene wonde door zyne regterhand en verder soor zyn borsrok toebragt, en seer sterk bloede. Roepende hy Gerit Jan Fransen: "O mordui, steeken, steeken, ik sal uw morgen wel krijgen." Zeggende hij Gerrit Jan Fransen verder: "Dat ik uwen baes had, die nae Den Bos is, die sou ik nog anders hebben." De tweede depo(onen)te (Maria Lambers van den Heuvel) verclaert dat den eersten deponent, als zijnde knegt by haer ende man, door ordres van haeren man op maendag den drientwintigsten aug(us)to 1751 voors(creven), vermits haeren man na S’Bosch was, heeft gaen leenen het paert van Gerit Jan Fransen, inwoonder alhier, om daer mede hoij te gaen haelen,