Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
In Schijndel zijn relatief veel militaire vliegtuigen neergestort tijdens de Tweede Wereldoorlog, met name in de tweede helft daarvan. Zo crashte op 15 juni 1943 om 00.59 uur een Avro Lancaster III (ED980) van het 619 Squadron. Piloot van dit toestel was P/O Kenneth McCulloch (31). De bemanning kwam hierbij om.
Naast de piloot sneuvelden ook F/O Harry Forshaw (30); Sgt. Norman Conrad Richards (19), Sgt. Patrick Joseph Ruane; Sgt. Lionel Timms en Sgt. Robert Edward Tofts (22). Ze werden begraven in Woensel.
Zij hadden deelgenomen aan een bombardementsmissie met 197 Lancaster-bommenwerpers op Oberhausen. Zeventien van deze toestellen keerden niet meer terug op hun basis. Dankzij Antoon Verbakel weten we inmiddels dat ook het zevende bemanningslid, F/Sgt. Ralph Hughes van Camp, omgekomen is. Als Canadees werd hij in de herfst van 1945 overgebracht naar het Canadese oorlogskerkhof te Groesbeek, graf XVI E 7.
Op 17 augustus 1943 stortte om 23.10 uur bij Gemonde een Duitse Dornier Do 217M-1 (werknummer 56018) neer van 3./KG 2. Het toestel was opgestegen van Eindhoven en kreeg onderweg motorstoring. Men probeerde een noodlanding te maken, waarbij het toestel een aantal boomtoppen raakte en crashte.
Piloot Lt. B.J.J. Mende en zijn radiotelegrafist Ogfr. H. Vogt overleefden de crash, maar raakten wel gewond. Slechter liep het af met waarnemer Gfr. Paul Ehle (18) en boordschutter Uffz. Eugen Scherer (21). Zij overleden aan hun verwondingen en liggen begraven op de Duiste militaire begraafplaats Ysselsteyn in Venray, graven CI-2-47 en CI-2-46.
Pieter Schellekens stuurde ons een artikel over deze crash met het verhaal van Mies van Bragt, die toen ooggetuige was van het neerstorten van deze Duitse bommenwerper. Het artikel is verschenen in De Brug, jrg. 61 (2005), nr. 17 van 28 april 2005, in de serie Herdenken 60 jaar - Sint-Michielsgestel.
En op 15 maart 1944 crashte Hptm. Emil Bitsch (27) ten westen van Schijndel met zijn Messerschmitt Bf 109G-6 (werknummer 161139) van 8./JG 3. Hij werd neergeschoten door een aantal P-47’s van 332nd Fighter Group.
Hptm. Bitsch was een geducht gevechtspiloot. In totaal schoot hij 108 vijandelijke vliegtuigen neer. Na 104 overwinningen werd hij op 29 augustus 1943 onderscheiden met het Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes. Er volgden nog eens vier overwinningen op viermotorige bommenwerpers voor hij in 1944 werd neergeschoten. Hij was ook onderscheiden met de Ehrenpokal für Besondere Leistung im Luftkrieg en het Deutsches Kreuz in Gold. Hij ligt begraven op het Duitse militaire kerkhof Ysselsteyn in Venray, graf Z-6-148.
Tijdens de Operatie Market Garden, waar Schijndel toch al behoorlijk onder heeft geleden, stortte op 18 september 1944 om 15.35 uur een Amerikaans transportvliegtuig, een C-47A Skytrain van 316TCG/45Sq. neer. De piloot hiervan heette 1st Lt. John S. Melvin.
Het toestel met registratienummer 43-15641 was opgestegen vanaf vliegveld Cottesmore in Engeland met een zweefvliegtuig op sleeptouw dat naar de omgeving van Arnhem gebracht moest worden om de troepen daar te bevoorraden. De bemanning van de Skytrain bestond naast de piloot uit co-piloot 2nd Lt. Edward G. Welsh, navigator 1st Lt. Manuel Florez Jr., radiotelegrafist Sgt. Michael J. Malanick en crew chief T/Sgt. Thomas C. Glaze.
|
|
| Het wrak van de C47-A, 43-15641 |
Nadat ze hun glider met succes op de plaats van bestemming hadden afgeleverd, begonnen ze aan de terugweg. Boven Boxtel kreeg het vliegtuig te maken met zwaar luchtafweergeschut. Het hele instrumentenpaneel van het toestel werd weggeschoten en Melvin moest een crashlanding maken op een Schijndelse akker. Daarbij raakte het een boom, waardoor een vleugel van het toestel werd afgerukt en het onmiddellijk in brand vloog.
Malanick vertelde hoe de piloot uit het toestel geslingerd werd en hijzelf naar buiten kwam. Hij ging terug het toestel in, constateerde dat de navigator dood was en droeg de crew chief naar achteren, sneed zijn parachute los en sleepte hem naar buiten. Daarna ontfermde hij zich over de co-piloot die volledig versuft was. Deze Welsh verklaarde later dat ze ook geholpen werden door Duitse militairen en mensen van de lokale bevolking die te hulp waren gesneld.
De vier overlevenden werden overgebracht naar het Lidwiniaziekenhuis in Schijndel, onder strenge Duitse bewaking. Daar bleven ze tot 23 oktober toen de Britten Schijndel bevrijdden, waarna de Amerikanen weer terug konden naar hun thuisbasis. Bron (van dit verhaal en van de foto): Hans den Brok, Wings of Freedom (2008), p. 196-198.
Diezelfde dag, maar dan bijna twee uur later, om 17.26 uur, crashte 2nd Lt. W.M. Hartshorn met zijn jager, een P-47D Thunderbolt (44-19719) van 56FG/61FS. Hij was opgestegen van zijn basis Boxsted in Engeland, werd tijdens zijn vlucht door Duitse Flak geraakt en moest springen. Hij kwam veilig aan de grond, waar hij krijgsgevangen werd genomen.
In die maand september stortten nog twee andere geallieerde jagers neer. Op 26 september 1944 was dat F/Sgt. F. Barwise met zijn Hawker Typhoon IB (MM973) van het 247 Squadron om 17.30 uur. En op de 28e stortte ’s ochtends om 09.45 uur F/Lt. G.G. Millar met zijn Spitfire LF.IX (PL490) van het 442 Squadron neer bij Wijbosch.
Daarmee was het nog niet gedaan met de luchtoorlog in de buurt van Schijndel. In februari 1945 nam de 2nd Tactical Air Force een vliegveld in gebruik, vanwaaruit toestellen van 2nd TAF luchtsteun moesten geven aan de Britse en Canadese troepen die op dat moment het Rijnland binnentrokken. Op het Schijndelse vliegveld B.85 hebben tussen 6 februari en 16 april 1945 zo’n 17 toestellen, meest Spitfires, een noodlanding moeten maken of zijn daar gecrasht.
Dat is wat we weten van deze crashes. Namen van de overige bemanningsleden van de bommenwerpers (behalve de Lancaster van 15 juni 1943) hebben we niet, en evenmin weten we of ze het er levend vanaf hebben gebracht of niet.
Ook de naam van de piloten van de jachtvliegtuigen weten we niet allemaal. En wellicht hebben de neergestorte toestellen nog schade hebben aangericht of zelfs slachtoffers gemaakt aan de grond?
Er zijn vast nog wel mensen in Schijndel die op deze en andere vragen een antwoord hebben.
