De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd). Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Tijdens de terugkeer van een grote bombardementsmissie op Keulen zijn in de vroege nacht van 31 mei 1942 verschillende geallieerde bommenwerpers boven Noord-Brabant neergehaald. Ze kwamen neer in Alem, Galder (gemeente Ginneken en Bavel), Maarheeze, Vierlingsbeek en ook in Westelbeers.
Daar kwam rond 01.30 uur een Vickers Wellington IC (W5704) van het 26 OTU naar beneden, in brand geschoten door een Duitse nachtjager van 20./NJG 1, gevlogen door Oblt. R. Knacke. Brokstukken van de Wellington kwamen neer in het Goorven, bij de Flaes en op de heide.
Piloot F/O William Robert Humphrey Whiting, radiotelegrafist Sgt. James Milton Hall (RNZAF) (26), boordschutters Sgt. Richard Charles Williams en Sgt. Allen Norman Young (RNZAF) (21) en navigator Sgt. John Hartas George Garrick (24) overleefden de crash niet. Zij werden begraven in Woensel (graf JJ 57-61).
Van de Operatie Market Garden kreeg Oostelbeers ook het een en ander mee. Op 17 september 1944 crashte daar een C-47A Skytrain van het 434TCG/72Sq., gevlogen door 1st Lt. Donald A. Pahlow (22). Dankzij een tip van Kees van de Loo kunnen we wat meer in detail vertellen wat er die middag is gebeurd.
De Skytrain was die dag van zijn thuisbasis Aldermaston in Engeland vertrokken met de missie om zestien man van het 1st Bataljon, 501st Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne Division naar Drop Zone A in Veghel te brengen in het kader van de Operatie Market Garden.
Het vliegtuig werd rond 14:10 uur geraakt door luchtafweergeschut in de buurt van Boxtel en vloog in brand. De C-47 stortte bijna 10 kilometer ten zuiden van de Drop Zone neer en explodeerde op het moment dat het de grond raakte. Piloot Pahlow (22) en de meereizende inlichtingenofficier Capt. William F. Wade (35) werden daarbij gedood. De rest van de bemanning had gelukkig op tijd het toestel kunnen verlaten. Dat waren: co-piloot 2nd Lt. William F. Baker, crew chief T/Sgt. Christopher S. Domitrovich, radiotelegrafist S/Sgt. Rollin D. Ellis en oorlogscorrespondent Corporal Thomas A. Hoge.
Co-piloot Baker rapporteerde achteraf: “het was de dertiende missie met ons nieuwe vliegtuig. De opdracht was parachutisten af te werpen, net over het Wilhelminakanaal ten oosten van Best. We hadden als extra de inlichtingenofficier Captain William Wade en de oorlogscorrespondent Cpl. Tom A. Hoge aan boord, die foto’s zouden nemen en verslag zouden uitbrengen van de missie.
Alles verliep volgens plan, totdat we de paratroopers hadden gedropt op de vastgestelde plek en aan de terugtocht begonnen. Er was weliswaar op ons gevuurd bij aankomst, maar we werden niet geraakt. We zagen kogels en lichtspoormunitie van links komen. Net nadat we 180° waren gedraaid en over hetzelfde gebied terugvlogen waar we eerder beschoten waren, barstte het los. We zaten net boven Boxtel, toen we het vliegtuig van Lt. Nixdorf in vlammen zagen uitbarsten. Ik zag twee man het toestel verlaten, maar terwijl ze midden in het stadje vielen, zag ik geen parachutes opengaan.
Op datzelfde moment voelde ik de schok van een rechtstreekse voltreffer in ons eigen toestel. De crew chief meldde ons dat we in brand stonden, maar pas bij de tweede inslag hoorden we via de radio zeggen dat we moesten springen. Lt. Pahlow riep onmiddellijk tegen de anderen dat ze zich klaar moesten maken voor de sprong. Tegen de tijd dat hij en ik ons uit onze stoelen hadden gewurmd, onze flak suits hadden uitgedaan en onze parachutes hadden aangesnoerd, was het naar mijn gevoel echt wel tijd om te gaan; dus ik verspilde geen verdere tijd meer om nog iets mee te nemen: ik had alleen een khaki shirt aan, mijn legerbroek, legerschoenen en mijn identificatieplaatjes. Pahlow had de beurzen niet uitgedeeld en mijn overlevingskit zat in mijn A-2 jack dat ik in het vliegtuig had achtergelaten. Ellis, Hoge, Dimitrovich en ik sprongen en ik weet nog dat ik Pahlow zag hannesen met de parachute van Wade op het moment dat ik ging. Hij beval me vast te gaan en ik dacht dat ze klaar waren om ook te vertrekken."
1st Lt. Pahlow, drager van de Air Medal with Oak Leaf Cluster werd in eerste instantie diezelfde dag nog begraven op het RK kerkhof van Oostelbeers en later, in maart 1946, herbegraven op de Amerikaanse Erebegraafplaats in Margraten, vak B, rij 2, graf 5. Ook Wade ligt in Margraten begraven, vak P, rij 9, graf 17. Hij was onderscheiden met het Purple Heart.
Op 25 september daarop crashte rond 12.30 uur P/O Leslie James Phipps (24) in Oostelbeers, achter huis A 85, met zijn Spitfire LF.IX (PL457) van het 132 Squadron. De piloot kwam daarbij om het leven. Hij ligt begraven op de erebegraafplaats in Bergen op Zoom, graf 24 C 6.
 |
|
Achterste rij v.l.n.r.: Ward, Skarrat, Stewart
Voorste rij v.l.n.r.: Deed, Day, Dickie
Foto vermoedelijk genomen door Newman
|
En op de dag voor Kerstmis, zondag 24 december 1944 stortte een Lancaster III-bommenwerper PB255, call sign AR-E van het (RAAF) 460 Squadron neer in Oostelbeers. Het vliegtuig was op weg van zijn basis Binbrook, Lincolnshire naar Keulen, toen het boven Noord-Limburg werd onderschept door Duitse nachtjagers. Het toestel raakte zo beschadigd, dat de piloot, F/O Michael Carleton Skarratt (22), besloot de missie te staken en terug te keren naar de thuisbasis.
Zover zijn ze echter nooit gekomen: boven Oostelbeers explodeerde het vliegtuig in de lucht. Geen van de bemaningsleden heeft dat overleefd. Daags daarna bezocht de katholieke aalmoezenier J. M. Morgan van de 10th Canadian Field Park Company, Royal Canadian Engineers, de crashlocatie.
Hij trof een kar vol half verbrande en stijf bevroren lichaamsdelen aan, waaronder twee rechterhanden, een linkerhand en een vinger. Op basis van de vingerafdrukken die hij afnam, kon vastgesteld worden om welke bemanning het ging. Later werden nog het luchtmachthorloge van Russell Ian Stewart gevonden en een gouden zegelring van Thomas Charles Newman die die identificatie bevestigden. Op 27 december werden de stoffelijke resten van de bemanning bijgezet in een graf op de katholieke begraafplaats van Oostelbeers.
 |
|
De grafstenen in Oostelbeers, v.l.n.r.: G.E. Day en C.K. Deed; R.J. Dickie en M.C. Skarratt; T.C. Newman; R.I. Stewart en J.M. Ward
|
Er staan tegenwoordig vier grafstenen voor Skaratt en zijn omgekomen bemanningsleden: boordschutter F/Sgt. Graham Fowler Day (20); boordschutter F/Sgt. Cyril Keith Deed (25); navigator F/Sgt. Robert John Dickie (20); boordwerktuigkundige Sgt. Thomas Charles Newman (RAF); radiotelegrafist F/Sgt. Russell Ian Stewart (21) en bommenrichter F/O John Michael Ward (21). Allemaal Australiërs dus, op de boordwerktuigkundige Newman na, die een (Britse) vrijwilliger van de RAF was.
De foto's zijn afkomstig van Sue Macdonald (een nicht van navigator Dickie), via de website van Peter Dunn over het 460 RAAF Squadron. Eveneens met dank aan Kees van de Loo.
Dat is wat we weten over deze vliegtuigcrashes. Maar er valt wellicht nog meer over te vertellen. Zijn er aan de grond nog slachtoffers gevallen of gebouwen beschadigd? En waar zijn die vliegtuigen precies neergekomen? Er zijn vast nog mensen in de Beerzen die hier meer van weten!
