Archieven

9 Wij, Aert Jacobs van Groenendael en Jan Jans Broeren, schepenen verklaren dat voor ons is verschenen de heer Gillis van Huijssen als man van Johanna van de Broeck en verkoopt aan jonker Hendrick Lelijon zijn zesde deel van een jaarlijkse rente van 150 gulden nu afgelost tot 120 gulden per jaar te betalen door die van de Berch van Barmhartigheid te Brussel , aflosbaar met 2400 gulden kapitaal zoals eerder beloofd aan jonker Thomas Vlas volgens de originele brief d.d. 24 december 1620, zoals hij comparent heeft geerfd van deze jonker Thomas Vlas voor een zesde deel. De verkoper belooft de verkoop gestand te doen en alle lasten af te handelen. Actum 8 december 1663.

10 retroakte 1381. Kopie van het privilege of *caert* van de uitgifte van de Theder heide. Wij Willem van Hurne, heer van Perwijs, van Duffel en van Herlaer, verklaren eenieder dat wij te goeder trouw aan onze nakomelingen en onze lieden van Nieuw Herlaer, van Thede en van Gestel, tot aan het Maesbrugske toe, dat wij onze gemeijnte gelegen tussen het Maesbrugske en het gericht van Boxtel en weer terug naar de Dommel, zoals die daar op die kant van Thede is gelegen en ons toebehoort, niet zullen verkopen of uitgeven in enige toekomende tijd, maar dat we ze zullen laten liggen *ongehoefslagt* zoals ze daar nu ligt op de volgende manier. Onze lieden zullen op die gemeijnte mogen maaien of laten maaien en turf winnen in de hoolvennen daar, maar nergens anders en alleen met goedvinden en advies van 2 gezworenen die daarvoor zuillen worden aangesteld, vanwege onze lieden. Als er iemand op deze gemeijnte heide maait of turf wint in die hoolvennen zonder toestemming van deze gezworenen zullen wij of onze officier die een boete opleggen zoals dan zal worden vastgesteld ten onze behoeve en zo vaak als onze officier dat zal vaststellen. Verder bepalen wij en onze nakomelingen dat niemand van onze lieden turf mag winnen of steken in ons ven dat bij Zegenworp is gelegen. Verder is voorwaarde dat wij geen turf van de gemeijnte verkopen of weggeven, noch ontvreemd mag worden maar dat we het dan zullen behouden voor ons en ons nageslacht ten onzen huize te Herlaer en voor die gemeijnte zullen onze lieden aan ons of onze nakomelingen jaarlijks een erfelijke chijns betalen van 12 oude groten, steeds te betalen op St. Michielsdag samen met onze andere chijnsen en ze mogen het dorp daar zoveel chijns voor laten uitgeven waarmee men die chijns van 12 groten kan betalen, zonder dat iemand daar bezwaar tegen kan maken.

11 retroakte 1452. Kopie van de pootkaart voor die van Thede en Nieuw Herlaer. Wij Henrick van Hurne, heer van Perwijs,van Ochem, van Duffel, van Wale, van Geel en van Herlaer, verklarwn dat wijlen onze ouders aan onze lieden on het dorp Gestel bij Herlaer in vroegere tijden de gemeijnte daar hebben uitgegeven die eigendom van onze ouders was zoals de kaarten en brieven daarover aangeven die de lieden van ons dorp daarvan hebben. Daarom is het dat wij Henrik van Huerne aan onze lieden van Gestel, van Thede en Nijherlaer hebben toegestaan met deze open brief vanwege ons en onze nakomelingen, dat iedereen tegen zijn erf hout zal mogen poten op de gemeijnte, zoals dat vanwege onze ouders was toegestaan aan diegene die tussen ons huis van Herlaer wonen en de heerlijkheid van Boxtel vanaf de Dommel tot aan Den Dungen toe aan het land van de hertog van Brabant en diegene die daar planten mogen daarmee doen wat men wil op voorwaarde dat men ons altijd de houtschat ervan zal betalen zoals men aan ons verplicht is te doen. Wij hebben hieraan ons zegel bevestigd. Gedaan in het jaar 1452 op 4 oktober. En was de originele brief geschreven op francijn of perkament en voorzien van een uithangend zegel van roede was.

12 retroakte 1540. Kopie van een zekere brief over de grensafscheiding tussen Boxtel en Gestel. Al diegene die deze brief zullen zien of horen, saluut ! Vandaag is tussen de inwoners van de heerlijkheid Boxtel en de inwoners van Gestel onder de heerlijkheid van Herlaer gelegen, om alle twisten en omin te vermijden die tussen hen mochten onstaan, een bevel uitgemaakt om een eeuwige grensbepaling vast te leggen. De eerste paal komt te staan op het scheiden van de Sthee-eik (waarschijnlijk Schee-eik, maar er staat duidelijk Sthee-eijk) aan het einde van de Heulterhaege, van daar uit lijnrecht tot een kuil die daar nu ligt en aldaar ook een paal te steken westwaars en van daaruit naar de hoek van de weides toebehorend aan Gijsbrecht Roelofs, aan het water komend vanaf Esch en Halle, verder nederwaarts gaande naar het oosten naast het herenwater daar, tot op de haalboom van de hoeve die eerder eigendom placht te zijn van Jan van Weert en vandaar uit naar de wal van het erf van Dirk van Empel, lijnrecht naar de eerdergenoemde Sthee-eik van de Heulterhage. De inwoners van Boxtel en van Gestel zullen samen verder mogen weiden op een veldje waarover eerder twist was, maar daar mag niet worden geturfd, gelegen nabij de grens tussen die Sthee-eik en het water van Hall, zoals daar binnen die palen zal worden afgepaald. Verder is voorwaarde dat de inwoners geen gemeijnte zullen mogen verkopen aan weerskanten van die palen, maar zullen de beesten hun gang kunnen laten hebben zoals dat van ousher gebruik is, zonder bedrog daarin, waarbij ieder van de heerlijkheden hun rechten behouden. Als oorkonde opgemaakt en ondertekend door de schepenen van Boxtel en Gestel en voorzien van hun gemeenschapplijke schependomszegel op 27 februari 1540. Daaronder stond: Brief voor Gestel; Nog lager stond : Een kopie voor Boxtel en 1 kopie voor Gestel. De originele brief was geschreven op francijn of op perkament met twee uithangende staarten en enkele stukjes gebroken zegel in groene was.